górne tło

19. Festiwal Filmu Niemego - Pola, Polonia, Polonica

W dniach 6-9 grudnia Fundacja dla Kina oraz Kino Pod Baranami zapraszają na 19. Festiwal Filmu Niemego, który oferuje podróż w czasie do początków istnienia kinematografii. Pokazom filmów niemych towarzyszyć będzie muzyka na żywo w wykonaniu uznanych artystów z Polski i ze świata.

W nawiązaniu do setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, tegoroczna edycja Festiwalu Filmu Niemego upłynie pod hasłem „Pola, Polonia, Polonica”. Oprócz prezentowania polskich filmów, Festiwal podąża również śladem polskich miejsc i postaci w światowym kinie niemym, a także wybitnych twórców filmowych, którzy urodzili się na ziemiach polskich oraz niezrównanej Poli Negri, pierwszej polskiej aktorki, która urzeczywistniła sen o hollywoodzkiej karierze.

Apolonia Chałupiec, którą cały świat poznał jako Polę Negri, otworzyła drogę do Fabryki Snów takim ikonom światowego kina jak Marlena Dietrich czy Greta Garbo. Krakowskich widzów oczaruje już podczas otwierającego Festiwal pokazu filmu „Bestia” Aleksandra Hertza w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”. Aktorka wcieliła się w dziewczynę, która wykorzystuje swoją urodę i spryt w walce o lepsze życie. W ramach Festiwalu zaprezentowana zostanie wersja zrekonstruowana cyfrowo przez Filmotekę Narodową. Projekcji towarzyszyć będzie muzyka na żywo w wykonaniu cenionego na całym świecie zespołu Kroke, który po 20 latach powraca na Festiwal Filmu Niemego z unikalną mieszanką muzyki klezmerskiej, etnicznej i jazzowej. Po seansie, Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny zaprasza na lampkę wina.

Wkrótce po premierze „Bestii”, Pola Negri wyjechała do Niemiec, gdzie zagrała m.in. w prezentowanym w ramach Festiwalu filmie „Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów”. Reżyser Eugen Illés obsadził ją w roli modelki, która zakochuje się w pewnym młodym kompozytorze. Wkrótce odkrywa, że kariera jej ukochanego zależy od wpływowego mecenasa, któremu ona sama wpadła w oko. Podczas krakowskiego pokazu film zostanie wyświetlony w wersji odrestaurowanej cyfrowo z nową ścieżką dźwiękową autorstwa Jerzego Maksymiuka.

Pierwszą polską gwiazdę filmową uczestnicy Festiwalu będą mogli podziwiać również w komediodramacie „Hotel Imperial”, jedynym zachowanym w całości hollywoodzkim dziele szwedzkiego reżysera Mauritza Stillera. To pełna uroku historia miłości rannego węgierskiego oficera i rezolutnej pokojówki, która pomaga mu ukryć się przed wrogiem w przygranicznym hotelu. Dopełnieniem seansu będzie pokaz odrestaurowanego cyfrowo filmu „Primabalerina” tego samego reżysera. To przejmująca opowieść o miłości utalentowanej tancerki i wiejskiego muzykanta z małej polskiej wsi na terenie zaboru rosyjskiego, którym na drodze do szczęścia staje pewien podstępny hrabia.

Znakomitym uzupełnieniem opowieści o jednej z najbardziej fascynujących postaci w historii polskiego kina będzie pokaz filmu dokumentalnego „Pola Negri: Życie jest snem w kinie”. Wykorzystując rozmowy z krytykami, znawcami kina, a także przyjaciółmi aktorki, Mariusz Kotowski, amerykański reżyser polskiego pochodzenia, odtworzył jej drogę od nikomu nieznanej Apolonii Chałupiec do absolutnej legendy kina.

Pola Negri to niejedyna gwiazda Hollywood polskiego pochodzenia, której filmy zaprezentowane zostaną podczas tegorocznej edycji Festiwalu. Na ekranie Kina Pod Baranami pojawi się także gwiazda teatru i filmu w języku jidysz, niezrównana Molly Picon, czyli Małka Opiekun, urodzona w Nowym Jorku w rodzinie żydowskich emigrantów z Polski. Popularną aktorkę widzowie zobaczą w urokliwej komedii „Wschód i Zachód”, której akcja toczy się w tradycyjnym żydowskim sztetlu na terenie Galicji. Molly Picon wcieliła się w zwariowaną Amerykankę, która wprowadza nie lada zamieszanie podczas wizyty w rodzinnych stronach swojego ojca.

Polskie korzenie mają również Robert Siodmak („Zabójcy”) oraz urodzony w Suchej Beskidzkiej Billy Wilder („Pół żartem, pół serio”), czyli twórcy filmu „Ludzie w niedzielę”, którego wyjątkowy pokaz odbędzie się w sobotni wieczór w Kijów Centrum. Festiwal Filmu Niemego i Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie po raz pierwszy łączą siły i zapraszają na seans filmowy z muzyką na żywo w wykonaniu islandzkiego duetu MÚM. Podczas krakowskiego koncertu na scenie pojawi się duet założycieli, czyli Gunnar Örn Tynes oraz Örvar Smárason.

