górne tło

Kraków, Sopot i Warszawa o sposobach na czyste powietrze

Kraków, Sopot i Warszawa – co łączy te trzy miasta? Między innymi aktywne działania w zakresie poprawy jakości powietrza i adaptacji do zmian klimatycznych. O tym, jak radzą sobie z wyzwaniami, jak dzielą się know-how, a także o przeszkodach, z którymi muszą się mierzyć, mówili podczas debaty prezydent Krakowa Jacek Majchrowski, pełnomocnik prezydenta Krakowa Paweł Ścigalski, prezydent Sopotu Jacek Karnowski oraz szef Biura Ochrony Powietrza Warszawy Marcin Morawski. Dyskusję moderował redaktor „Polityki” Edwin Bendyk.

Debatę poświęconą walce ze smogiem, pod hasłem „Sposób na czyste powietrze”, zorganizowały tygodnik „Polityka” oraz Miasto Kraków. Celem było podsumowanie dotychczasowych zmagań o czyste powietrze, w których Kraków wysunął się na pozycję lidera i może zademonstrować unikatowe doświadczenia. Działania Krakowa zostały skonfrontowane z perspektywą innych miast: Warszawy i Sopotu, metropolii stołecznej i miasta średniej wielkości o szczególnych walorach środowiskowych i turystycznych. Dyskusji przysłuchiwali się eksperci z Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Politechniki Krakowskiej.

Jak dziś optymalnie zarządzać problemem ochrony powietrza, na ile można korzystać z doświadczeń innych, w jakim stopniu trzeba szukać własnych, oryginalnych rozwiązań? Jak pokazała dyskusja, czyste powietrze jest wspólnym priorytetem, ale każde z miast, ze względu na indywidualne uwarunkowania, zmierza do tego celu we własnym tempie.

1 września 2019 r. w Krakowie wszedł w życie całkowity zakaz palenia węglem i drewnem – pierwszy taki w Polsce. Krakowianie przygotowywali się do tego od kilku lat – przy dużym wsparciu miasta dokonywali wymiany szkodliwych dla środowiska systemów grzewczych.

– Kraków inwestuje w ochronę środowiska od wielu lat i wiemy, jak duże są to koszty. Najpierw doprowadziliśmy do tego, że w 100 proc. oczyszczamy ścieki, potem zajęliśmy się uregulowaniem gospodarki odpadami, a kolejnym wyzwaniem było dla nas zanieczyszczenie powietrza. Zastanawialiśmy się, jak najlepiej do tego podejść. Stworzyliśmy program ograniczania niskiej emisji, w ramach którego miasto pokrywało koszty wymiany pieca: w pierwszym roku w 100 proc., w drugim roku w 80 proc., a w trzecim roku w 60 proc.. Rodziny mniej zamożne były objęte programem osłonowym – przypomniał prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

Od 2012 r. na wymianę palenisk węglowych Kraków przeznaczył kwotę ok. 320 mln zł, dzięki czemu do końca tego roku z mapy miasta zniknie ok. 25 tys. pieców.

Wzorując się na Krakowie, podobny, degresywny system dofinansowania do wymiany palenisk węglowych na ekologiczne źródła ciepła wprowadza teraz Warszawa. – Rada Miasta Warszawy właśnie przyjęła uchwałę w tej sprawie. Do końca 2022 r. chcemy całkowicie pozbyć się tzw. kopciuchów – mówił dyrektor Biura Ochrony Powietrza Warszawy Marcin Morawski. W stolicy niska emisja odpowiada za około 20 proc. zanieczyszczeń, transport – za około 30 proc., a około 50 proc. zanieczyszczeń napływa do Warszawy z zewnątrz. Stolica tworzy obecnie mapę zanieczyszczeń i montuje czujniki powietrza.

Sporą część zanieczyszczeń generuje transport. Dlatego zarówno Kraków, jak i Sopot i Warszawa inwestują w ekologiczny, bezemisyjny tabor komunikacji miejskiej.

Podczas debaty paneliści i eksperci zwracali również uwagę na wagę takich zagadnień, jak: wpływ zanieczyszczeń przemysłowych, ekologiczny system oczyszczania miasta, brak ustawowych regulacji dotyczących ruchu samochodowego, zbiór odpadów zielonych, adaptacja do zmian klimatu oraz potrzeba zmiany postaw społecznych.

Obejrzyj zapis dyskusji: