Nie tylko sprzedawca leków

Powszechnie postrzegany jest jako osoba, która tylko wydaje leki w aptece, a jego wpływ na leczenie pacjenta jest znikomy. Jednak faktyczna rola farmaceuty w systemie opieki zdrowotnej jest zdecydowanie bardziej odpowiedzialna.

Farmaceuta to nie tylko sprzedawca leków, ale przede wszystkim ekspert w dziedzinie farmakoterapii. To wykwalifikowany specjalista, który odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i skuteczności terapii lekowej. Rola farmaceuty w opiece nad pacjentem obejmuje kilka obszarów. Są to:

• Dobór i wydawanie leków. Farmaceuta odpowiedzialny jest za prawidłowe wydanie leku na receptę. Pomaga także w doborze odpowiednich preparatów dostępnych bez recepty. Dzięki swojej wiedzy może zaproponować bezpieczne i skuteczne rozwiązania w przypadku wielu dolegliwości, np. bólu gardła czy przeziębienia. Farmaceuta zawsze bierze pod uwagę wiek pacjenta, stan zdrowia czy też ewentualne przeciwskazania do stosowania leku. Dodatkowo farmaceuta, po przeprowadzeniu wywiadu, ma możliwość wystawienia recepty farmaceutycznej. Jest to specjalny rodzaj recepty stosowany w przypadku, gdy brak leku mógłby spowodować zagrożenie zdrowia lub życia pacjenta.
• Monitorowanie terapii lekowej. Farmaceuta sprawdza, czy przepisane leki nie wchodzą w interakcje z innymi stosowanymi przez pacjenta preparatami (lekami, suplementami diety). Informuje też, w jaki sposób przyjmować lek (np. rano, na czczo), aby terapia miała jak największą skuteczność.
• Edukacja pacjentów. Farmaceuta tłumaczy, jak stosować leki, jakie mogą być skutki uboczne oraz co należy zrobić w przypadku ich wystąpienia. Szczególne znaczenie ma to wtedy, gdy pacjent stosuje lek po raz pierwszy. Farmaceuta udzieli także informacji na temat prawidłowej obsługi inhalatorów lub nebulizatorów w terapii wziewnej czy też prawidłowej obsługi wtryskiwaczy do insuliny bądź nowoczesnych leków przeciwcukrzycowych. Często to farmaceuta jako pierwszy doradza pacjentom w zakresie zdrowego stylu życia bądź diety.
• Profilaktyka zdrowotna. Farmaceuci często prowadzą działania edukacyjne promujące zdrowy styl życia lub mające na celu zapobieganie chorobom. Mogą także przeprowadzić podstawowe badania, czyli pomiar ciśnienia krwi, pomiar masy ciała, pomiar poziomu glukozy we krwi czy profil lipidowy. Usługi te są jednak na razie bardzo słabo rozwinięte w aptekach ogólnodostępnych.

Nowoczesna rola farmaceuty

Wraz z upływem czasu rola farmaceuty w systemie opieki zdrowotnej ewoluuje. Coraz więcej farmaceutów zaczyna brać udział w udzielaniu takich świadczeń zdrowotnych jak szczepienia w aptekach czy pilotażowy program antykoncepcji awaryjnej. Aktualny wykaz aptek, w których można skorzystać z tych usług, znajduje się na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia (www.nfz.gov.pl).

Coraz bliżej wprowadzenia są także kolejne usługi farmaceutyczne, takie jak recepta kontynuowana czy „Nowy lek”.

Pamiętajmy, że często to farmaceuta jest pierwszą osobą, do której udajemy się po pomoc w przypadku pojawienia się nowej dolegliwości, i jest on zawsze gotowy pomóc nam w każdej sytuacji związanej z lekami czy doborem odpowiedniej terapii.

Rafał Kosiba – członek Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Krakowie