Superścieżka – pionierski projekt placemakingowy na Grzegórzkach

Między rondami: Mogilskim i Grzegórzeckim, dzięki środkom prywatnych inwestorów oraz wsparciu Gminy Kraków powstanie Superścieżka – wyjątkowy projekt przestrzeni miejskiej. O tym jak będzie wyglądał, w głosowaniu zdecydują sami mieszkańcy. Najpierw jednak wezmą udział w cyklu warsztatów z architektami.

Po raz pierwszy w Polsce, w tak dużej skali udało się porozumieć i rozpocząć wspólne działania organizacjom pozarządowym, mieszkańcom, gminie i deweloperom. Przejeżdżające tramwaje, bardzo duży ruch samochodów na al. Powstania Warszawskiego, brak zieleni, ekrany akustyczne – to wszystko sprawia, że teren między rondami Mogilskim i Grzegórzeckim jest aktualnie mało przyjazny ludziom. Planowana wzdłuż ruchliwej arterii, od strony sądów, Superścieżka ma to zmienić. W inicjatywę zaangażowały się władze miasta, architekci i urbaniści, organizacje pozarządowe, prywatne firmy obecne w tym rejonie, a przede wszystkim: mieszkańcy Krakowa.

– Projekt Superścieżka jest bardzo interesującą inicjatywą przede wszystkim dlatego, że tworzą go przyszli użytkownicy. To mieszkańcy Krakowa będą wpływać na obraz przyjętych rozwiązań już na etapie projektowania, co dobrze wróży funkcjonalności projektu. O wyjątkowości Superścieżki świadczy także zaangażowanie inwestorów, właścicieli terenów, dzięki czemu projekt ma rzeczywiste szanse powodzenia. Ze swojej strony, chciałabym Państwa zapewnić, że będę kibicować projektowi przez cały czas, zadbam, aby nie napotykał się na zbędne trudności administracyjne. Będę uczestniczyć z Państwem w tworzeniu projektu. Mam nadzieję, że to będzie nasze wspólne dzieło – powiedziała Elżbieta Koterba, Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa ds. Rozwoju Miasta.

– To niezwykle ważne i inspirujące, że w realizację Superścieżki mają szansę zaangażować się nie tylko Miasto i Rada Dzielnicy, ale także społeczność lokalna oraz partnerzy projektu m.in. inwestorzy i właściciele nieruchomości. Podobnie jak Pani Prezydent chciałbym zadeklarować, że Miasto w sposób znaczący włączy się w przygotowanie i realizację projektu – podkreślił Tadeusz Trzmiel, Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa ds. Inwestycji Miejskich.

W maju i czerwcu, w klubokawiarni Pauza in Garden, w budynku Małopolskiego Ogrodu Sztuki oraz na jednej z działek zlokalizowanych w rejonie projektu, zorganizowane zostaną 4 warsztaty. Podczas tych spotkań prowadzonych przez krakowską Fundację Aktywnych Obywateli im. Józefa Dietla, mieszkańcy podzieleni na grupy, pod okiem architektów i architektów krajobrazu, opracują własne propozycje zagospodarowania terenu wzdłuż al. Powstania Warszawskiego.

– To będzie prawdziwy sprawdzian z demokracji uczestniczącej. Po raz pierwszy mieszkańcy Krakowa, na taką skalę, będą mogli zadecydować jak wyglądać ma duży fragment ich miasta. Gwarantem sukcesu jest szeroki udział podmiotów publicznych, prywatnych i społecznych – powiedział Dawid Hajok, z Fundacji Aktywnych Obywateli im. Józefa Dietla, koordynator projektu.

Efekt tych prac zostanie zaprezentowany na specjalnej wystawie plenerowej, która w czasie wakacji stanie w rejonie Ronda Mogilskiego. Przygotowane prace zostaną skonsultowane z pracownią Jana Gehla – światowej sławy duńskiego architekta i urbanisty. Kulminacyjnym momentem projektu będzie debata na temat przygotowanych koncepcji zagospodarowania terenu z jego udziałem. Po niej odbędzie się głosowanie. Mieszkańcy wybiorą rozwiązania przestrzenne, które później doczekają się realizacji.

