100 lat rozwoju Krakowa – zapraszamy na konferencję

W programie wystąpienia:

• prof. Jacka Majchrowskiego, prezydenta Krakowa i prezesa zarządu Stowarzyszenia Metropolia Krakowska: „Metropolitarna infrastruktura Krakowa”
• Józefa Lassoty, posła na Sejm RP i prezydenta Krakowa w latach 1992–1998: „Metropolitalny Kraków w latach 90. XX w.”
• prof. Andrzeja Chwalby z Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, wiceprezesa zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego: „Krótka historia Krakowa w XX w.”
• Janusza Sepioła, pełnomocnika zarządu Województwa Małopolskiego ds. strategii rozwoju, marszałka Województwa Małopolskiego w latach 2002–2006: „Metropolitalne funkcje Krakowa – refleksje nad raportem z 1998 r. (pod redakcją Jacka Purchli)”
• Wojciecha Pałki, starosty krakowskiego: „Rola Powiatu Krakowskiego w rozwoju metropolii krakowskiej”
• Artura Kozioła, burmistrza Wieliczki, wiceprzewodniczącego Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski: „Rozwój w strefie metropolitalnej Krakowa”
• Andrzeja Lubiatowskiego, dyrektora biura Unii Metropolii Polskich: „Kraków na tle metropolii w Polsce”
• Marka Szczepanka, sekretarza programu TVP Kraków: „Metropolia krakowska 1918–2018. Ciągłość i zmiana. Próba bilansu”.

„Dał On miastu ramę dla przyszłego rozwoju na 100 lat.” Tak we wspomnieniach pisał o Juliuszu Leo Tadeusz Boy-Żeleński. Nie tylko wybitny pisarz, lecz także naoczny świadek ogromnych zmian, jakie zaszły w naszym mieście. Dokonując wielkiego rozszerzenia granic, prezydent Juliusz Leo blisko siedmiokrotnie powiększył terytorium Krakowa. Z niewielkiego, acz ważnego, kulturalnego, politycznego i militarnego ośrodka na północnych kresach Austro-Węgier, uczynił Kraków miastem, które u progu niepodległości miało zupełnie nowe możliwości rozwoju. Jednym z kluczowych posunięć w procesie budowy Wielkiego Krakowa stało się połączenie z Podgórzem.

Nie przypadkiem zatem odsłonięty w tym roku pomnik Juliusza Lea stanął po podgórskiej stronie Wisły, tuż przy kładce łączącej konkurencyjne niegdyś miasta. Decyzje i działania z drugiej dekady XX wieku otworzyły Krakowowi perspektywy kreowania na nowo metropolitalnej pozycji, utraconej wraz z przeniesieniem stolicy i zniszczeniem niepodległego państwa. Proces ten trwa przez blisko sto lat i często wiązał się z dramatycznymi lub zaskakującymi wydarzeniami historycznymi. Powodowały one niekiedy, że zmiany terytorialne i demograficzne miały charakter skokowy i korygowały utrwalone funkcje miasta oraz jego otoczenia.

Dziś Kraków jest największym i najsilniejszym niestołecznym ośrodkiem Europy Środkowej. Między Bałtykiem a Adriatykiem nie ma miasta dysponującego takimi zasobami ludzkimi i materialnymi, które nie pełni jednocześnie funkcji centrum politycznego kraju. Siła metropolii to nie tylko liczba ludności czy rozwijającą się sieć połączeń komunikacyjnych o kontynentalnym znaczeniu, lecz przede wszystkim ważne atrybuty w sferze ekonomicznej, kulturalnej czy naukowej.

Nadchodzące dekady rozstrzygną, czy i jak te walory pozwolą na budowanie metropolii już nie o krajowym, ale międzynarodowym, europejskim charakterze. Zmiany może istotnie przyspieszyć i wzmocnić powołanie formalnych, a zarazem dobrowolnych, nowych ram metropolii krakowskiej, która nie wymaga dziś rozszerzenia terytorialnego, ale sprawnych mechanizmów systemowej współpracy.

100-lecie niepodległości a wraz z nim 100-lecie Wielkiego Krakowa, to dobra okazja do dyskusji o drodze ku odbudowie metropolitalnej pozycji miasta i jego sąsiadów, a także o wyzwaniach, jakie czekają wspólnotę metropolii krakowskiej w obecnym stuleciu.