John Butt dyrektorem-rezydentem Festiwalu Misteria Paschalia 2018

Osiem dni wypełnionych koncertowymi premierami, liczne uniesienia, wspaniała publiczność i charyzmatyczny dyrektor-rezydent Vincent Dumestre – tegoroczne Misteria Paschalia powoli przechodzą do historii. Były wielkim świętem muzyki relacjonowanym w europejskich mediach i potwierdziły, że Kraków jest światowym centrum muzyki dawnej. Po francuskim wyrafinowaniu  zapraszamy publiczność, aby wspólnie z nami przekroczyła kanał La Manche – po jego drugiej stronie czeka mieszanka melancholii i żarliwości. Już teraz, z największą przyjemnością, przedstawiamy dyrektora-rezydenta przyszłorocznej edycji. Panie i Panowie: John Butt!

Wspólne europejskie dziedzictwo, europejska publiczność, trwałe związki łączące ośrodki kulturowe Starego Kontynentu – Festiwal Misteria Paschalia przeszedł wspaniałą metamorfozę. Ma ambicje pokazywać to, co najbardziej charakterystyczne dla poszczególnych kręgów, ale nie chce zapominać o wspólnocie emocji. Za nami pierwsza odsłona tego niezwykle udanego przedsięwzięcia.

„Jesteśmy zaszczyceni i zachwyceni wizją współpracy z tym wybitnym dyrygentem, uznanym badaczem dziedzictwa dawnych wieków i muzykologiem, wreszcie wytrawnym interpretatorem specjalizującym się w muzyce brytyjskiej i niemieckiej. Rejestracje dzieł Handla i Bacha w interpretacji kierowanego przez niego zespołu Dunedin Consort stały się punktami odniesienia dla innych artystów. Pochodzący z Edynburga, któremu oddamy ster Festiwalu John Butt jest gwarantem najwyższej jakości wykonań, ale także dostarczycielem wzruszeń – a to przecież jest istotą przeżywania muzyki” – podkreśla Robert Piaskowski, zastępca dyrektora Krakowskiego Biura Festiwalowego ds. programowych. „Co nas czeka w przyszłym roku? Żarliwość, dramatyzm, melancholia, wreszcie eksplozja radości. Odwiedzimy Wyspy Brytyjskie, ale pokażemy także więzi łączące je z całą Europą, uwydatnimy kulturowe prądy, które elektryzowały ówczesnych, wreszcie pokażemy jednoczącą moc muzyki Handla, który, mimo niemieckiego pochodzenia, jest przecież najsłynniejszym brytyjskim kompozytorem. Będzie to także szansa dla zawarcia nowych sojuszy, podjęcia współpracy z brytyjskimi instytucjami, pokazania Zjednoczonego Królestwa w możliwie najszerszym kontekście – a gwarantujemy, że ten kontekst okaże się – mimo dzielących nas setek mil –  bliższy, niż mogłoby się wydawać.”

John Butt także nie może doczekać się Festiwalu. „To wielki przywilej i radość móc zaangażować się tak silnie w Misteria Paschalia w roku 2018 – to wyjątkowy festiwal, który szybko staje się jednym z klejnotów koronnych europejskiej sceny kulturalnej. Angielska muzyka XVI–XVIII w., zarówno wokalna jak instrumentalna, zadziwia skalą wyrazu i duchowych emocji. Jako kulturowe dziedzictwo zawierające w sobie różnorakie elementy katolickie i protestanckie, repertuar ten ukazuje bardzo wyraźnie szereg kontemplacyjnych funkcji i interpretacji wspólnych dla chrześcijaństwa. Uzupełnieniem będzie znaczący wkład muzyki polskiej, która wniesie swą własną różnorodność muzyczną z tej samej epoki, co muzyka angielska, a także dzieła skomponowane dużo później. Europejscy kompozytorzy czasów dojrzałego baroku ukażą niezwykle inspirującą syntezę osiemnastowiecznych stylów, przebiegających przez całą Europę i łącząc geograficznie Wielką Brytanię z Polską: Bach, niewątpliwie najwybitniejszy mistrz jednoczący europejskie prądy w swoich czasach (który zresztą przez większą część życia pracował dla Elektoratu Saskiego, połączonego z Polską przez osobę monarchy); Handel, największy dramaturg swoich czasów, który także wchłonął wiele elementów duchowości katolickiego Rzymu i protestanckiego Londynu, uzupełniając przez to swe luterańskie wychowanie. Ten właśnie kompozytor wyniósł brytyjską muzykę na szczyty europejskiej kultury wczesnej epoki nowożytnej”.

