Jest zgoda radnych wojewódzkich dla zakazu stosowania paliw stałych do celów grzewczych w domowych paleniskach na terenie Krakowa. Sejmik Małopolski przyjął uchwałę w tej sprawie na posiedzeniu w piątek, 14 stycznia.
- To dobra i mądra decyzja radnych wojewódzkich. Takie rozwiązanie pomoże nam w walce o lepsze powietrze – komentuje Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski. – Wbrew powszechnej opinii, Kraków nie jest najbardziej zanieczyszczonym polskim miastem, bo podobne, a nawet większe problemy z tym mają inne miasta na Śląsku czy w Małopolsce. Jesteśmy za to miastem najbardziej zaawansowanym jeśli chodzi o antysmogowe działania – podkreśla.
Zgodnie z przyjętą uchwałą Sejmiku Wojewódzkiego, od 1 września 2019 roku na terenie Krakowa będzie obowiązywał zakaz palenia węglem i drewnem w piecach i kominkach domowych.
Jeszcze zanim nowe prawo zostało przegłosowane, Miasto już wdrożyło działania mające przyspieszyć likwidację pieców węglowych i zastąpienie ich proekologicznymi rozwiązaniami grzewczymi. – Nie ograniczamy się jedynie do realizacji Programu Ograniczania Niskiej Emisji. Wśród naszych priorytetów na najbliższe lata są rozbudowa sieci cieplnej, wymiana taboru autobusowego, ograniczenie emisji komunikacyjnej. Aby to ostatnie powiodło się, muszą zostać wprowadzone przepisy prawa ogólnego, o co apelujemy do władz centralnych – mówi Jacek Majchrowski.
Warto wspomnieć, że w latach 1995-2015 w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji w Krakowie zlikwidowano łącznie ponad 23,5 tysiąca palenisk węglowych oraz ponad 2,6 tysiąca kotłowni. W ich miejsce montowano proekologiczne rozwiązania grzewcze. – Przed nami olbrzymie wyzwanie w postaci likwidacji blisko 24 tys. palenisk. Aby tego dokonać, na realizację programu PONE zabezpieczyliśmy kwotę 290 mln zł z NFOŚiGW i WFOŚiGW w ramach programów „KAWKA” oraz ZIT. Dodatkowo cały czas aplikujemy o dodatkowe środki na ograniczanie niskiej emisji – mówi Ewa Olszowska-Dej, Dyrektor Wydziału Kształtowania UMK.
Pieniądze to jedno. Co zrobić jednak, by wymiana pieców następowała szybciej? Już obecnie Rada Miasta Krakowa wprowadziła - na wniosek Prezydenta - liczne dodatkowe zachęty i udogodnienia dla beneficjentów programu PONE. Na ten rok utrzymana została dotacja w wysokości do 100 proc. środków kwalifikowanych, wprowadzono możliwości otrzymania dotacji do podwójnych systemów grzewczych np. węglowo-gazowych i węglowo-elektrycznych, zwiększono wysokości środków przydzielanych na instalację pomp, jak również zastosowano nowy, korzystniejszy przelicznik dla beneficjentów niebędących przedsiębiorcą, który pozwoli na zwiększenie dotacji udzielanej szczególnie w przypadku mieszkań o małej powierzchni. - Cały czas trwają prace nad wprowadzeniem kolejnych udogodnień w zasadach programu PONE, mających na celu przyspieszenie wymiany palenisk na paliwa stałe – zaznacza Ewa Olszowska-Dej.
Miastu zależy też na bezpośrednim dotarciu do mieszkańców, którzy posiadają jeszcze paleniska węglowe. Stąd, od 11 stycznia 2016 roku rozpoczęła się kampania TAK! DLA CZYSTEGO POWIETRZA, w ramach której do mieszkań krakowian przychodzą pracownicy Urzędu Miasta Krakowa w celu zachęcenia mieszkańców posiadających paleniska na paliwa stałe do ich wymiany na ogrzewanie ekologiczne. – Liczymy, że taki bezpośredni kontakt pozwoli na powiększenie liczby beneficjentów programu PONE – mówi dyrektor Wydziału Kształtowania Środowiska.
Miasto przedłużyło też funkcjonowanie Punktu Informacyjno-Doradczego na oś. Zgody 2. Od tego roku punkt otwarty jest do 18.00. Dodatkowo od grudnia 2015 roku można składać wnioski o udzielenie dotacji także w Punktach Obsługi Mieszkańców zlokalizowanych w Galerii Bronowickiej i Galerii Bonarka.
