Radni zdecydują o absolutorium dla prezydenta za rok 2017

Przypomnijmy, że procedura absolutoryjna służy ocenie wykonania budżetu samorządu. Ta ocena jest dokonywana na podstawie analizy dwóch najważniejszych dokumentów dotyczących wykonania budżetu: sprawozdania z wykonania budżetu oraz sprawozdania finansowego. Radni z komisji rewizyjnej sprawdzają przede wszystkim, jak wykonane zostały dochody i wydatki miasta w stosunku do zakładanego planu, a także z jakim wynikiem samorząd zamknął wykonanie budżetu (nadwyżka czy deficyt).

– Przedłożone Wysokiej Radzie sprawozdanie z wykonania budżetu za rok 2017 przedstawia końcowe rezultaty gospodarowania środkami publicznymi przez krakowski samorząd w zeszłym roku. Realizacja celów ujętych w budżecie na rok 2017 przebiegała w zmiennych warunkach makro- i mikroekonomicznych, dlatego pierwotnie uchwalony budżet musiał być zmieniany w trakcie realizacji, ponieważ nie da się przewidzieć wszystkich okoliczności, które mogą wystąpić podczas jego realizacji – zaznaczył na wstępie prezydent.

Do okoliczności, które miały znaczący wpływ na realizację budżetu, prezydent zaliczył: reformę edukacji, centralizację podatku VAT, późne wejście w życie zmian w prawie zamówień publicznych. – Można generalnie powiedzieć, że wzrosły koszty realizowanych przez samorząd zadań, a niektóre zadania inwestycyjne musieliśmy przesunąć na przyszłe lata, co znajdowało wyraz w proponowanych projektach uchwał – mówił prezydent.

Zwrócił uwagę, że w stosunku do 2016 roku nastąpił wzrost zrealizowanych wydatków inwestycyjnych o 7,7 proc. przy równoczesnym wzroście zadłużenia o 3,9 proc. Znacząco udało się zmniejszyć deficyt, bo przy zaplanowanym na koniec roku budżetowego deficycie na poziomie 306,2 mln zł, ostatecznie został on zrealizowany jedynie w wysokości 54,4 mln zł.

Prezydent przypomniał, że co roku gospodarka finansowa miasta jest przedmiotem szczegółowego audytu zewnętrznego – we wrześniu 2017 roku dokonała go światowej renomy firma Standard & Poor’s. „W ciągu najbliższych kilku lat miasto Kraków utrzyma stabilne wyniki budżetowe i wystarczającą płynność. Dostrzegamy, że zespół zarządzający Krakowem jest doświadczony i prowadzi ostrożne wieloletnie, długoterminowe planowanie finansowe. Miasto zwiększyło rezerwy gotówkowe i znacząco zredukowało swoją zależność od linii odnawialnej, co oceniamy pozytywnie” – napisali eksperci.

Prezydent wskazał, że w 2017 roku najwięcej środków z budżetu miasta zostało wydatkowanych na:

• Oświatę i wychowanie: 1 434 mln zł, tj. 29 proc. ogółu wydatków budżetu miasta,
• Transport i łączność: 850 mln zł, tj. 17 proc. ogółu wydatków budżetu miasta,
• Rodzinę: 561 mln zł, tj. 11 proc. ogółu wydatków budżetu miasta – jako funkcjonujący obszar od 2016 roku w związku ze świadczeniem „Rodzina 500+”,
• Gospodarkę komunalną i ochronę środowiska: 539 mln zł, tj. 11 proc. ogółu wydatków budżetu miasta,
• Pomoc społeczną: 374 mln zł, tj. 7 proc. ogółu wydatków budżetu miasta.

Jak wskazano w sprawozdaniu z wykonania budżetu Krakowa, w 2017 roku dochody miasta zostały zrealizowane w kwocie 4 960 481 294 zł, co znaczy, że roczny plan wykonano w 100,4 proc. Komisja Rewizyjna RMK zwróciła szczególną uwagę na lepsze w stosunku do planu wykonanie dochodów własnych – osiągnęło ono wysoki poziom 102,28 proc. Duży wzrost dochodów własnych odnotowano w pozycjach: podatki pobierane przez urzędy skarbowe oraz opłaty, a największe znaczenie dla budżetu miasta (prawie 30 proc. wszystkich dochodów) miała realizacja udziału w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa (PIT i CIT).

