Strefa Czystego Transportu w Krakowie – praktyczny przewodnik

Od 1 stycznia 2026 roku w Krakowie zacznie obowiązywać strefa czystego transportu, która wprowadza nowe zasady wjazdu do części miasta. Obejmie ok. 60 proc. obszaru Krakowa. To zmiana, która nie wpłynie w większości przypadków na codzienne funkcjonowanie mieszkańców i przyjezdnych, niemniej warto mieć sprawdzone informacje, co tak naprawdę będzie wymagane i od kogo.

Sprawdź swój pojazd – większość aut już spełnia wymogi

Pierwszą rzeczą, którą powinieneś zrobić, to sprawdzić, czy Twój pojazd spełnia wymogi dotyczące norm emisji spalin. Wiele samochodów – nawet 8 na 10 – może już spełniać wymogi SCT. I jeśli tylko mają polskie rejestracje, ich właściciele nie muszą robić absolutnie nic.

Samochody benzynowe (w tym na LPG) będą mogły swobodnie wjeżdżać do strefy, gdy spełniają normę Euro 4 lub zostały wyprodukowane w roku 2005 albo później. Oznacza to, że w chwili wprowadzenia strefy akceptowane będą samochody benzynowe mające nawet 21 lat.

Samochody z silnikiem diesla muszą spełnić nieco większe wymogi. Dla pojazdów osobowych do 3,5 tony jest to norma Euro 6 lub rok produkcji 2014 i nowsze, co oznacza, że akceptowane będą diesle mające maksymalnie 12 lat. Jeśli dysponujesz większym pojazdem ciężarowym (dieslem), ten musi spełniać normę Euro VI lub być wyprodukowany w roku 2012 albo później.

Jeśli Twój samochód spełnia powyższe normy emisji spalin lub wymagania rocznikowe i jest zarejestrowany w Polsce, zostanie automatycznie dodany do systemu SCT. Będziesz mógł bez żadnych ograniczeń wjeżdżać do strefy.

System informatyczny SCT – od grudnia 2025 roku

Na stronie internetowej sct.zdmk.krakow.pl można sprawdzić, czy Twój pojazd spełnia wymogi, zgłosić auto do systemu, jeśli jest to konieczne, zarejestrować wjazd do placówki medycznej czy wykupić opłaty za wjazd.

Jeśli wolisz kontakt osobisty lub masz trudności z obsługą systemów elektronicznych, będziesz mógł załatwić te sprawy w punktach obsługi, z pomocą urzędników.

Zwolnienia dla mieszkańców Krakowa

Osoby zameldowane w Krakowie i płacące w Krakowie podatki otrzymały bezterminowe zwolnienie dla pojazdów, które posiadały przed 26 czerwca 2025 roku – niezależnie od tego, jak stare są te samochody. Swoje pojazdy krakowianie będą musieli zgłosić w systemie – oczywiście tylko wtedy, jeśli ich samochody nie spełniają wymaganych norm.

Ważne dla osób, które zameldowały się w Krakowie w 2025 roku

Jeśli zameldowałeś się w Krakowie w trakcie 2025 roku (np. we wrześniu) i równocześnie złożyłeś w urzędzie skarbowym oświadczenie ZAP-3 o zmianie miejsca rozliczania podatków na Kraków, również możesz ubiegać się o zwolnienie pojazdu „na mieszkańca” już w pierwszym roku działania strefy.

Złożenie ZAP-3 wskazuje, że do rozliczenia podatków za miniony rok dojdzie już w odpowiedni urzędzie skarbowym w Krakowie. Oznacza to, że nawet jeśli zameldowałeś się i złożyłeś ZAP-3 w ciągu roku, od 1 stycznia 2026 roku już możesz przedstawić dokumenty o rozliczaniu podatków w Krakowie za rok 2025 i możesz ubiegać się o zwolnienie. Masz przy tym dwie możliwości:

• Od 1 stycznia 2026 roku – możesz złożyć wniosek o zwolnienie, jeśli uzyskasz z urzędu skarbowego zaświadczenie o rozliczaniu podatku w Krakowie za wskazany okres (2025 rok), ze wskazaniem Krakowa jako miejsca zamieszkania.
• Od 15 lutego 2026 roku – składasz wniosek, gdy będziesz miał już dostępny złożony PIT za rok 2025, który potwierdzi rozliczanie podatków w Krakowie i wskazuje na zamieszkanie w stolicy Małopolski.

Jeśli jesteś studentem, osobą bezrobotną lub z innego powodu nie osiągasz dochodów, również możesz ubiegać się o zwolnienie. W takim przypadku składasz zeznanie podatkowe PIT-37 wykazując zerowy dochód (tak zwany „PIT zerowy”). Taki dokument również potwierdza rozliczanie podatków w Krakowie i uprawnia do zwolnienia pojazdu.

