Muzeum PRL-u, muzeum ilustracji

Jaka będzie koncepcja Muzeum PRL-u w Nowej Hucie? Czy będzie mówić o całej historii PRL-u? A może tylko w kontekście wydarzeń w Nowej Hucie? Czy budynkowi dawnego kina Światowid zostanie przywrócony dawnych wygląd, czy może organizatorzy pójdą dalej i znacznie przebudują wnętrza na potrzeby ekspozycji? No i wreszcie kiedy będziemy mogli ją obejrzeć? O tym wszystkim rozmawiano podczas wczorajszego (15 listopada) spotkania w krakowskim magistracie z ministrem Bogdanem Zdrojewskim.

Nowa Huta, miasto zbudowane od podstaw, miejsce wyjątkowe w skali nie tylko polskiej, dzięki uchwale podjętej przez Radę Miasta Krakowa zatrzyma w swoich granicach Muzeum PRL-u. W budynku dawnego kina Światowid, zakupionego na potrzeby muzeum przez miasto, przygotowana zostanie eskpozycja prezentująca czasy PRL-u, także przez pryzmat wydarzeń w Nowej Hucie. Obietnica powstania Muzeum PRL-u, jego współfinansowania oraz pomocy na każdym etapie jego utworzenia złożona została przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego.

Muzeum w muzeum

Budynek dawnego kina Światowid został wzniesiony w latach 1955-1957, od 1958 do 1992 roku kino pełniło swoją pierwotną funkcję. Nosi cechy realizmu socjalistycznego. – We wnętrzu znajduje się wiele nienaruszonych detali. Wprowadzone przez lata przebudowy nie są trwałe, dlatego przywrócenie dawnego wyglądu nie będzie nastręczać trudności – mówił podczas spotkania Stanisław Dziedzic, dyrektor wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa. Obiekt będzie można dostosować do potrzeb przyszłej eskpozycji. Teren wokół muzeum należy do miasta, natomiast dach budynku będzie mógł spełniać funkcje widokowe.

Kultura fasadowa, kultura tyłów

Najwięcej kontrowersji, poza nazwą muzeum, do której minister kultury nie czuje się przywiązany, wzbudziła sama koncepcja muzeum. Najkrócej rzecz ujmując, chodzi o to, czy muzeum ma opowiadać historię PRL-u w całości, czy ma o niej opowiadać w kontekście wydarzeń w Nowej Hucie. Minister Bogdan Zdrojewski wyraźnie skłania się w kierunku muzeum ilustracji. – Nie może być ambicji pokazania historii całego PRL-u – mówił na spotkaniu. – Należy pokazać tzw. kulturę fasadową i kulturę tyłów. Pokazać co było fasadą, i to co kryło się za fasadą. Trzeba je ze sobą zderzać. Istotne jest, by muzeum posiadało charakter ogólnopolski. Musimy mieć ambicje wychodzące daleko poza Kraków – apelował Zdrojewski. Mówił również o tym, że Muzeum PRL-u powinno być dobrym adresem dla wszystkich, którzy chcą się tam spotkać. Powinno być to miejsce edukacji, badań i debat.

Nadwyżka eksponatów

- W odróżnieniu od muzeów przedstawiających np. historię średniowiecza, w przypadku muzeum przedstawiającym okres PRL-u mamy nadwyżkę eksponatów. Wszyscy coś jeszcze z tego okresu w domu mają. To nie może być muzeum gromadzenia szmelcu – podkreślał minister Zdrojewski.

Eskpozycja powinna przemawiać do każdego. To co będzie można przedstawić za pomocą multimediów, w taki sposób zostanie przedstawione, to co można w sposób tradycyjny, zostanie pokazane właśnie w taki sposób. Zapewnił również, że w telewizji polskiej jest wiele materiałów archiwalnych, które mogą być przekazane na potrzeby muzeum.

Trzy, cztery, start!

Kiedy będzie można obejrzeć wystawę? Ile będzie kosztować przygotowanie muzeum i ekspozycji? Te sprawy również nurtowały uczestników spotkania. Przewodniczący Rady Miasta Krakowa Bogusław Kośmider w imieniu Stanisława Malary oraz Rady Miasta Krakowa poruszył temat rezolucji skierowanej do sejmu pod koniec kwietnia tego roku, w sprawie ustanowienia 30 kwietnia dniem Nowej Huty - Miasta Pracy i Walki - Pamięci i Solidarności. Natomiast radny Krzysztof Durek wyraził obawy, że proponowana podczas spotkań zespołu programowego termin otwarcia muzeum w 2014 roku jest nierealna. Minister Bogdan Zdrojewski zasugerował datę otwarcia muzeum 30 kwietnia 2015 r. Koszt utworzenia muzeum zależny jest od rozmiarów prac i koncepcji wystawy. Minister Zdrojewski zapewnił, że Kraków powinien być zadowolony z wysokości środków finansowych, które ministerstwo przekaże na Muzeum PRL-u.

Prezydent Miasta Krakowa zaproponował, aby przygotowanie scenariusza wystawy stałej i koncepcji funkcjonalno-użytkowej Muzeum PRL-u powierzyć zespołowi muzealników z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, posiadającemu bogate doświadczenie w realizacji tego typu projektów (Muzeum Fabryka „Emalia" Oskara Schindlera, Rynek Podziemny). Dodał również, że trzeba się spieszyć. – Nie powinniśmy przedłużać dyskusji – dodał Jacek Majchrowski na zakończenie spotkania.