Rezydencje artystów jako część wymiany kulturalnej między Krakowem i Lipskiem

Zainicjowane działania stanowiły ważny element wymiany artystycznej pomiędzy Krakowem i Lipskiem, a ich pozytywne efekty mają szansę rozwinąć współpracę pomiędzy artystycznymi środowiskami obu miast. Decyzja Wydziału Kultury UMK o dofinansowaniu rezydencji miała duży wpływ na intensyfikację kontaktów pomiędzy miastami partnerskimi w sferze kultury.

Z uwagi na przypadający w 2018 roku jubileusz 45. lecia współpracy partnerskiej Krakowa i Lipska, LIA i Spinnerei Leipzig wystosowało już w ubiegłym roku propozycje współpracy  i wymiany artystycznej pomiędzy miastami (otrzymały je m.in. Galeria Bunkier Sztuki oraz Art Agenda Nowa). Jednocześnie Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego nosił się z pomysłem uruchomienia, wzorem np. programu rezydencji literackich prowadzonym przez Stowarzyszenie Willa Decjusza, rezydencji dla artystów działających w dziedzinie sztuk wizualnych. Rezydencje artystów niemieckich w Krakowie były więc odpowiedzią na bardzo istotną potrzebę wymiany artystów działających na tym polu. Tworzenie z inicjatywy Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK programu rezydencyjnego dla artystów daje możliwość budowania wspólnej platformy porozumienia nie tylko z miastami partnerskimi, do których należy m.in. Lipsk, ale również innymi ważnymi ośrodkami kulturotwórczymi z Europy i świata. Pobyty rezydencyjne spełniają dużo większa rolę niż krótkie wizyty studyjne, ich cele są bardziej złożone, a efekty wymierne i bardziej satysfakcjonujące.

Rezydencje artystyczne to znana od dawna forma uprawiania rozmaitych dziedzin sztuki, poza miejscem swojego zamieszkania.Rezydencje mogą trwać od kilku tygodni do wielu miesięcy, a organizatorzy często zapewniają artyście miejsce pracy, narzędzia niezbędne do realizowania projektu i/lub stypendium na pobyt w każdym jednak przypadku chodzi o wymianę: rezydent otrzymuje możliwość komfortowego wykonywania swojej działalności artystycznej, a w zamian pokazujejej efekty, np. przygotowuje wystawę albo prezentację, przeprowadza warsztaty lub cykl spotkań.

Państwo Małgorzata i Marcin Gołębiewscy z Fundacji Wschód Sztuki, realizujący od 7 lat Cracow Gallery Weekend KRAKERS, z entuzjazmem podjęli się zaproszenia dwójki artystów niemieckich i organizacji ich pobytu w Krakowie. Miesięczna (1-30 kwietnia 2018 r.) rezydencja artystów związanych z Leipzig International Art Programme była korzystna zarówno dla nich, jak i dla organizatorów,  poprzez nawiązanie kontaktów w obu środowiskach, wspólny dialog i wymianę doświadczeń podczas przygotowywania wystaw. Artyści, Maria Schumacher oraz Sebastian Gögel mieli możliwość zetknąć się zarówno z młodymitwórcami, poznać współczesną sztukę polską, instytucje kultury jak i tradycję kulturalną i specyfiką miasta.

Artyści po raz pierwszy w swoim życiu odwiedzili Polskę i tym samym Kraków, pozostając pod dużym wrażeniem architektury i atmosfery miasta. Podczas rezydencji mieli możliwość pracy nad wystawami indywidualnymi. Pierwsza z nich – „Krakauer Blatter” Sebastian Gögela, miała miejsce w galerii Potencja podczas tegorocznej edycji Cracow Gallery Weekend KRAKERS 2018: ZMIANA (20-22 kwietnia 2018 r.). Dzięki bliskiej współpracy z Karoliną Jabłońską, Cyrylem Polaczkiem oraz Tomaszem Kręcickim, wystawa cieszyła się dużym powodzeniem, co zaowocowało umieszczeniem jej w pierwszej 15-stce najbardziej atrakcyjnych wystaw tegorocznej edycji krakowskiego weekendu galerii. Prezentowane na wystawie prace powstawały w Krakowie, w pracowni Stanisława Wyspiańskiego przy ul. Krowoderskiej 79.

Wystawa Marii Schumacher odbyła się w terminie 8-28 czerwca 2018 r. w siedzibie Art Agenda Nova, zaś asumptem do jej powstania poza programem rezydencyjnym, była możliwość współpracy z Adiunktem Pracowni Filmu Animowanego Wydziału Grafiki krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych – dr hab. Robertem Sową. Pod jego okiem, wraz z innymi studentami z Polski i zagranicy, Maria Schumacher poznawała sposoby przygotowywania i tworzenia animacji poklatkowej. Dzięki współpracy z dr hab. Robertem Sową, artystka miała okazję poszerzyć swoje umiejętności, które zaprezentowała podczas czerwcowej wystawy.

