Kraków na drodze do zeroemisyjności
Projekt „Zeroemisyjny Kraków” odpowiada na najważniejsze współczesne wyzwanie, jakim jest zmiana klimatu. Choć jest to wyzwanie globalne, działania podejmowane przez miasto przynoszą widoczne korzyści także w wymiarze lokalnym: poprawę jakości powietrza, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego, aktywizację mieszkańców i społeczności, wzrost atrakcyjności miasta jako miejsca do życia, a także tworzenie miejsc pracy w innowacyjnych sektorach.
Projekt „Zeroemisyjny Kraków” tworzy ramy dla szerokiego pakietu programów i projektów. Jest to spójny, przemyślany zestaw działań na rzecz transformacji miasta do neutralności klimatycznej. To pierwszy taki projekt w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.
Miasta to najbardziej złożone struktury stworzone przez człowieka. Krzyżuje się w nich wiele systemów, tworzy i funkcjonuje szereg powiązań, co sprawia, że kiedy chcemy wprowadzić w nich zmiany – jako mieszkańcy czy jako instytucje – nie jest to łatwe. Ale czy niemożliwe?
W tym momencie miasta stoją przed ogromnym wyzwaniem, jakim jest bycie zdrowym miejscem do życia w niedalekiej przyszłości. Zatem proces zmian nie może być długi i żmudny – musimy działać szybko i skutecznie. Potrzebujemy fundamentalnej transformacji gospodarczej, społecznej i finansowej, która pozwoli, przede wszystkim, gwałtownie ograniczyć emisję dwutlenku węgla i wzmocnić odporność naszych miast na zmiany klimatu. Dlatego Miasto Kraków zdecydowało się wziąć udział w projekcie „Zeroemisyjny Kraków”.
Czym jest zeroemisyjność? Krótko mówiąc, zeroemisyjne miasto to takie, które nie produkuje szkodliwych gazów zanieczyszczających środowisko i powietrze. Aby to osiągnąć, należy zmniejszyć intensywność emisji dwutlenku węgla do naszej atmosfery, czyli zacząć proces dekarbonizacji. Nie dotyczy to tylko sektora energetycznego, ale także miejskich usług, transportu i gospodarki komunalnej. Największy udział w dekarbonizacji miasta mają jego mieszkańcy – to, z jakich środków komunikacji korzystają na co dzień, jak dbają o otaczającą ich zieleń, czy segregują odpady, a nawet to, jak się odżywiają, ma ogromny wpływ na miejski ekosystem.
Zdrowe i czyste miasto z zerową emisją CO2 w 2030 r. – taki cel stawiają sobie władze piętnastu europejskich miast. Kraków, jako pierwsze polskie miasto, przystąpił do ogólnoeuropejskiego programu współtworzonego z EIT Climate-KIC i firmę Pracownia Miejska. Misją EIT Climate-KIC jest współpraca w przyszłości z co najmniej 100 miastami w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej, czyli zerowej emisji gazów cieplarnianych netto w 2030 r. Projekt zakłada 10-letnie partnerstwo, obejmujące wypracowanie strategii, innowacje i pilotaże, a także realizację projektów, programów i polityk zawierających niezbędne i możliwe ze względu na postęp technologiczny rozwiązania.
Co ważne, wszystkie te kroki będą oparte o współpracę z mieszkańcami, organizacjami pozarządowymi, ekspertami krajowymi i międzynarodowymi. Ścisła współpraca z innymi miastami jest kolejnym ważnym czynnikiem. Strategia pozwoli również na lepszą integrację między projektami, które są już realizowane przez miasto (Program Ograniczenia Niskiej Emisji (PONE), projekt LIFE „Małopolska w zdrowej atmosferze”, wzmocniony monitoring jakości powietrza oraz warsztaty edukacyjne z Kapitanem Powietrze), oraz osiągnięcie efektu synergii z innymi działaniami (wymiana taboru autobusowego na w pełni ekologiczny, rewitalizacja parków, tworzenie i utrzymywanie pyłochwytnych łąk kwietnych).
Udział Krakowa w przedsięwzięciu posłuży nie tylko jako dobry przykład dla innych miast. Projekt pozwoli także zidentyfikować i jasno wskazać bariery transformacji oraz konstruktywnie prowadzić rozmowy z rządem na temat możliwości i konieczności ich usunięcia.
Do końca roku 2019 działania EIT Climate-KIC oraz Pracowni Miejskiej będą skupiać się na przygotowaniu miasta Kraków na rok 2020, kiedy projekt „Zeroemisyjny Kraków” rozpocznie się na szeroką skalę. Chcesz być częścią projektu? Podziel się swoimi doświadczeniami i pomysłami: b.bolczyk@pracowniamiejska.pl