Kultura rozwiń menu
Serwis używa plików cookies zgodnie z polityką prywatności pozostając w serwisie akceptują Państwo te warunki
Adres: Kraków
  • Data:

    2015-09-16 - 2016-02-21

Organizatorzy:
  • Muzeum Historyczne Miasta Krakowa - Oddział Fabryka Oskara Schindlera

Muzeum Historyczne Miasta Krakowa ma zaszczyt zaprosić do zwiedzania wystawy czasowej Walczące Miasto 1939–1945, prezentowanej w oddziale „Fabryka Schindlera" od 16.09 2015 do 21.02.2016 r. Partnerem ekspozycji jest Muzeum Armii Krajowej w Krakowie.
Tematem jej będzie dzieło i tworzący go ludzie, którzy walczyli o niepodległość bez broni w ręku – w ramach cywilnych struktur Polskiego Państwa Podziemnego w Krakowie. Należy przypominać że Wojsko, czyli Armia Krajowa nie byłaby w stanie wypełniać powierzonych jej zadań, gdyby nie zaplecze społeczne i polityczne.
Wystawa będzie dotyczyła nie tyle struktury instytucjonalnej podziemia niepodległościowego w latach 1939-1945 w naszym mieście , ile przede wszystkim skupi się na ukazaniu losów jednostek – konkretnych postaci, których postawa zasługuje na upamiętnienie. Wielu mieszkańców Krakowa mimo śmiertelnego zagrożenia ze strony okupanta niemieckiego, miało odwagę i siłę do samoorganizowania się. Był to przykład społeczeństwa obywatelskiego, tak bardzo ważny dla funkcjonowania państwa demokratycznego. Ekspozycja ukazuje również różnorodność poglądów politycznych i ideologicznych osób budujących struktury Polskiego Państwa Podziemnego. Nie było bowiem łatwo, mimo wspólnego wroga, znaleźć przy takich różnicach płaszczyznę porozumienia. Czas pokazał jednak, że było to możliwe, a spoiwem była wola wywalczenia suwerennego i wolnego państwa oraz troska o społeczeństwo.
Także dziś obserwujemy, że spuścizna walki o niepodległość w latach okupacji jest żywa. Umacnia patriotyzm, dumę z własnej historii i pomaga zrozumieć sens społecznego angażowania się. Przykłady tego można będzie można również znaleźć na wystawie w jej ostatnim segmencie opowiadającym o dniu dzisiejszym. Wskazanie w przeszłości pozytywnych inspiracji do troski o dobro wspólne i pokazanie dobrych owoców zaangażowania obywatelskiego to kolejne ważne cele tej wystawy.
Przedstawiając sylwetki osób, które były zaangażowane w konspirację w Krakowie, opowiemy historię ich działalności społecznej. Sięgniemy do wątków z ich życia podczas służby legionowej w czasie I wojny światowej, walki o granice niepodległego państwa polskiego, okres II Rzeczpospolitej, a przede wszystkim czas okupacji. Zakończymy na krótkim podsumowaniu tego, jak poukładały się ich losy po 1945 r., jakie były ich postawy wobec władzy ludowej – jak ta władza się z nimi obchodziła.
Najważniejszą częścią wystawy są jeszcze nigdy niepokazywane publicznie fotografie, artefakty i archiwalia znajdujące się w zbiorach prywatnych i rodzinnych dotyczące konkretnych postaci. Na wystawie będziemy mogli zobaczyć m.in. szopkę wykonaną w więzieniu Montelupich przez działacza Stronnictwa Narodowego, członka konspiracyjnego Krakowskiego Komitetu Międzypartyjnego, zamordowanego przez Niemców w KL Auschwitz, Tadeusza Surzyckiego. Znajdą się tu również pamiątki po działaczu Stronnictwa Ludowego, Stanisławie Mierzwie, skazanemu w tzw. procesie szesnastu w Moskwie w 1945 r. Na uwagę zasługuję w tym miejscu tymczasowe zaświadczenie zezwalające mu na formalny wyjazd ze Zawiązku Sowieckiego po odbyciu kary w moskiewskim więzieniu na Łubiance. Do niewątpliwie bardzo interesujących eksponatów należą: maszyna do pisania używana do podrabiania dokumentów przez szefa Kierownictwa Walki Cywilnej, Tadeusza Seweryna ps. „Socha", liczne archiwalia i unikatowe fotografie po Stanisławie Czapkiewiczu ps. „Sprężyna", szefie wywiadu zgrupowania „Żelbet" AK w Krakowie, który dostarczał materiały wywiadowcze dla Cywilnych Sadów Specjalnych, czy też po Janie Kowalkowskim ps. „Halszka", który wykonywał wyroki śmierci na konfidentach Gestapo w Krakowie. Będzie można zaznajomić się z podziemną prasą tamtego czasu oraz bardzo interesującymi eksponatami i fotografiami ilustrującymi m.in. działalność Okręgowej Delegatury Rządu RP na Kraj, tajne nauczanie, samopomoc, podziemne sądownictwo, podziemie polityczne, Radę Pomocy Żydom („Żegota"), funkcjonowanie radiostacji „Wisła", która służyła do komunikacji między Krakowem a Londynem.