John Butt piastuje stanowisko Gardiner Professor of Music na Uniwersytecie w Glasgow i jest dyrektorem artystycznym zespołu Dunedin Consort w Edynburgu. Podczas studiów licencjackich na Uniwersytecie Cambridge otrzymał stypendium King’s College w dziedzinie muzyki organowej. Podczas dalszych studiów kontynuował pracę nad twórczością muzyczną Bacha, a w 1987 r. uzyskał tytuł doktora. Następnie pracował jako wykładowca na Uniwersytecie w Aberdeen; nauczał także w Magdalene College Cambridge. W 1989 r. został zatrudniony jako organista i profesor muzyki na wydziale UC Berkeley. Jesienią 1997 r. powrócił do Cambridge, podejmując pracę jako wykładowca uniwersytecki i nauczyciel w King’s College. W październiku 2001 r. objął sprawowane obecnie stanowisko w Glasgow. Jego książki są wydawane przez Cambridge University Press. W dorobku tego autora znajdują się takie publikacje, jak: „Bach Interpretation” (1990), podręcznik poświęcony Mszy H-moll Bacha (1991) oraz „Music Education and the Art of Performance in the German Baroque” (1994). Książka J. Butta „Playing with History” (2002) wyznaczyła nową drogę w dziedzinie badań nad szeroko rozumianą kulturą wykonań historycznych, stanowiąc próbę wyjaśnienia i uzasadnienia tego współczesnego zjawiska. Butt jest także znany jako redaktor i współredaktor „Cambridge and Oxford Companions to Bach” oraz „Cambridge History of Seventeenth-Century Music” (2005). W roku 2010 ukazała się książka Butta na temat Pasji Bacha, „Bach’s Dialogue with Modernity”, w której bada to dzieło w szerszym rozumieniu w stosunku do współczesnych pojęć, takich jak subiektywizm i świadomość czasu.

Współpraca Johna Butta z Dunedin Consort w charakterze dyrygenta (od 2003 po dziś dzień) obejmuje wykonania wybitnych dzieł baroku i wielu nowych dzieł skomponowanych na zamówienie zespołu. Butt występował także jako gościnny dyrygent z takimi uznanymi formacjami, jak The Orchestra of the Age of Enlightenment, The English Concert, The Irish Baroque Orchestra, Philharmonia Baroque Orchestra, The Royal Academy of Music Bach Cantata, The Scottish Chamber Orchestra, The Portland Baroque Orchestra i The Stavanger Symphony Orchestra. John Butt występuje także jako solista – organista i klawesynista. Wytwórnia Harmonia Mundi wydała jedenaście nagrań  muzyki organowej, klawesynowej i klawikordowej w jego interpretacjach. Jako dyrygent i organista artysta występował na całym świecie.

W 2003 r. John Butt został mianowany członkiem Fellowship of the Royal Society of Edinburgh; uhonorowany został również odznaczeniem Dent Medal przyznawanym przez Royal Musical Association. W tym samym roku jego książka „Playing with History” znalazła się na krótkiej liście kandydatów do nagrody British Academy za książkę roku. W 2006 r. został członkiem Akademii Brytyjskiej i otrzymał dwuletnie stypendium naukowe Leverhulme Major Research Fellowship na dalsze  badania nad Pasjami Bacha. Zasiadał w radach Council of the Arts oraz Humanities Research Council. W styczniu 2011 r. został uhonorowany nagrodą Bach Prize przyznawaną przez the Royal Academy of Music / Kohn Foundation za działalność wykonawczą i pedagogiczną dotyczącą utworów Bacha. W 2013 John Butt otrzymał medal Royal College of Organists oraz Order Imperium Brytyjskiego za zasługi dla muzyki w Szkocji.

Zobaczcie zapowiedź przyszłorocznej edycji Festiwalu Misteria Paschalia!