Dźwiękowa materia
Co łączy zaawansowaną elektronikę, estetykę klubową, teatr, archaizmy, ludzką mowę, preparowane instrumenty, system binarny i... połowę legendarnego duetu Skalpel? Najnowsza kompozycja jednej z najbardziej rozpoznawalnych postaci polskiej sceny współczesnej – Cezarego Duchnowskiego o intrygującym tytule: i. W światowej premierze utworu na festiwalu Sacrum Profanum z kompozytorem zagrali muzycy kolońskiej formacji MusikFabrik oraz Igor Boxx.
Związany z wrocławskim środowiskiem twórczym oraz tamtejszą Akademią Muzyczną Igor Boxx traktuje komputer jak jeden z instrumentów, tylko o znacznie większych możliwościach kształtowania dźwięku. Sekrety elektroniki zgłębia od kilkunastu lat, a dzięki jego inicjatywie powstało we Wrocławiu Studio Kompozycji Komputerowej, w którym na co dzień on i wielu innych młodych kompozytorów poszukują nowych brzmień.
„Oprócz zakomponowania dźwiękiem określonej czasoprzestrzeni, można tu komponować same instrumenty"– mówi Cezary Duchnowski. Jego muzyka otwiera przed słuchaczami paletę nowych, intrygujących dźwięków, chociaż bywa ujęta w formy bliższe klasycznemu warsztatowi kompozytorskiemu.
Najnowszy projekt artysty to 80-minutowa kompozycja przeznaczona na zespół instrumentów i rozbudowaną elektronikę. Jednoliterowy tytuł ma tu kluczowe znaczenie. Z jednej strony odnosi się do wszechobecnego system binarnego, z drugiej jest spójnikiem, który łączy brzmienia tradycyjne z syntetycznymi, elektronikę z ludzką wirtuozerią, liczne odmienne estetyki.
W i znajdziemy sytuacje, w których komputer wgryza się w dźwięki instrumentów, ale też działania odwrotne, kiedy to instrumenty inicjują akcję komputera. W ten sposób kompozytor stara się dotrzeć do sedna odnajdywanych brzmień. Śledzenie tych wszystkich dźwiękowych konstrukcji, planów, ich wzajemnych relacji jest bardzo intrygującym zajęciem.
Idea spajania różnych wartości i estetyk bliska jest Duchnowskiemu również w innej sferze – jak mało który współczesny kompozytor potrafi bowiem łączyć ludzi w zespoły i ma na koncie wiele znakomitych interdyscyplinarnych projektów. Ten z MusikFabrik i Igorem Boxxem, współtwórcą legendarnego wrocławskiego duetu Skalpel na krakowskim festiwalu z pewnością może zaliczyć do tych najbardziej udanych.
Dzisiaj (13 września, czwartek) na festiwalu: koncert monograficzny Agaty Zubel w interpretacji zespołu Klangforum Wien. Początek koncertu w Teatrze Łaźnia Nowa (os. Szkolne 25) o godz. 20:00. Transmisja koncertu w Programie 2 Polskiego Radia, a streaming na stronach internetowych: www.sacrumprofanum.com i www.polskieradio.pl. (KF)