„Ludzie w niedzielę” to stworzony na wzór symfonii miejskich portret młodych mieszkańców Berlina lat 20., a zarazem niekonwencjonalna próba uchwycenia pokolenia nieświadomego jeszcze, jaki los czeka ich wraz z dojściem do władzy Adolfa Hitlera. Współorganizatorami pokazu są: Miasto Kraków i Krakowskie Biuro Festiwalowe. Partnerem wydarzenia jest Goethe-Institut w Krakowie.

Z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości, organizatorzy Festiwalu zapraszają do wspólnego świętowania podczas pokazów znakomitych filmów niemych, których tło stanowią kluczowe momenty w polskiej historii. Na ekranie pojawi się m.in. odrestaurowany cyfrowo film „Szachista” w reżyserii Raymonda Bernarda rozgrywający się tuż po I rozbiorze Polski, w 1772 roku. To zrealizowana z rozmachem patriotyczna baśń o polskim szlachcicu, który trafia na dwór carycy Katarzyny Wielkiej ukryty wewnątrz maszyny do gry w szachy.

Na front I wojny światowej widzowie przeniosą się podczas krakowskiej repremiery odrestaurowanej cyfrowo wersji filmu „Szaleńcy” Leonarda Buczkowskiego („Zakazane piosenki”, „Skarb”). To pierwsza polska superprodukcja, zrealizowana z użyciem efektów pirotechnicznych i scen bitewnych z udziałem zastępów statystów. Opowiada o trójce przyjaciół walczących w Legionach Piłsudskiego. Wojna wdziera się również w codzienne życie bohaterów filmu „Ponad śnieg” Konstantego Meglickiego. To oparta na dramacie Stefana Żeromskiego burzliwa historia dziedzica starego dworu, który wbrew woli matki wiąże się ze swoją piękną kuzynką. W filmie wystąpili znakomici polscy aktorzy: Stanisława Wysocka, Stefan Jaracz i Mieczysław Cybulski. Ostatni etap walki o wolność stał się tematem prezentowanego na Festiwalu filmu „Cud nad Wisłą” z udziałem Jadwigi Smosarskiej, ostatniej polskiej produkcji znanego hollywoodzkiego reżysera Ryszarda Bolesławskiego. To prawdziwe widowisko filmowe opowiadające o wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku poprzez losy mieszkańców dworu na Kresach Wschodnich. Cyfrowo odrestaurowany film zostanie wyświetlony w klubie festiwalowym Betel.

Gdzieś w tle historycznych wydarzeń i wojennych bitew toczyło się zwykłe życie, któremu uczestnicy Festiwalu przyjrzą się podczas kolejnego pokazu krótkometrażowych dokumentów o dawnym Krakowie. Cieszące się popularnością wśród krakowskiej publiczności urywki z międzywojennej codzienności będą towarzyszyć projekcji filmu „Rzeźbiarz z kamerą”, współczesnego dokumentu zrealizowanego w konwencji found footage. Film został zmontowany z amatorskich nagrań znanego rzeźbiarza Augusta Zamoyskiego, które składają się na intrygujący obraz życia towarzyskiego polskiej bohemy. Gościem pokazu będzie reżyser filmu, Marcin Giżycki.

Jak co roku, na Festiwalu jest i miejsce dla najmłodszych kinomanów, którzy wezmą udział w bloku wydarzeń dla maluchów pt. Baranki w Niemym Kinie. Maluchy wyruszą w kosmos podczas pokazu filmu „Podróż na Księżyc” autorstwa Georges’a Mélièsa, a po seansie wspólnie skomponują muzykę do krótkiego filmu. Na warsztatach artystycznych dzieci stworzą własną animację poklatkową, oraz konstruować będą urządzenia, którymi posługiwali się pionierzy ruchomych obrazów.

Festiwal Filmu Niemego odwołuje się do doświadczeń uczestników pokazów kinematograficznych z początków XX wieku, nadając im jednak nowy, współczesny wymiar. Projekcjom filmów niemych towarzyszy muzyka na żywo w wykonaniu zarówno młodych, jak i uznanych zespołów oraz wszechstronnych artystów solowych.

Oprócz headlinerów tegorocznej edycji, czyli zespołów MÚM i  Kroke, widzowie usłyszą m.in. bawiącą się dźwiękiem grupę Trifonidis/Czekała/Rozenman; trio Waldemara Rychłego, które zaprezentuje kompozycje inspirowane muzyką ludową oraz młody zespół The Beat Freaks, który łamie tradycyjny jazz z pomocą innych gatunków muzycznych.

Na scenę powrócą również wieloletni przyjaciele Festiwalu czyli SEMI-INVENTED TRIO (Konarski/Chytrzyński/Berny), elektroniczno-liryczna grupa SALK, czy DJ-ka Eta Hox, której towarzyszyć będą Robek i Flea podczas wspólnego występu kolektywu Deep Impact Kraków. Z solowym projektem przyjedzie także multiinstrumentalista i założyciel zespołu Baaba, Bartosz Weber.

Tradycyjnie, w sobotni wieczór organizatorzy zapraszają na specjalny pokaz filmowy w Klubie Betel, gdzie do filmu „Cud nad Wisłą” zagra DJ i producent muzyczny Daniel Drumz. Wstęp na to wydarzenie jest wolny.

plakat film niemy