Nasze Miasto rozwiń menu
Serwis używa plików cookies zgodnie z polityką prywatności pozostając w serwisie akceptują Państwo te warunki
Komunikat archiwalny

Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach

W tym roku przypada 90. rocznica otwarcia w krakowskich Swoszowicach synagogi, która funkcjonowała tam w latach 1929–1939. To wyjątkowe dla społeczności żydowskiej miejsce zostało uczczone poprzez odsłonięcie pamiątkowej tablicy oraz posadzenie „drzewa życia”. W poniedziałek, 24 czerwca prezydent Krakowa Jacek Majchrowski, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Tadeusz Jakubowicz oraz prezes Stowarzyszenia Siarczane Korzenie Swoszowic Dominik Galas wspólnie odsłonili tablicę i zasadzili tulipanowca.

Fot. Bogusław Świerzowski / krakow.pl

Pod koniec XIX wieku miejscowość zdrojowa Swoszowice, szczególnie w czasie sezonu kąpielowego od czerwca do końca września, była miejscem szczególnie modnym wśród Żydów z Krakowa i okolic. W zachowanych kronikach szkoły Swoszowic, prowadzonej od 1882 r., można odnaleźć wiele informacji o licznej społeczności żydowskiej.

Żydzi zajmowali się handlem, prowadzeniem karczm, sklepów, rzeźni, a nawet zakładu kąpielowego i pensjonatów zdrojowych. Wymieniony jest m.in. Abraham Isser Roman Silberbach – fundator synagogi Tempel w Krakowie, który czasowo mieszkał tam z rodziną. W Szkole Ludowej w Swoszowicach uczniowie pochodzenia żydowskiego osiągali zwykle wysokie wyniki. W szkolnej Złotej Księdze wielokrotnie występują: Adlerowie, Federgrunowie, Feinerowie, Goldbergerowie, Knoblochowie, Mindelgrunowie, Scheinowie, Steinhausowie czy Sterngastowie.

Stowarzyszenie Bikur Cholim, zatwierdzone przez Namiestnictwo we Lwowie, założono i zarejestrowano w Swoszowicach w 1903 r. W roku 1923, gdy zostało ono zatwierdzone przez wojewodę w Krakowie, liczyło 25 członków. Przewodniczącym Stowarzyszenia był Józef Schein – restaurator ze Zbydniowic, jego zastępcą – Maurycy Margiel, przemysłowiec ze Swoszowic, zaś skarbnikiem i sekretarzem – Józef Schein, restaurator ze Swoszowic. Pozostałymi członkami Bikur Cholim byli m.in.: handlarze bydła ze Swoszowic Baruch Knobloch i Maurycy Preiss, handlarz koni ze Swoszowic Saul Sterngast oraz rolnik z Kurdwanowa Jakób Wohlfeiler.

Z uwagi na rozwój wsi i licznie przebywających w Swoszowicach w okresie letnich turnusów Żydów, Bikur Cholim postanowiło wybudować tam synagogę. Nie było to zadanie łatwe. Miejsca wskazywane pod budowę kilkakrotnie nie uzyskały akceptacji wójta (brak odpowiednich warunków budowlanych). Inwestycja była również odwlekana z uwagi na brak środków finansowych. Dopiero 21 czerwca w 1928 r. kupiona przez Stowarzyszenie Bikur Cholim działka LWH 662 uzyskała niezbędne pozwolenia budowlane. Z tego roku zachował się dokument potwierdzający założenie Komitetu Budowy Bożnicy w Swoszowicach, który to zwrócił się m.in. do barona Jana Goetza, właściciela browaru w Okocimiu, z prośbą o wsparcie finansowe.

Synagoga, wzniesiona dzięki wsparciu ludności żydowskiej, ale także gminy Swoszowice, była jednokondygnacyjnym, ceglanym budynkiem o charakterystycznym kształcie, z owalnymi oknami. Dzięki dodatkowemu wsparciu finansowemu prace na budowie postępowały bardzo szybko. Stałe modlitwy w synagodze w Swoszowicach, która przynależała do gminy wyznaniowej Podgórze, odbywały się już w 1929 r. Pomocnikiem rabinackim dla Swoszowic został Motel Fränkel von Frenkel, przedstawiciel znanej rodziny rabinackiej.

Synagoga w Swoszowicach była miejscem tętniącym życiem przez blisko 10 lat – z pięknym wystrojem i liturgicznym wyposażeniem oraz kunsztownie zdobioną księgą Tory. Jak wspominają najstarsi mieszkańcy wsi, chrześcijanie i żydzi żyli w przedwojennych Swoszowicach bezkonfliktowo. Najpierw w sobotę modlili się żydzi, a w niedzielę uroczyście na nabożeństwo szli katolicy.

 

 

20190624121445_img_2250.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624123441_img_2260.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624123950_img_2275.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624123952_img_2278.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124122_img_2289.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124225_img_2299.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124309_img_2306.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124325_img_2313.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124404_img_2323.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124432_img_2327.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124449_img_2330.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124457_img_2333.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124534_img_2336.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624124615_img_2343.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624125006_img_2374.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624125025_img_2382.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624125030_img_2387.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624125302_img_2398.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624125323_img_2401.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624125456_img_2403.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624125517_img_2409.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624125737_img_2415.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624130201_img_2430.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624130627_img_2439.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624130633_img_2451.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624130656_img_2466.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624130746_img_2470.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624130804_img_2473.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624131032_img_2485.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624131034_img_2488.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624131046_img_2492.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624131057_img_2496.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624131116_img_2509.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
Upamiętniono dawną synagogę w Swoszowicach Bogusław Świerzowski / krakow.pl
20190624121445_img_2250.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624123441_img_2260.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624123950_img_2275.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624123952_img_2278.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124122_img_2289.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124225_img_2299.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124309_img_2306.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124325_img_2313.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124404_img_2323.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124432_img_2327.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124449_img_2330.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124457_img_2333.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124534_img_2336.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624124615_img_2343.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624125006_img_2374.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624125025_img_2382.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624125030_img_2387.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624125302_img_2398.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624125323_img_2401.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624125456_img_2403.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624125517_img_2409.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624125737_img_2415.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624130201_img_2430.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624130627_img_2439.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624130633_img_2451.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624130656_img_2466.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624130746_img_2470.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624130804_img_2473.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624131032_img_2485.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624131034_img_2488.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624131046_img_2492.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624131057_img_2496.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
20190624131116_img_2509.jpg-Swoszowice, synagoga, tablica
pokaż metkę
Autor: JOANNA DUBIEL
Osoba publikująca: Tomasz Róg
Podmiot publikujący: Wydział Komunikacji Społecznej
Data publikacji: 2019-06-24
Data aktualizacji: 2019-06-24
Powrót

Zobacz także

Znajdź