Zwolnienia dla osób spoza Krakowa

Nawet jeśli nie jesteś mieszkańcem Krakowa, przysługują Ci zwolnienia w pewnych sytuacjach:

• Osoby z niepełnosprawnością – jeśli posiadasz kartę parkingową UE dla osoby z niepełnosprawnościami, możesz jednocześnie zgłosić jeden pojazd, który będzie zwolniony z opłat i będzie mógł wjeżdżać do strefy bez ograniczeń. Karta musi być ważna, a podczas zgłaszania pojazdu trzeba przedstawić kopię karty z widoczną datą ważności oraz imieniem i nazwiskiem osoby uprawnionej.
• Pacjenci korzystający ze specjalistycznych świadczeń medycznych – jeśli regularnie korzystasz ze specjalistycznych świadczeń medycznych w krakowskich placówkach ochrony zdrowia finansowanych ze środków publicznych (np. rehabilitacja, dializy, chemioterapia, radioterapia), również możesz uzyskać zwolnienie. W takim przypadku przed wjazdem do strefy musisz zgłosić swoją wizytę w systemie SCT oraz potwierdzić ją na miejscu w placówce.
• Właściciele pojazdów zabytkowych – jeśli dysponujesz pojazdem zabytkowym wpisanym na listę zabytków przez wojewódzkiego konserwatora, także możesz ubiegać się o zwolnienie.
• Pojazdy specjalne – właściciele pojazdów specjalnych, takich jak kampery czy food trucki, mogą wjeżdżać do strefy po uprzednim zgłoszeniu pojazdu w systemie. Będą one zwolnione na podstawie danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów (wpisu w dowodzie rejestracyjnym).

Opłaty dla osób spoza Krakowa – trzyletni okres przejściowy

Dla osób spoza Krakowa, posiadających pojazdy niespełniające wymogów SCT i nieposiadających uprawnień do zwolnienia, wprowadzono trzyletni okres przejściowy (2026–2028), podczas którego będzie można wjeżdżać do strefy po uiszczeniu odpowiedniej opłaty.

System opłat został zaprojektowany elastycznie:

• Opłata godzinowa – jeśli potrzebujesz wjechać do Krakowa sporadycznie, zapłacisz 2,50 zł za godzinę;
• Opłata dzienna – w roku 2026 gdy wniesiesz opłatę za dwie godziny z rzędu będzie to równoznaczne z dopuszczeniem auta do poruszania się po SCT do końca danego dnia. W roku 2027 taka opłata dzienna będzie wynosiła 15 zł (opłata za 6 godzin z rzędu);
• Abonament miesięczny – dla osób regularnie dojeżdżających do pracy:
  • 2026 rok: 100 zł miesięcznie,
  • 2027 rok: 250 zł miesięcznie,
  • 2028 rok: 500 zł miesięcznie.

Po 31 grudnia 2028 roku możliwość wykupienia opłat za wjazd przestanie obowiązywać i do strefy będą mogły wjeżdżać z zewnątrz wyłącznie pojazdy spełniające normy emisji (jeśli nie podlegają wcześniej wspomnianym zwolnieniom, np. dla pojazdów specjalnych itp.).

Pojazdy zarejestrowane za granicą

Jeśli Twój pojazd jest zarejestrowany za granicą, nawet jeśli spełnia wszystkie wymagane normy, musisz samodzielnie zgłosić go do systemu SCT. Podczas zgłaszania będziesz musiał przedstawić kopię dowodu rejestracyjnego pojazdu, podać markę, model i rok produkcji oraz wskazać normę emisji spalin.

Kontrola wjazdu i odnowienie uprawnień

Wjazd do strefy będzie kontrolowany przede wszystkim automatycznie przez kamery odczytujące numery rejestracyjne pojazdów i porównujące je z bazą danych systemu SCT. Dlatego tak ważne jest, aby przed pierwszym wjazdem upewnić się, że wszystko jest w porządku z Twoim pojazdem w systemie.

Jeśli Twój pojazd ma uprawnienie do poruszania się po SCT na podstawie wyłączenia dla mieszkańca pamiętaj, że będziesz musiał odnawiać swoje uprawnienie co najmniej raz w roku, przedstawiając aktualne dokumenty potwierdzające spełnienie warunków zwolnienia (jednocześnie: zameldowania, przynajmniej czasowego, oraz odprowadzania podatków). W przypadku osób, zgłaszających pojazd na podstawie karty parkingowej osoby z niepełnosprawnością ruchową musisz odnowić zgłoszenie po upływie ważności karty.

Jeśli potrzebujesz dodatkowych wyjaśnień lub indywidualnego wsparcia, skontaktuj się z Krakowskim Centrum Kontaktu – mailowo lub telefonicznie, pod numerem 12 616 55 55.