– Idea opracowania całościowej i spójnej koncepcji, wykorzystującej możliwości terenu łączącego rondo Mogilskie z Grzegórzeckim narodziła się w rezultacie rozmów z użytkownikami tej przestrzeni, władzami miasta, Radą Dzielnicy Grzegórzki oraz projektantami – powiedziała Veronika Themerson, przedstawiciel Skanska Property Poland, jednego z partnerów projektu.

W ten sposób miasto otrzyma koncepcję zagospodarowania terenu zgodną z oczekiwaniami mieszkańców, mieszkańcy przestrzeń, która odpowiada ich potrzebom, a użytkownicy atrakcyjne otoczenie dla swoich miejsc pracy. – Realizacja Superścieżki, to typowa sytuacja, w której wszyscy są wygranymi: miasto, mieszkańcy i użytkownicy sąsiednich budynków. Dlatego idea jest tak atrakcyjna i daje gwarancję na jej realizację – podkreślił Bartłomiej Kisielewski, architekt z Horizone Studio, uczestnik projektu.

Placemaking to nowy trend, który polega na tworzeniu otwartych miejsc w przestrzeni wspólnej. Jego zadaniem jest odpowiedź na potrzeby społeczności lokalnych. Wszystko zaczęło się w latach 60 XX w USA. Od tego czasu na całym świecie zrealizowano w ten sposób dziesiątki projektów, które sprawiły, że mieszkańcom żyje się lepiej. Najgłośniejszym przykładem ostatnich lat jest High Line w Nowym Jorku. To park utworzony na trasie linii kolejowej przebiegającej przez 22 przecznice metropolii, wzdłuż zachodniego brzegu Manhattanu. Obecnie jest jednym z najbardziej popularnych miejsc wypoczynku wśród nowojorczyków oraz atrakcją turystyczną przyciągającą około 5 mln turystów rocznie. Innym bardzo udanym przykładem placemakingu jest plac Stadtlounge w miasteczku Sankt Gallen w Szwajcarii. Oryginalne, czerwone podłoże stworzyło przytulną przestrzeń miejską w nowej dzielnicy finansowej. Czerwienią pokryte jest wszystko: ławki, fontanna, chodniki. Dawniej teren ten był zaniedbany po zamknięciu fabryki tekstyliów, choć ulubiony przez młodzież alternatywną. Raiffeisen Platz stał się nową wizytówką miasta – bank sfinansował większość projektu.

Kraków też staje przed podobną szansą. Projekt partycypacyjny - Superścieżka - będzie pierwszym, tak dużym przedsięwzięciem placemakingiwym w skali naszego kraju. – Superścieżka to pierwszy tego rodzaju projekt w Krakowie, ale miejmy nadzieję, że pierwszy z całej serii podobnych inicjatyw. Nazwiska osób zaangażowanych w projekt dają gwarancję jakości przyjętych rozwiązań. Jeszcze raz gratulują autorom projektu, myślę że to jedna z niewielu dobrych rzeczy, które Warszawa daje Krakowowi – powiedział Grzegorz Stawowy, Przewodniczący Komisji Planowania Przestrzennego UMK.

Całkowity koszt opracowania koncepcji, kampanii medialnej oraz przeprowadzenia warsztatów społecznych szacowany na 300 tys. zł., wezmą na siebie prywatni inwestorzy oraz osoby zaangażowane w projekt w ramach społecznego uczestnictwa. Przygotowanie koncepcji oraz przedstawienie jej władzom miasta planowane jest na listopad tego roku. Realizacja, podzielona na etapy rozpocznie się w za rok - kwietniu 2016 roku. Zakończenie prac nad pierwszym etapem projektu, uwzględniających zagospodarowanie skweru im. Mariana Eilego zaplanowano na październik 2016 roku.