Kolejny rok inwestycji i remontów na cmentarzach komunalnych

Zadania inwestycyjne realizowane na cmentarzach komunalnych w tym roku opiewają na 8 mln zł, co jest kwotą o wiele wyższą względem lat 2023 i 2024, gdy łącznie wydano na ten cel 4,5 mln zł. Z kolei budżet na tegoroczne remonty i konserwacje wynosi około 1,2 mln zł. Co i gdzie zmienia się na krakowskich nekropoliach?

Krakowskie cmentarze komunalne wraz z infrastrukturą oraz zielenią zajmują ogromną powierzchnię – łącznie 135 ha. Zapewnienie odpowiedniej ilości miejsc pochówkowych dla bezpieczeństwa sanitarnego miasta, pielęgnacja zieleni w obrębie nekropolii i dostosowanie infrastruktury do potrzeb osób z niepełnosprawnościami – to priorytety, które z roku na rok wymagają coraz większych nakładów środków finansowych.

W 2025 roku Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie realizuje szereg inwestycji:

• Kontynuacja realizowanych w latach 2021–2024 prac w zakresie poszerzenia cmentarza Prądnik Czerwony-Batowice II wraz z doposażeniem istniejącego poszerzenia (od północnej strony ul. Powstańców). Całość terenu przeznaczonego pod północne poszerzenie cmentarza Prądnik Czerwony obejmuje powierzchnię około 8 ha. Inwestycja podzielona jest na dwa etapy. W latach 2021–2024 przeprowadzone zostały prace przygotowawcze na terenie II etapu – wykonano wyburzenia, teren został zniwelowany i przygotowany na prowadzenie dalszych prac, wykonano zasilanie oświetlenia. Natomiast I etap wyposażono w oświetlenie, naprawiono alejki, wykonano modernizację bram wejściowych oraz dodatkowe wejście wraz z chodnikiem w rejonie pętli autobusowej. Teren wyposażony został również w portiernię oraz szlaban przy bramie wjazdowej na cmentarz. Na lata 2025–2027 zaplanowano kontynuację inwestycji polegającej na rozbudowie cmentarza o powierzchnię około 4 ha. Zakres prac obejmie m.in. budowę sieci wodociągowej, budowę alejek oraz oświetlenia, budowę kolumbariów oraz budynku ogólnodostępnej toalety przystosowanej do potrzeb osób niepełnosprawnych, wykonanie kwater grzebalnych oraz zagospodarowanie terenu zielenią dekoracyjną oraz izolacyjną. W wyniku inwestycji powstanie około 4000 miejsc grzebalnych oraz około 310 nisz urnowych. Ponadto obszar około 4 ha, gdzie obecnie prowadzone są już pochowania, uzupełniony zostanie o zielony skwer pamięci, ławki i zieleń. Łączna kwota powyższego zakresu prac to 14 586 123,00 zł.
• Zagospodarowanie nieużytkowanej części cmentarza Prokocim wraz z modernizacją infrastruktury na użytkowanej części cmentarza (lata 2025–2027). Na obecnie niezagospodarowanym terenie cmentarza (ok. 1 ha) wykonane zostaną alejki, kanalizacja opadowa, kwatery grzebalne, wewnętrzna instalacja wodociągowa, kolumbaria. Na użytkowanej części nekropolii powstanie kanalizacja opadowa, nawierzchnia alejek zostanie zmodernizowana, a wejście do Domu Pogrzebowego dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Ponadto zaprojektowano oświetlenie solarne, ławki oraz ujednolicone zdroje wodne. Liczba miejsc grzebalnych na cmentarzu zwiększy się o: 465 miejsc pod groby murowane, 248 miejsc pod groby ziemne oraz 884 miejsca pod groby urnowe. Łącznie powstanie 8 kolumbariów z 336 niszami urnowymi. Koszt robót wyniesie 5 967 484,43 zł brutto. Dodatkowo na dalszych etapach planowane jest rozmieszczenie ławek i koszy oraz wykonanie zielonego skweru o walorze dekoracyjnym – pola zadumy w okolicy istniejącego kolumbarium. W planach jest również nasadzenie nowej zieleni na całym obszarze nekropolii oraz budowa grobowca dla dzieci utraconych.
• Przystąpienie do poszerzenia cmentarza Grębałów. W 2021 roku opracowano koncepcję wraz ze wstępnymi uzgodnieniami dla tego zamierzenia inwestycyjnego. Natomiast w Wieloletniej Prognozie Finansowej Miasta Krakowa na lata 2026–2030 zaplanowane zostały środki na wykonanie dokumentacji projektowej, a następnie realizację robót budowlanych w oparciu o uzyskaną dokumentację w łącznej wysokości 15 600 000,00 zł. Cmentarz zostanie poszerzony o 3 ha. Powstanie około 3 tys. miejsc grzebalnych oraz nowe kolumbaria. Zaplanowano również salę do pożegnań świeckich. Inwestycja będzie realizowana przez Zarząd Inwestycji Miejskich we współpracy z ZCK.
• Kontynuacja budowy kolumbariów na cmentarzu Prądnik Czerwony – poszerzenie wschodnie. W 2021 roku zrealizowano I etap inwestycji, polegający na wybudowaniu dziesięciu wolnostojących kolumbariów na 240 nisz urnowych. Do końca listopada 2025 r. zrealizowany zostanie II etap prac obejmujący budowę dziewięciu wolnostojących kolumbariów na 216 nisz urnowych. To priorytetowe zadanie ze względu na wyczerpanie zasobu nisz urnowych na tym cmentarzu. Łączna wartość prac to prawie 1 000 000 zł.
• Kontynuacja rewaloryzacji starego cmentarza Podgórskiego. Przedsięwzięcie etapowane na lata 2023–2026 w ramach projektu kluczowego „Ocalić najstarszą miejską nekropolię przed degradacją i zapomnieniem. Rewaloryzacja starego cmentarza Podgórskiego w Krakowie, miejsca spoczynku i upamiętnienia wybitnych obywateli dawniej odrębnego miasta Podgórza”.
  • W latach 2025–2026 (III i IV etap kompleksowej rewaloryzacji) prace obejmą m.in:
  • usunięcie 29 zdewastowanych w latach 70. XX w. lastrykowych nagrobków
  • wykonanie nowych 28 nagrobków wg wzorów zaakceptowanych przez służby konserwatorskie
  • wykonanie częściowej rekonstrukcji kaplicy grobowej rodziny Cieślików
  • restaurację nagrobka Józefa Żabieńskiego
  • roboty związane z ukończeniem na cmentarzu infrastruktury dla uruchomienia oświetlenia, jak również monitoringu.

