Jan Błoński

(ur. 15 stycznia 1931 - zm.10 lutego 2009)

historyk literatury, krytyk literacki

Urodził się 15 stycznia 1931 r. w Warszawie. Ukończył studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Profesor zwyczajny. W latach 1958-1961 pracował w Instytucie Badań Literackich PAN, a następnie do 1966 r. pełnił w Paryżu funkcję lektora języka polskiego na Sorbonie. Po powrocie do Krakowa kontynuował pracę w IBL, a od 1970 r. pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Debiutował jako krytyk w 1949 r. na łamach "Twórczości". W latach 1950-1960 pracował w redakcji "Przekroju", prowadząc dział kulturalny i literacki. Następnie współredagował dwumiesięcznik "'Teksty", gdzie zamieszczał również teksty naukowe. Najczęściej publikował w "Przeglądzie Kulturalnym" i w "Życiu Literackim" oraz w "Tygodniku Powszechnym" - z którym nadal współpracuje. Jest również tłumaczem literatury francuskiej i niemieckiej. Opracował też niektóre hasła do «Literatura Polska» : przewodnik encyklopedyczny, t. 1-2. - W-wa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984-1985.

Publikacje książkowe:

«Gałczyński 1945-1953» : rozprawa krytyczna. - W-wa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955; «Poeci i inni» : studium krytyczne - Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1956; «Zmiana warty » : eseje - W-wa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1961; «Widzieć jasno w zachwyceniu «: szkic literacki o twórczości Marcela Prousta - W-wa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1961; «Mikołaj Sęp-Szarzyński a początki polskiego baroku «: studium - Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1967,«Stanisław Ignacy Witkiewicz jako dramaturg» : studium - W-wa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973; «Odmarsz «: szkice literackie - Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981; «Samuel Beckett «- W-wa: Czytelnik, 1982 (współautor: Marek Kędzierski); «Kilka myśli co nie nowe» : szkice literackie z lat 1961-1984 - Kraków: Znak, 1985; «Forma, śmiech i rzeczy ostateczne» : studia o Gombrowiczu - Kraków: Znak, 1994; «Biedni Polacy patrzą na getto «- Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1994; «Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka «- Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1995; «Mikołaj Sęp-Szarzyński a początki polskiego baroku» - Wyd. 2 uzup. - Kraków: Universitas, 1996; «Od Stasia do Witkacego» : monografia Stanisława Ignacego Witkiewicza - Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1996; „Miłosz jak świat" : szkice - Kraków: Znak, 1998;

Ponadto jest autorem ponad 30 publikacji w edycjach zbiorowych, przekładów książkowych oraz licznych opracowań wraz ze słowem wstępnym.

Ważniejsze teksty o twórczości autora:

Henryk Bereza: «Tęsknota za wartą», w: tenże: «Szkoła czytania» - W-wa: Czytelnik, 1966; Artur Sandauer: « Krytyk - Talleyrand», w: tenże: «Zebrane pisma krytyczne», t.3 - W-wa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1981; Henryk Bereza: « Generalizowanie», w: tenże: «Sposób myślenia», t. 1 : «O prozie polskiej» - Wwa : Czytelnik, 1989; Janusz Sławiński: «Za co powinniśmy kochać Jana Błońskiego», w: tenże: « Teksty i teksty» - W-wa: Wydawnictwo PEN, 1990.