Z pamiętnika Wyzwolonej_1918 odc.10

Poznaj historię Wyzwolonej_1918
Zwiedzamy Kraków!

To od Krakowa wszystko się zaczęło. 11 listopada 1918 roku, po 123 latach niewoli Polska odzyskała niepodległość. Ale początek tej historii zaczyna się w Krakowie. To ulicami tego miasta maszerowała słynna “Kadrówka”, by walczyć o wolność Ojczyzny.

Rankiem 6 sierpnia 1914 roku z krakowskich Oleandrów wyruszyła I Kampania Kadrowa powołana przez Józefa Piłsudskiego. To ona stała się zalążkiem późniejszych Legionów Polskich oraz Armii Polskiej, które na frontach Wielkiej Wojny wywalczyły upragnioną wolność. W skład “Kadrówki” weszli przede wszystkim uczestnicy letniej szkoły strzeleckiej dla członków krakowskiego Towarzystwa Sportowo - Gimnastycznego “Strzelec” i Polskich Drużyn Strzeleckich. To właśnie Ci żołnierze dotarli do granicy dzielącej zabory austro-węgierski i rosyjski w podkrakowskich Michałowicach i obalili tam słupy graniczne – w ten sposób symbolicznie odrzucając podział Polski między mocarstwa rozbiorowe. Można zatem rzec, że nie byłoby 11 listopada 1918 roku bez 6 sierpnia 1914 roku.

Kolejny przystanek na drodze wiodącej do zwycięstwa to ulica Józefa Piłsudskiego w Krakowie. To droga łącząca krakowskie Błonia i Planty. To właśnie tędy maszerowała I Kampania Kadrowa po opuszczeniu  Oleandrów. To tymi ulicami maszerowali żołnierze by walczyć o wolność swojej Ojczyzny. W kolejnych latach krakowianie upamiętnili dokonania Józefa Piłsudskiego. Z ich inicjatywy utworzono liczne tablice okolicznościowe, obiekty noszące imię marszałka, a także kopiec, który krakowianie usypali na jego cześć.

Zwiedzając Kraków nie można pominąć Katedry na Wawelu, która przez wieki pełniła funkcję kościoła koronacyjnego i była miejscem pochówku polskich królów. Po utracie przez Polskę niepodległości
w 1795 roku katedra stała się sanktuarium narodowym oraz symbolem dawnej wielkości i chwały Rzeczypospolitej. To tu, w  krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów znajduje się sarkofag Józefa Piłsudskiego – twórcy Legionów i pierwszego Marszałka Polski.

W kryptach wawelskich grzebano polskich bohaterów, żeby w ten sposób podkreślić i upamiętnić ich szczególne zasługi dla narodu. Do wzrostu symbolicznego znaczenia katedry przyczyniły się dwa pogrzeby: księcia Józefa Poniatowskiego – polskiego generała, uczestnika insurekcji kościuszkowskiej i wojen napoleońskich oraz Tadeusza Kościuszki – naczelnika powstania w 1794 roku i bohatera walk
o niepodległość w Stanach Zjednoczonych.

Kolejny pomnik historii walki o wolność stanowi Cmentarz Rakowicki - spoczywają tutaj żołnierze, którzy walczyli o niepodległą Polskę w XIX i XX wieku. Tu znajdują się ich groby, zbiorowe mogiły oraz pomniki poświęcone pamięci poległych. Najstarszą część nekropolii zaprojektował jako park architekt Karol Kremer, a w 1976 r. cmentarz został wpisany do rejestru zabytków. Znajdują się na nim rzeźby nagrobkowe i pomniki autorstwa m.in. Xawerego Dunikowskiego, Antoniego Madeyskiego, Franciszka Mączyńskiego, Stanisława Odrzywolskiego i Bronisława Chromego.

Po wojnie powstał pomysł budowy gmachu, który miałby upamiętniać wieloletnie starania Polaków
o odzyskanie niepodległości. Z racji tego, że w powstałym w 1879 roku Muzeum Narodowym brakowało miejsca na szybko poszerzające się zbiory postanowiono, aby nowa siedziba Muzeum była zarazem pomnikiem upamiętniającym wydarzenia z listopada 1918 roku. Dlatego zaraz po zakończeniu wojny, w wolnej już Polsce, zaczęto pozyskiwać środki na jego budowę. Muzeum miało powstać przy wytyczonych nieco ponad dwie dekady wcześniej reprezentacyjnych Alejach Trzech Wieszczów, a jego budowę rozpoczęto w 1934 roku. W Muzeum znajdują się najważniejsze zjawiska w polskiej sztuce XX wieku, historia broni i umundurowania w Polsce, galeria rzemiosła oraz kilkanaście dużych wystaw czasowych w roku.

Wszystkie wymienione miejsca są ważnym punktem na krakowskiej mapie walki o niepodległość. To właśnie od Krakowa wszystko się zaczęło...