Odpowiedź na „rumor” internetowy dotyczący pracy Grzegorza Klamana

Praca Klamana Kunst machtFrei jest eksponowana w MOCAK-u od 2011 roku. Była reprodukowana w kilku katalogach i prezentowana w ramach paru wystaw, między innymi w projekcie Doświadczenie Auschwitz. W ramach tej ostatniej wystawy kilka prac było krytykowanych przez instytucje zajmujące się tematyką Zagłady, niemniej praca Klamana nie spotkała się wtedy z żadnym negatywnym komentarzem. Również nie była źle odbierana przez publiczność. Tym samym dziwi tak późna reakcja Internetu. Można to jedynie tłumaczyć intrygą ze strony części środowiska artystycznego i studenckiego Gdańska, które popadło obecnie w konflikt z Klamanem. Internet jest narzędziem podatnym na tego typu manipulacje. 

Praca Grzegorza Klamana – wpisująca się w nurt sztuki krytycznej – ma w sobie niewątpliwie aspekt prowokacyjny. Odnosi swój przekaz do formy bramy wjazdowej do obozu Auschwitz, której hasło jest okrutnym kłamstwem wobec więźniów skazanych na śmierć. Hasło, że „sztuka czyni wolnym” jest według Klamana podobnym kłamstwem. Intencją tej pracy nie jest odniesienie do Zagłady, tylko komentarz wobec sztuki.
    MOCAK jest instytucją, której część programu jest poświęcona historii i dramatowi Zagłady. Mamy tutaj ogromne zasługi. Dlatego sugerowanie, że okazujemy brak szacunku i empatii wobec tego tematu jest niesprawiedliwością wynikającą z niewiedzy. 
Wydaliśmy – w trzech językach – książkę Fotograf 1940-1945, zawierającą wywiad z Wilhelmem Brasse, więźniem, głównym fotografem Auschwitz oraz film z jego udziałem. Jesteśmy w trakcie przygotowywania książki Szrajberka z wywiadem z więźniarką Auschwitz, Zofią Posmysz i filmem z nią. Nagraliśmy również wypowiedzi innych więźniów Auschwitz – Józefa Paczyńskiego i Tadeusza Smreczyńskiego. Wydaliśmy po polsku książkę Jürgena Kaumköttera Śmierć nie ma ostatniego słowa, która jest najpełniejszym albumem twórczości obozowej oraz katalog wystawy Polska – Izrael – Niemcy. Doświadczenie Auschwitz, zwierający między innymi sfilmowany performance rysunkowy Michaela Kichki, syna więźnia Auschwitz i wybitnego artysty izraelskiego. W grudniu wydany zostanie komiks Michaela Kichki pod tytułem Drugie pokolenie, ukazujący życie rodziny po Auschwitz. Współpracujemy również z The Isreal Musem w Jerozolimie, gdzie w przyszłym roku będziemy pokazywać wystawę Wisławy Szymborskiej. Procujemy obecnie nad publikacją Wielogłos o Zagładzie, do udziału w której zaprosiliśmy około dwustu intelektualistów i artystów z całego świata.

W kontekście tego dorobku trudno nam zarzucić braku szacunku dla ofiar Zagłady. 

Maria Anna Potocka
Dyrektor MOCAK-u