Komisja Rewizyjna RMK pozytywnie oceniła również realizację planu wydatków budżetowych. Jak wynika ze sprawozdania, w 2017 roku wydatki budżetu miasta ogółem zostały zrealizowane w wysokości 5 014 847 758 zł, co stanowi 95,6 proc. planu. Szczególnie wysoki poziom wykonania odnotowano w zakresie wydatków inwestycyjnych dzielnic (98,3 proc.) oraz wydatków na zadania strategiczne (86,3 proc.; w 2016 r. było to 81,5 proc.). To dowód, że realizacja dużych inwestycji w większości przebiegała zgodnie z harmonogramem.

Budżet Miasta Krakowa zamknął się w 2017 roku deficytem w wysokości 54 366 464 zł, choć planowano go na poziomie dużo wyższym, bo 306 242 856 zł. Tak duże ograniczenie deficytu udało się osiągnąć dzięki lepszemu wykonaniu dochodów oraz dzięki niewykonaniu części wydatków. Co więcej, powstała nadwyżka operacyjna – jeszcze wyższa niż w roku 2016. Nadwyżka ta zamknęła się w kwocie 306 784 606 zł, a rok wcześniej 291 848 781 zł.

Warto przy tej okazji przypomnieć, co taka nadwyżka oznacza. Najkrócej rzecz ujmując, nadwyżka operacyjna to dodatnia różnica między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi (jej przeciwieństwo, czyli deficyt operacyjny, to ujemna różnica między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi). Wynik, jakim samorząd kończy wykonanie budżetu, najlepiej odzwierciedla sytuację finansową, pozwala bowiem odpowiedzieć na pytanie, czy samorząd jest w stanie pokryć wydatki bieżące z bieżących dochodów. Nadwyżka operacyjna oznacza, że tak właśnie jest, a co więcej – jest też sygnałem, że samorząd ma możliwości finansowe na prowadzenie nowych inwestycji lub spłatę wcześniejszego zadłużenia. Deficyt operacyjny oznaczałby, że wydatki bieżące są wyższe od dochodów bieżących, czyli że są realizowane na poziomie przekraczającym możliwości finansowe samorządu. W takiej sytuacji samorząd wykonuje zadania bieżące kosztem sprzedaży swego majątku lub na skutek zaciągania nowych zobowiązań. Komisja Rewizyjna RMK pozytywnie oceniła to, że Kraków nie tylko utrzymał dobry trend w zakresie nadwyżki operacyjnej, ale jeszcze ją powiększył w stosunku do poprzedniego roku.

Przypomnijmy, że absolutorium to instytucja, za pomocą której organ stanowiący samorządu (w Krakowie – rada miasta) kontroluje wykonywanie budżetu przez organ wykonawczy samorządu (w Krakowie – prezydenta miasta). Kontrola ta dokonywana jest co roku w ustalonych prawem terminach i obejmuje następujące etapy:

1. W terminie do 31 marca prezydent miasta przedstawia radzie miasta sprawozdanie roczne z wykonania budżetu, informację o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego oraz sprawozdanie z wykonania planów finansowych jednostek, dla których organem założycielskim jest gmina.

2. W terminie do 31 marca prezydent miasta przedstawia Regionalnej Izbie Obrachunkowej sprawozdanie roczne z wykonania budżetu oraz informację o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego.

3. W terminie do 31 maja prezydent miasta przekazuje radzie miasta roczne sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego, które podlega badaniu przez biegłego rewidenta.

4. Komisja rewizyjna rozpatruje sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego wraz z opinią biegłego rewidenta o tym sprawozdaniu, sprawozdanie z wykonania budżetu miasta wraz z opinią RIO o tym sprawozdaniu oraz informację o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego.

5. W terminie do 15 czerwca komisja rewizyjna przedstawia radzie miasta wniosek w sprawie absolutorium dla prezydenta miasta.

6. W terminie do 30 czerwca rada miasta podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium dla prezydenta miasta – wcześniej radni zapoznają się z: sprawozdaniem z wykonania budżetu miasta, sprawozdaniem finansowym jednostki samorządu terytorialnego, opinią biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego, opinią RIO, informacją o stanie mienia komunalnego jednostki samorządu terytorialnego oraz stanowiskiem komisji rewizyjnej.