Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody (Dz. U. 2020 poz.55) obowiązują następujące zasady wycinania drzew:
Bez zezwolenia można usunąć drzewa jeśli obwód pnia mierzony na wysokości 5 cm od ziemi nie przekracza:
Pozostały katalog przypadków w których nie jest wymagane zezwolenie na usuwanie drzew określa art. 83f ww. ustawy.
Jeżeli obwody pni drzew są większe niż ww., działka jest własnością osoby fizycznej (wykluczona inna forma władania, taka jak np. użytkowanie wieczyste), a cel usunięcia drzewa nie wynika z prowadzenia działalności gospodarczej, przed usunięciem drzewa należy złożyć zgłoszenie zgodnie z procedurą WS-119 dostępną w Biuletynie Informacji Publicznej.
Do zgłoszenia należy dołączyć mapę z zaznaczeniem lokalizacji drzew i zgody ewentualnych współwłaścicieli nieruchomości.
Po oględzinach UMK może w ciągu 14 dni wnieść sprzeciw przeciwko usunięciu drzewa (jedynie w określonych ustawowo przypadkach), lub wyrazić milczącą zgodę na jego usunięcie.
Jeżeli w terminie 5 lat od dokonania oględzin wystąpiono o wydanie decyzji o pozwolenie na budowę na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, a budowa ta ma związek z prowadzeniem działalności gospodarczej i będzie realizowana na części nieruchomości, na której rosło usunięte drzewo, nałożony zostanie na właściciela nieruchomości, obowiązek uiszczenia opłaty za usunięcie drzewa. Do wyliczenia wymiaru opłaty będą służyły ustalenia poczynione podczas oględzin (gatunek i pomiar obwodu pnia).
Jeżeli drzewo rośnie na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków, pozwolenie na jego usunięcie wydaje Wojewódzki Konserwator Zabytków, na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami i/lub ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody.
W każdym innym przypadku, przed usunięciem drzewa należy złożyć wniosek zgodnie z procedurami WS-20 (jeżeli usunięcie wynika z kolizji z planowaną inwestycją) lub WS-21 (jeżeli usunięcie wynika ze stanu fitosanitarnego drzewa lub zagrożenia dla funkcjonowania istniejących obiektów).
Procedury te są dostępne w Biuletynie Informacji Publicznej. Usuniecie drzewa w tym przypadku jest możliwe po uzyskaniu ostatecznej decyzji zezwalającej. Decyzja ta również określa ewentualny wymiar rekompensaty przyrodniczej. Usunięcie drzew w tym trybie nie ma żadnych następstw w postaci opłat naliczanych w zależności od dalszego sposobu użytkowania nieruchomości.
Zgłoszenie lub wniosek należy składać do Wydziału Kształtowania Środowiska UMK os. Zgody 2, lub poprzez dowolny dziennik podawczy Urzędu Miasta. Podanie w wersji elektronicznej można złożyć poprzez skrzynkę ePUAP z wykorzystaniem podpisu elektronicznego.
Przesyłanie formularzy za pośrednictwem poczty elektronicznej nie jest przez procedury dopuszczone.