Zakończył się największy w Polsce program modernizacji oświetlenia ulicznego

W 2015 roku zakończył się projekt modernizacji i wymiany części oświetlenia ulicznego pod Wawelem. W ramach programu Sowa wymienione zostały lampy i słupy oświetleniowe na najważniejszych ciągach komunikacyjnych, położono 150 km kabli, zakupiono 116 szaf sterowniczych. Kraków zyskał także system nadzoru i sterowania oświetleniem. To był największy tego typu projekt w Polsce.

Kraków jest jedynym miastem w Polsce, które w ramach programu SOWA, w wytypowanych rejonach, zmodernizowało wszystkie elementy infrastruktury oświetleniowej. - To gigantyczne przedsięwzięcie udało się zamknąć w ciągu roku. Dla przykładu długość ułożonych kabli elektrycznych pozwoliłaby na połączeni Krakowa z Rzeszowem – mówi Marcin Korusiewicz, Dyrektor Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu.

Udało nam się z sukcesem zakończyć bardzo ambitny i trudny pod względem technicznym kontrakt, który jest największym projektem modernizacji oświetlenia realizowanym do tej pory w Polsce. Cieszymy się, że Kraków zyskał nowoczesny system oświetlenia, który skutecznie obniży zużycie energii i przyczyni się do podniesienia poziomu bezpieczeństwa mieszkańców. Widzimy duży potencjał wzrostu w segmencie modernizacji infrastruktury miejskiej i interesujemy się kolejnymi tego typu projektami” – mówi Artur Pielech, prezes zarządu FBSerwis S.A.

Modernizacja odbyła się w ramach programu „SOWA - Energooszczędne oświetlenie uliczne”, w którym można było zdobyć dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W sumie budżet dla wszystkich beneficjentów wyniósł 386 ml zł. Kraków pozyskał największą część tej sumy, jej wysokość sięgnęła 33,2 mln zł.

Więcej światła, mniej energii

Skorodowane słupy metalowe oraz betonowe latarnie z ubytkami, rodem z lat 80. i 70. a często i 50, nie tylko szpeciły miasto, ale także zagrażały bezpieczeństwu. Do tego zużyte oprawy oświetleniowe i stare kable olejowe z lat 50. były przyczyną częstych awarii i przynosiły straty w przepływie prądu.

Przy modernizacji oświetlenia ulicznego w Krakowie zastosowane zostały lampy typu LED, które zastąpiły lampy sodowe (żółte). Ich światło jest barwy neutralnej białej, przez co bardziej przyjazne dla oka ludzkiego, nie emitują promieniowania UV i podczerwonego. Światło LED też lepiej oddaje kolory i wyraźniej oświetla ludzi, co jest przydatne nie tylko dla kierowców. Jego zalety widać też w przypadku kamer monitoringu w mieście. Jak potwierdza policja, nowe oświetlenie pozwala na przykład na rozpoznanie twarzy oraz charakterystycznych elementów ubioru osób, które zostały zarejestrowane przez kamerę. Wcześniej to było niemal niemożliwe.

Lampy uliczne LED pozwalają zaoszczędzić energię elektryczną. Szacuje się, że najwyższej jakości diody są nawet dziesięciokrotnie bardziej wydajne niż standardowe żarówki. Żywotność lampy LED szacowana jest na 60 000 godzin, co wystarcza na około 10 lat świecenia.

Zgodnie z audytem Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu Kraków zaoszczędził ponad 60 procent energii w stosunku do stanu poprzedniego, co daje około 1,3 mln zł oszczędności. Do tego doszły oszczędności w kosztach eksploatacji i konserwacji lamp. Oprawy Sodowe były bardziej awaryjne i musiały być wymieniane średnio co 4 lata.

Przyjazne dla środowiska

Jednym z warunków uzyskania dotacji było ograniczenie emisji dwutlenku węgla do powietrza o 40 procent. Dwutlenek węgla jest jednym z gazów cieplarnianych, uznawanych za jedną przyczyn globalnego ocieplenia klimatu.

Zdaniem ekspertów przestarzałe oświetlenie odpowiada za około 50 proc. zużycia energii elektrycznej w miastach. To z kolei ma wpływ na zwiększenie ilości zanieczyszczeń, powstających w produkcji energii elektrycznej, która wymaga większego zużycia węgla, większą emisję CO2 i SO2 oraz pyłów emitowanych przez elektrownię do atmosfery.

Bardziej racjonalne korzystanie z prądu zapewnia także „System sterowania oświetlenia”, którym objęte będzie całe miasto. Pozwala on na dostosowanie poziomu oświetlenia do aktualnych potrzeb – np. warunków pogodowych, natężenia ruchu drogowego, pory dnia, miejsca (np. bliskość przejścia dla pieszych i skrzyżowania) oraz obowiązujących norm.

ZIKiT zyskał dostęp do strony internetowej, na której jest cyfrowa mapa z zaznaczonymi wszystkimi modernizowanymi punktami świetlnymi. Dzięki czujnikom zamontowanym w oprawie lamp, docierają do dyspozytorów informacje czy dany punkt świetlny działa prawidłowo, jakie są parametry poboru prądu, jaka jest moc lampy i to wszystko możemy zdalnie regulować, jeśli istnieje taka potrzeba. Jeżeli lampa na przykład nie świeci, ikonka na mapie zapali się na czerwono i alarm w postaci sms wysyłany jest na komórkę dyspozytora, w celu podjęcia szybkiej interwencji. Dotychczas jedynie okresowy przegląd lub interwencja mieszkańców powodowały usprawnienie oprawy.

Efekty wymiany

Prace modernizacyjne były realizowane na terenie całego miasta, przede wszystkim wzdłuż ulic, na których odbywa się duży ruch, a oświetlenie było już mocno wyeksploatowane. Nowe oświetlenie pojawiło się między innymi na następujących ulicach:
Kamieńskiego, Powstańców Śląskich, Wielicka, Dekerta, Ludwinowska, Limanowskiego, Nowohucka, Nowosądecka, Jerzmanowskiego, Teligi, Zakopiańska, Ptaszyckiego, Okulickiego, Wiślicka, Dobrego Pasterza, Stella – Sawickiego, Andersa, Medweckiego, Bieńczycka, Srebrnych Orłów, Obrońców Krzyża, Kocmyrzowska, Piastowska, Prądnicka, Weissa, Bronowicka, Armii Krajowej, Meissnera, Prandoty, al. Pokoju, al. Róż, al. Solidarności, al. Jana Pawła II.