Uroczyście otwarto Schody Czesława Miłosza

Z okazji stulecia urodzin Czesława Miłosza w 2011 roku w urokliwym zakątku wileńskiej starówki pomiędzy dzisiejszymi ulicami Bokšto, Maironio i Onos Šimaitės otwarto Schody Czesława Miłosza. Na ten niecodzienny, a zarazem lekki i nieingerujący w tkankę miasta pomnik, składa się 60 stopni z wyrytymi cytatami z twórczości noblisty w językach polskim i litewskim. Schody podkreślają i przypominają związki wybitnego poety z litewską stolicą i jej wyjątkowy, wielokulturowy charakter, a zarazem stanowią piękny przykład dialogu kulturalnego Polski i Litwy w XXI wieku.

– Miłosz wielokrotnie podkreślał, że wybór Krakowa jako miejsca powrotu z wieloletniej emigracji motywowany był podobieństwem architektury i atmosfery miasta do Wilna z lat jego młodości. Realizacja Schodów Czesława Miłosza na wzór wileńskiego pierwowzoru będzie nie tylko najpiękniejszym upamiętnieniem postaci wielkiego pisarza, ale i najlepszym podkreśleniem głębokich związków kulturalnych łączących dzisiejszą Polskę i Litwę, a także wieloletniego partnerstwa miast – Krakowa i Wilna. Akt otwarcia schodów jest szczególnie ważny również w kontekście obchodów 450. rocznicy unii polsko-litewskiej – mówi prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

Kraków, tak, jak i Wilno, zajmował wyjątkowe miejsce w życiu laureata literackiej Nagrody Nobla (przyznanej mu w 1980 roku). To tutaj poeta spędził swoje ostatnie lata i tutaj, przy ul. Bogusławskiego, znajduje się jego ostatnie mieszkanie, które aktualnie jest pozyskiwane od spadkobiercy przez miasto i docelowo stanie się miejscem otwartym dla zwiedzającym i służącym edukacji. Jako miejsce, w którym Miłosz tworzył w otoczeniu licznych i oddanych przyjaciół, gdzie wspólnie z Wisławą Szymborską patronował Spotkaniom Poetów Wschodu i Zachodu, będących po latach impulsem do powołania Festiwalu Miłosza, Kraków posiada szczególne znaczenie dla pamięci o życiu i twórczości autora „Ziemi Ulro”.

Wybór miejsca obok Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha nie jest przypadkowy. Ma on ścisły związek z wkładem Miłosza w popularyzację dziedzictwa japońskiej formy poetyckiej – haiku, a także z uniwersalnym, ponadnarodowym charakterem twórczości pisarza, czerpiącego z najróżniejszych tradycji literackich. Schody ozdobi jeden z najbardziej znanych wierszy poety „Dar”, rozpoczynający się od słów: „Dzień taki szczęśliwy./ Mgła opadła wcześnie, pracowałem w ogrodzie. Kolibry przystawały nad kwiatem kapryfolium (…)” („Wiersze”, t. 3, wydawnictwo Znak). Litery na instalacji zostaną wykonane z użyciem kroju pisma Milosz, autorstwa Damiena Collot, który przekazała Fundacja Miasto Literatury, partner projektu Schodów Miłosza.

Otwarcia schodów dokonali prezydent Krakowa Jacek Majchrowski i minister kultury Republiki Litewskiej Mindaugas Kvietkauskas. W uroczystości, która towarzyszyła utworzeniu Ośrodka Badań nad Twórczością Czesława Miłosza, wzięli udział m.in. członkowie Rady Konsultacyjnej Ośrodka oraz przedstawiciele życia literackiego i kulturalnego w Krakowie.

Otwarcie schodów było również częścią konferencji „Czesław Miłosz i wiek XXI” (3–4 października), na której wystąpili najwybitniejsi badacze twórczości Miłosza z Polski i zza granicy, m.in. Clare Cavanagh, Lillian Vallee, Mindaugas Kvietkauskas, Tomas Venclova, Ireneusz Kania, Krzysztof Czyżewski, Joanna Zach i Robert Faggen.

Na konferencję i otwarcie Schodów Czesława Miłosza zaprosili organizatorzy: Miasto Kraków, Ośrodek Badań nad Twórczością Czesława Miłosza, Wydział Polonistyki UJ, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Kraków Miasto Literatury UNESCO.