Podczas pobytu w Krakowie Maria Schumacher i Sebastian Gögel zetknęli się zarówno z instytucjami narodowymi, miejskimi, jak i środowiskiem galerii prywatnych oraz oddolnymi inicjatywami skupionymi na sztuce. Artyści odwiedzili Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK, Galerię Sztuki Współczesnej „Bunkier Sztuki”, Muzeum Narodowe, TPSP Pałac Sztuki. Zainteresowani poznaniem topografii miasta oprócz ścisłego centrum, Kazimierza i Podgórza, zobaczyli również Nową Hutę.

Z racji specyfiki swojego miejsca pracy – błękitna pracownia Stanisława Wyspiańskiego przy ul. Krowoderskiej 79, a także dzięki retrospektywnej wystawie w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie, Sebastian Gögel poszerzył swoją wiedzę o Stanisławie Wyspiańskim. W dużym stopniu zainspirował się jego twórczością tworząc akwarele na swoją wystawę. Aranżując ekspozycję nawiązał do pracowni Wyspiańskiego, malując ściany galerii na kolor ultramaryny i wyposażając ją w meble  z epoki.

Dzięki możliwościom jakie Kraków zaoferował dwójce artystów z Lipska w sierpniu 2018 rozpoczyna 3-miesięczną rezydencję w Lipsku, w KulturPark SPINNEREI trójka młodych, ale już uznanych krakowskich artystów z galerii Potencja: Karolina Jabłońska – Stypendystka Miasta Krakowa, Cyryl Polaczek i Tomasz Kręcicki.  Tego typu współpraca jest korzystna dla obu ośrodków i jak widzimy wielu artystów.

Maria Schumacher, urodzona w 1983 r. W Bukareszcie w Rumunii, mieszka i pracuje w Lipsku. Studiowała malarstwo u Neo Raucha i Heriberta C. Ottersbacha w Akademii Sztuk Wizualnych w Lipsku oraz w National College of Art w Dublinie. Podczas studiów powstały obrazy figuratywne, które charakteryzowały się wielką wewnętrzną perspektywą, niekiedy promieniującą mistycznym nastrojem. Pobyt w San Francisco Art Institute w ramach Fulbright Fellowship w 2011 roku przyniósł przełomowy moment artystyczny: praca z American Expressionism, jej obrazy stały się bardziej abstrakcyjne i intuicyjne.Eksperymentowanie z różnymi technikami odgrywa kluczową rolę w pracy Schumacher.

„Krakow is a highly charming city with plenty of museum and cultural heritage to explore and I was very happy to have several weeks to experience Polish culture! I decided before coming to Krakow that I wanted to work on my second stop motion animation during my stay. I was very happy that Robert Sowa, the head of the animation department at the Academy of Fine Arts helped me with my animation project. He himself and his team were all very nice and helpful. Unfortunately they were renovating the animation department so I could not have a steady place or desk to work constantly on. In the end I managed to start my stop-motion-animation The Origin and I´m happy about this but I could have gotten more out of the 4 weeks stay with a steady working space and more english speaking support at the Academy of Fine Arts. I´m very thankful for this invitation, scholarship and the support I´ve gotten from Art Agenda Nova Gallery and the city council. I´m aware that everyone was very eager to solve any problems as quick as possible. Thank you for that! I really enjoyed my stay in Krakow a lot!”

- Maria Schumacher

Sebastian Gögel (ur. 1978 w Sonnenbergu) to niemiecki artysta mieszkający i pracujący w Lipsku. Gögel jest absolwentem słynnej lipskiej Hochschule für Grafik und Buchkunst, gdzie studiował u prof. Sigharda Gille. Niezwykle zróżnicowany pod względem twórczości, metod pracy, tematyki i zagadnień, Gögel wpisuje się w wyjątkową tradycję niemieckich twórców polimorfii/konceptualistów zamieszkałych przez Blinky Palermo i  Martina Kippenberger.

„My stay in Krakow was a very inspiring time for me. In the blue studio of Stanislaw Wycpianski I was able to concentrate very well on my artistic work and had a fantastic atmosphere for my project. In the first three weeks I painted the "Krakauer Blätter". With watercolors on paper in the size of 76 x56cm 18 sheets were created. As a project before the journey I thought that I take the new encounters of people as an opportunity to portray their character and aura. I played with the idea while working on these sheets to invent new people for this city, inspired by the encounter. Galerie Potencja opened my exhibition "Krakauer Blätter" in her gallery space. The rooms of the gallery were painted blue like the Residency Atelier. So the spirit and the mood of an old bohemian time could work with my works. The people and the opening were terrific. The people and the city were a great enrichment for me and the experiences and encounters are still working in me. This painting with watercolors on paper, I will now follow up and hope to visit Krakow again soon. I would also like to thank you for the smooth running and professional work of the Art Agenda Nova team and Team Galerie Potencja. “

- Sebastian Gögel