Łączy nas troska o rzemieślników

W piątek, 10 maja w siedzibie głównej Muzeum Warszawy odbyło się nadzwyczajne, łączone posiedzenie Zespołów ds. niematerialnego dziedzictwa Krakowa i Warszawy. Jego tematem była sytuacja tradycyjnego rzemiosła i rzemieślników w obu miastach, przegląd dobrych praktyk w zakresie ochrony rzemiosła jako elementu niematerialnego dziedzictwa miasta, a także dyskusja nad możliwymi, systemowymi rozwiązaniami w tym zakresie.

Spotkanie było wstępem do dalszych rozmów, których efekty zostaną uwzględnione w przygotowywanym raporcie na temat niematerialnego dziedzictwa Krakowa.

Ostatnie dekady nie były łatwe dla tradycyjnego rzemiosła i rzemieślników. Przerwany przekaz pokoleniowy po czasie transformacji ustrojowej, niedobór następców, ale też systematyczny wzrost czynszów czy zmieniające się preferencje konsumenckie – wszystko to sprawiło, że tradycyjne, przekazywane z pokolenia na pokolenie zawody zaczęły znikać z krajobrazu polskich miast. Z drugiej strony obserwujemy wyraźny powrót zainteresowania rzemiosłem i unikatowymi, tworzonymi ręcznie obiektami – w miastach pojawiają się nowe, niezrzeszone w cechach pracownie, a weekendowe warsztaty czy bardziej rozciągnięte w czasie kursy biją rekordy popularności.

W jaki sposób spotkać ze sobą oba te światy i zagwarantować transmisję bezcennych praktyk? Co zrobić, żeby tradycyjne rzemiosło mogło dalej funkcjonować jako naturalny obszar usług? Podczas spotkania w siedzibie głównej Muzeum Warszawy, odbywającego się pod hasłem „Łączy nas troska o rzemieślników” Zespoły ds. niematerialnego dziedzictwa Krakowa i Warszawy wspólnie debatowały nad kondycją i przyszłością rzemiosła jako istotnego elementu tożsamości obu miast.

Zespół ds. niematerialnego dziedzictwa Krakowa został powołany w 2023 r. celem identyfikowania praktyk niematerialnego dziedzictwa w naszym mieście, a także inicjowania badań i rekomendowania działań, które przyczynią się do ich ochrony i popularyzacji. 16-osobowe gremium składa się z antropologów, etnografów, muzealników, znawców tradycji Krakowa i przedstawicieli czołowych krakowskich instytucji. Zespół działa na podstawie zarządzenia Prezydenta Miasta Krakowa.

Analogiczny Zespół ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego Warszawy działa w stolicy Polski od 2020 roku. Rekomenduje prezydentowi rozwiązania, zapewniające realizację celów Konwencji UNESCO z 2003 r. dotyczących ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz określa i identyfikuje elementy niematerialnego dziedzictwa kulturowego Warszawy. Więcej informacji na temat tego zespołu.