Realizacja robót w ramach III oraz IV etapu wyniesie 1 729 209,08 zł netto (2 126 927,17 zł brutto). W tym dofinansowanie z NFRZK wynosi ponad 1,7 mln zł, natomiast środki Gminy Miejskiej Kraków ponad 400 tys. zł.

• Modernizacja alejek na cmentarzu Rakowickim. Zadanie realizowane sukcesywnie od kilku lat obejmuje modernizację nawierzchni alejek cmentarnych, rozbudowę kanalizacji oraz wewnętrznej instalacji wodnej ze zdrojami. Na 2025 rok zaplanowano wykonanie modernizacji znacznego odcinka nawierzchni alei głównej wraz z położeniem rur pod przyszłą instalację elektryczną oświetlenia cmentarza oraz światłowód. Powstanie kanalizacja na odcinku odprowadzającym wodę z kwatery legionowej cmentarza Rakowickiego. Łączna wartość prac w bieżącym roku wyniesie około 1 500 000 zł, co w sposób istotny poprawi stan infrastruktury oraz bezpieczeństwo i komfort osób odwiedzających nekropolię.
• Modernizacja infrastruktury na cmentarzu Maki Czerwone. W 2023 roku powstała dokumentacja projektowa obejmująca kompleksową modernizację cmentarza. We wrześniu 2024 r. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie uzyskał ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę dla zadania pn. „Przebudowa z remontem kaplicy wraz z przebudową cmentarza komunalnego i budową nowych utwardzeń, murów kolumbariowych oraz niezbędnej infrastruktury…”. W bieżącym roku zaplanowano budowę przyłącza wody wraz z odcinkiem wewnętrznej instalacji wodnej. W październiku br. zawarta została umowa na roboty budowlane z terminem realizacji do 15.12.2025 r. Obecnie trwają ustalenia dotyczące możliwości zabezpieczenia środków na modernizację cmentarza. W 2025 r. ZCK złożył wniosek do SKOZK o dofinansowanie renowacji kaplicy.
• Kontynuacja modernizacji systemu p.poż. w budynkach ZCK. W 2025 roku modernizacja przeprowadzona zostanie w budynkach położonych przy ul. Rakowickiej 26 i 41, ul. Wapiennej 13, ul. Reduta 6.

Remonty i konserwacje zakończone i realizowane w 2025 r.

• Remont dziennika podawczego, kasy oraz dwóch pomieszczeń biurowych w budynku przy ul. Rakowickiej 26 – prace zrealizowane.
• Kontynuacja i zakończenie remontu portierni oraz punktu handlowego na cmentarzu Rakowickim – prace zrealizowane.
• Remont oświetlenia na cmentarzu Grębałów, cmentarzu Podgórze oraz cmentarzu Prądnik Czerwony – prace zrealizowane.
• Remont instalacji odgromowej budynków na cmentarzu Grębałów – prace w trakcie realizacji.
• Remont dachu budynku administracyjno-sakralnego położonego przy ul. Powstańców 48, na cmentarzu Prądnik Czerwony, wraz z remontem pomieszczeń sanitarnych oraz kuchni grabarzy – prace zostały zakończone.
• Remont awaryjny odcinka kanalizacji na cmentarzu Rakowickim – prace zrealizowane.
• Remont Sali Pożegnań na cmentarzu Grębałów. W bieżącym roku opracowany został przez ZCK projekt remontu oraz nowej aranżacji pomieszczenia. Celem zaplanowanych prac jest nadanie Sali Pożegnań bardziej podniosłego charakteru, tak aby świeckie ceremonie pogrzebowe, których liczba wciąż wzrasta, mogły odbywać się w odpowiednim otoczeniu. Obecnie opracowywana jest dokumentacja przetargowa dla tego zadania.
• Renowacja oraz wymiana ławek na cmentarzu Rakowickim, cmentarzu Podgórskim, cmentarzu Prądnik Czerwony oraz cmentarzu Grębałów – w trakcie realizacji.
• W celu zwiększenia bezpieczeństwa pracowników wykonano przebudowę biura obsługi na cmentarzu Prądnik Czerwony.

W 2025 roku na pielęgnację zieleni wysokiej przeznaczono kwotę w wysokości 651 543 zł brutto. Ponadto na uzupełnienie zieleni na alei zasłużonych cmentarza Rakowickiego przeznaczono kwotę w wysokości 21 060 zł.

Drzewostan, zwłaszcza ten rosnący na starszych nekropoliach, w dużej mierze jest w fazie dojrzałej lub senilnej (starczej) – wymaga częstszych przeglądów, diagnostyki, podejmowania działań związanych z jego konserwacją, pielęgnacją oraz systematycznego usuwania drzew ze względów bezpieczeństwa.