Rzeczy piękne, rzeczy brzydkie... Po co w muzeum są muzealia?

Udział w debacie wezmą:

• prof. dr hab. Dorota Folga-Januszewska (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego),
• dr Antoni Bartosz (Muzeum Etnograficzne w Krakowie).

Rozmowę poprowadzi Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Muzealia wydają się dla muzeum czymś oczywistym, wszak muzeum to „instytucja gromadząca, przechowująca i konserwująca zbiory z różnych dziedzin kultury, sztuki, nauki lub techniki i udostępniająca je publiczności w formie wystaw”. Ale czy na pewno tak faktycznie jest? Obecnie ogromną popularność zyskują placówki, w których wizualizacja i przeskalowane reprodukcje stanowią o narracji, znacznie dominując nad oryginalnymi eksponatami.

Jaką współcześnie funkcję pełnią muzealia? Co decyduje, że rzecz staje się muzealium? Dlaczego wreszcie wciąż żywy jest społeczny stereotyp, wedle którego Muzeum to przechowalnia rzeczy niepotrzebnych, które należą już wyłącznie do przeszłości? Rodzi to ważne pytanie, czy wszystkie artefakty żyją w muzeum „pełnią życia” – a zatem pochodzą z przeszłości, ale służą naszemu rozumieniu współczesności i rozwojowi w kierunku przyszłości?

Sukces w działaniu każdego muzeum zależy od połączenia przynajmniej dwóch elementów – zdolności zachowania wartości naukowej, artystycznej i poznawczej oraz umiejętności przyciągnięcia jak największej liczby zwiedzających. W Muzeum Historycznym Miasta Krakowa trwają prace nad nowatorskim w skali Polski projektem pod nazwą Thesaurus Cracoviensis – Centrum Interpretacji Artefaktów – magazynem muzealiów, połączonym z pracowniami konserwatorskimi, którego funkcja będzie poszerzona o element kontaktu z publicznością.

Muzealne magazyny są zazwyczaj niedostępne dla osób z zewnątrz. Przeważająca część zbiorów ukryta jest w magazynach bez możliwości kontaktu ze zwiedzającym. Biorąc pod uwagę, iż to właśnie  w magazynach muzealnych kryje się większa część posiadanych zbiorów, to niewykorzystanie ich edukacyjnego i poznawczego potencjału bywa powodem formułowania zarzutów swoistej „niegospodarności dziedzictwem”. Dlatego też w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa zapadła decyzja o zrealizowaniu magazynu, który będąc nowoczesnym i bezpiecznym miejscem przechowywania muzealiów, będzie równocześnie miejscem otwartym dla interpretacji artefaktów, miejscem spotkań umożliwiającym bezpośrednią relację z muzealiami.

Przygotowując się do otwarcia nowego oddziału, które to wydarzenie planowane jest na początek grudnia tego roku, muzealnicy chcą równolegle prowadzić debatę, w której pochylą się nad szerszym kontekstem sensu relacji muzeum – muzealium – publiczność.