Głos mieszkańców
O tym, jak mieszkańcy mogą zmieniać Kraków, z przewodniczącym Komisji Dialogu Obywatelskiego Arturem Buszkiem rozmawia Katarzyna Maleta-Madejska.
Czym jest obywatelska inicjatywa uchwałodawcza?
Artur Buszek: Rada Miasta Krakowa podejmuje decyzje w formie uchwał. Czy chodzi o uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przeznaczenie środków w budżecie, czy o utworzenie programu np. w sprawie budowy chodników, zawsze radni taką decyzję muszą podjąć w drodze uchwały. Aby doszło do dyskusji nad danym problemem i finalnie do głosowania radnych, ktoś musi wyjść z inicjatywą uchwałodawczą, czyli z projektem uchwały. W większości są to projekty uchwał z inicjatywy Prezydenta, w następnej kolejności zgłaszane przez radnych (np. poprzez klub radnych lub grupę pięciu radnych). Projekty uchwał mogą również zgłaszać mieszkańcy w formie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej. Wówczas co najmniej pięciu mieszkańców musi stworzyć komitet inicjatywy. Komitet nie tylko tworzy projekt uchwały, ale też reprezentuje inicjatywę przed Radą Miasta oraz organizuje zebranie wymaganego ustawowo poparcia mieszkańców dla projektu. Dotychczas poparcie dla projektu było wyrażane w postaci podania danych osobowych i podpisu mieszkańca na papierowej karcie. Kiedyś wymagane były co najmniej 4000 podpisów, obecnie wymaga się poparcia co najmniej 300 mieszkańców.
W kwietniu Rada Miasta Krakowa przyjęła uchwałę w sprawie zmian w obywatelskiej inicjatywie uchwałodawczej. O jakie zmiany chodzi?
AB: Wprowadzono dwie zmiany. Po pierwsze nie będzie wymagane podawanie adresu zamieszkania. Poparcie dla takiego projektu mogą wyrażać osoby, które mogą również głosować w wyborach samorządowych w Krakowie. Do takiej weryfikacji wystarczający jest numer PESEL, który i tak do tej pory był wymagany. Głównym zamysłem było także umożliwienie zbierania podpisów poparcia dla danej inicjatywy uchwałodawczej w formie elektronicznej. Okres pandemii COVID-19 jeszcze mocniej pokazał, że tam, gdzie jest to możliwe, musimy stosować rozwiązania umożliwiające aktywność obywatelską krakowianek i krakowian w sposób bezpieczny. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami teraz obok tradycyjnego podpisu uznawane będą również podpis kwalifikowany oraz podpis zaufany. Umożliwienie zbierania poparcia w formie elektronicznej zachęci mieszkańców do większej aktywności na tym polu i wskaże nam, radnym, te problemy, które bezpośrednio dla mieszkańców są istotne.
Komisja zajmuje się także opiniowaniem projektów inicjatywy lokalnej. Czy dużo takich druków wpływa do komisji? Jaka jest ich najczęstsza tematyka?
AB: Inicjatywa lokalna to zupełnie inne narzędzie umożliwiające współpracę mieszkańców i Miasta. Ma ona pewne wspólne elementy z budżetem obywatelskim. W obu przypadkach projekty zgłaszane przez mieszkańców mogą zostać sfinansowane przez Miasto. Z tą różnicą, że – w przeciwieństwie do budżetu obywatelskiego – nie ma tu etapu głosowania oraz że to przede wszystkim wnioskodawca jest czynnym uczestnikiem i realizatorem projektu. Najczęściej pojawiają się inicjatywy dotyczące działań integracyjnych, np. sąsiedzkich, inicjatywy dotyczące sportu oraz działań związanych z zielenią. Liczba projektów jest z roku na rok coraz większa. Zaledwie kilka lat temu w ciągu roku były pojedyncze przykłady wykorzystania tego narzędzia przez mieszkańców, dziś mamy po kilkanaście lub kilkadziesiąt wniosków w roku.
Czy przypomina sobie Pan najciekawszy projekt?
AB: Czuję pewien sentyment do projektu „Wysadzamy ekrany”, który polegał na obsadzeniu pnączami ekranów akustycznych na Ruczaju. Była to jedna z pierwszych inicjatyw, w jej ramach miałem przyjemność wraz z innymi mieszkańcami sadzić rośliny. Bardzo ciekawym projektem inicjatywy lokalnej jest „Ogród różany rozproszony”. Jest to projekt, który ma już kilka odsłon i który oprócz integracji sąsiedzkiej, sadzenia wspomnianych róż, jest swoistym ambasadorem samego narzędzia, jakim jest inicjatywa lokalna wśród mieszkańców. Niemniej jestem przekonany, że jeszcze wiele niezwykle ciekawych i kreatywnych projektów w ramach inicjatywy lokalnej jest przed nami.
Artur Buszek - radny miasta VIII kadencji, archeolog, przewodniczący Komisji Dialogu Obywatelskiego, pracuje też w komisjach: Infrastruktury, Mienia i Rozwoju Gospodarczego, Rodziny, Polityki Społecznej i Mieszkalnictwa oraz Ekologii i Ochrony Powietrza