Równie ważna co likwidacja pieców i kotłowni węglowych jest rozbudowa miejskiej cieci ciepłowniczej. W latach 2011–2015 na budowę 60,9 km sieci MPEC wydał 82,7 mln zł. Zadania inwestycyjne wykonywane były na terenie całego Krakowa (poza obszarami peryferyjnymi), a także Skawiny. – Trzykrotność tej kwoty, bo 155 mln zł przeznaczymy na ten cel w latach 2016 – 2020. Dzięki temu powstanie 109 km sieci cieplnej.
MPEC uczestniczy też aktywnie w programie PONE, który skierowany jest do klientów indywidualnych. Od 2005 roku w ramach tej inicjatywy zlikwidowano 3 483 palenisk węglowych, w tym 69 kotłowni, podłączając 266 budynków do sieci cieplnej i wyposażając je w urządzenia do automatycznej regulacji dostaw ciepła.
Szczególnym inwestycyjnym zainteresowaniem gminnej spółki cieszą się te obszary Krakowa, gdzie problem jakości powietrza, a w zasadzie jej braku, jest szczególnie widoczny. W tym celu opracowano koncepcje i już podjęto działania inwestycyjne dla Dzielnicy I Stare Miasto, części zachodniej Dzielnicy II Grzegórzki oraz części północno-wschodniej Dzielnicy VIII Dębniki, zabudowy rozproszonej – w południowej i centralnej część Dzielnicy XIV (Czyżyny) oraz południowo-zachodniej część Dzielnicy XVIII (Nowa Huta), północno-zachodniej i centralnej część Dzielnicy XII Bieżanów-Prokocim, dla zabudowy osiedlowej – centralnej i wschodniej część Dzielnicy Podgórze oraz fragmentu Dzielnicy Krowodrza w okolicy ulic Piaszczystej i Białoprądnickiej, a także sieci cieplnej oraz przyłączy cieplnych na terenie Kazimierza.
Spore inwestycje poczyniono już w Śródmieściu, w obszarze wewnątrz II obwodnicy. Miejska sieć jest już m.in. na ulicach Topolowej, Ariańskiej Koletek, Agnieszki, św. Anny, Wiślnej, Gołębiej, Jabłonowskich. Przygotowywana jest dokumentacja dla kilku ulic na Kazimierzu.
Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej stara się o pozyskanie środków z Unii Europejskiej w ramach programu POiŚ 2014-2020 na zadania warte blisko 590 mln zł. Środki te umożliwiłyby budowę nowych odcinków sieci cieplnej wraz z przyłączami i węzłami ciepłowniczymi w celu likwidacji istniejących lokalnych źródeł ciepła opalanych paliwem stałym na obszarach, na których na dzień dzisiejszy rozbudowa miejskiego systemu ciepłowniczego nie spełnia przesłanek opłacalności.
Kolejny obszar antysmogowych działań Miasta to inwestycje w nowe pojazdy MPK, szczególnie we flotę autobusów. W mijającym roku ogłosił przetargi na zakup prawie 100 nowoczesnych i przyjaznych dla środowiska pojazdów, w tym 60 autobusów z silnikami Euro 6 o długości 12 metrów, 15 autobusów midi z silnikami Euro 6, 12 autobusów hybrydowych i 5 autobusów elektrycznych. - Podobnie jak w poprzednich latach także w 2015 roku z wielką uwagą przyglądaliśmy się wszystkim nowym rozwiązaniom dostępnym na rynku tramwajowym i autobusowym. To zainteresowanie dotyczyło przede wszystkim tych rozwiązań, które sprawiają, że pojazdy MPK SA mogą być jeszcze bardziej przyjazne dla środowiska. Stąd decyzja o prowadzeniu testów tego rodzaju rozwiązań – mówi Marek Gancarczyk, rzecznik prasowy MPK SA.
Warto wiedzieć, że Kraków jest pierwszym polskim miastem, gdzie wprowadzono zakaz stosowania paliw stałych do celów grzewczych, w oparciu o znowelizowane jesienią ub.r. roku przepisy Ustawy Prawo Ochrony Środowiska. Wcześniej wprowadzony zakaz, przyjęty przez Sejmik Wojewódzki w 2013 roku w oparciu o wcześniej obowiązujące przepisy ustawowe został unieważniony przez Naczelny Sąd Administracyjny.