Terroryzm – co robić w sytuacji zagrożenia

Ogólne zasady

Zwróć uwagę na to, co się dzieje wokół ciebie. Dotyczy to przede wszystkim miejsc publicznych, np. supermarketów, środków komunikacji publicznej, imprez masowych.

 

SYGNAŁY OSTRZEGAJĄCE O NIEBEZPIECZEŃSTWIE

• nietypowe, rzucające się w oczy zachowanie osób,
• pozostawione bez opieki przedmioty: paczki, torby, pakunki itp.,
• samochody, zwłaszcza furgonetki, parkujące w nietypowych miejscach, tj. w pobliżu kościołów i miejsc organizowania imprez masowych i zgromadzeń,
• nie dotykaj podejrzanych przedmiotów pozostawionych bez opieki,
• powiadom stosowne służby (policję, straż miejską, administratora obiektu),
• jeżeli dojdzie do akcji ewakuacyjnej lub ratowniczej, zastosuj się do poleceń osób kierujących operacją,
• zachowaj spokój i bez paniki opuść niebezpieczną strefę,
• nie staraj się być bohaterem – reagowanie pozostaw profesjonalnym służbom (policji, straży pożarnej, pogotowiu ratunkowemu).

 

JAK POSTĘPOWAĆ W SYTUACJI ZAGROŻENIA ATAKIEM BOMBOWYM

Jeżeli wiesz o podłożeniu ładunku wybuchowego lub znalazłeś przedmiot niewiadomego pochodzenia i podejrzewasz, że może to być bomba albo inne niebezpieczne urządzenie, powinieneś natychmiast zgłosić ten fakt służbom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo. Może to być najbliższa jednostka policji, straży miejskiej lub administrator obiektu.

Zawiadamiając policję, podaj następujące informacje:

• rodzaj zagrożenia i źródło informacji o zagrożeniu (informacja telefoniczna, podejrzany przedmiot),
• treść rozmowy o podłożeniu ładunku, numer telefonu, z którego przekazano informację o zagrożeniu, czas połączenia, opis miejsca i wygląd przedmiotu.

Jak się przygotować:

• zastanów się, którędy można jak najszybciej się ewakuować z budynku, metra lub innych zatłoczonych miejsc,
• zwróć uwagę na ciężkie lub łatwo tłukące się przedmioty, które mogą być przesunięte podczas wybuchu,
• zapamiętaj elementy najbliższego otoczenia,
• bezwzględnie nie bierz od obcych żadnych pakunków, nie pozostawiaj też własnego bagażu bez opieki.

Jak się zachować po usłyszeniu informacji o podłożeniu lub groźbie podłożenia bomby:

• do czasu przybycia policji należy zabezpieczyć zagrożone miejsce, zachowując elementarne środki bezpieczeństwa,
• policja po przybyciu na miejsce przejmuje dalsze kierowanie akcją,
• bezwzględnie wykonuj polecenia policjantów,
• jeśli nie ma informacji o konkretnym miejscu podłożenia bomby, użytkownicy pomieszczeń powinni sprawdzić swoje miejsce pracy – być może uda się zlokalizować przedmioty nieznanego pochodzenia,
• nie dotykaj podejrzanych przedmiotów,
• ogólnodostępne pomieszczenia sprawdzają osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo w danej instytucji,
• po ogłoszeniu ewakuacji zachowaj spokój – pozwoli to sprawnie i bezpiecznie opuścić zagrożony rejon,
• po ogłoszeniu ewakuacji w miejscu pracy opuść je, zabierając rzeczy osobiste (torebki, siatki, nesesery),
• identyfikacją ładunku wybuchowego zajmują się wyspecjalizowane jednostki policji,
• ciekawość jest niebezpieczna – jak najszybciej oddal się z miejsca zagrożonego wybuchem,
• w przypadku włączenia parkingu do strefy zagrożenia, nie ratuj na siłę swojego samochodu (dotyczy to również innych cennych przedmiotów) – życie jest ważniejsze.

Procedury te obowiązują także we wszystkich rodzajach transportu publicznego.

 

 

JAK POSTĘPOWAĆ W PRZYPADKU OTRZYMANIA PODEJRZANEJ PRZESYŁKI

Co powinno wzbudzić podejrzenia:

• brak adresu nadawcy,
• przesyłka pochodzi od nadawcy lub z miejsca, którego się nie spodziewasz.

Jeśli przesyłka wydaje ci się podejrzana, nie otwieraj jej, natomiast:

• umieść ją w grubym worku plastikowym i szczelnie go zamknij,
• worek włóż do drugiego, grubego plastikowego worka i również szczelnie go zamknij – zawiąż supeł, zaklej taśmą klejącą,
• paczki nie przenoś, najlepiej ją zostaw,
• powiadom lokalny posterunek policji lub straż pożarną – służby te podejmą wszystkie niezbędne kroki w celu zabezpieczenia przesyłki.

Jeśli otworzyłeś paczkę, a jej zawartość wydaje się podejrzana, należy:

• wyłączyć system wentylacji i klimatyzacji, zamknąć okna,
• nie ruszaj jej zawartości: nie rozsypuj, nie przenoś, nie dotykaj, nie wąchaj, nie wywołuj ruchu powietrza w pomieszczeniu,
• zaklejony worek umieść w drugim worku, zamknij go i zaklej,
• dokładnie umyj ręce,
• powiadom lokalną jednostkę policji lub straż pożarną i stosuj się do ich wskazówek,
• po przybyciu właściwych służb stosuj się do ich zaleceń.

 

JAK POSTĘPOWAĆ W PRZYPADKU SKAŻEŃ BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH

Alarm o skażeniach środkami chemicznymi lub biologicznymi ogłasza się dźwiękiem syren (przez 3 minuty: dźwięk przerywany – 10 sekund syreny, 25 sekund przerwy, 10 sekund syreny, 15 sekund przerwy...), za pośrednictwem radia, telewizji i radiowęzłów lub pojazdów wyposażonych w megafony.

Jeżeli jedziesz samochodem:

• wyłącz dmuchawy i zamknij okna, włącz zamknięty obieg powietrza, słuchaj radia (najlepiej lokalnego) i stosuj się do poleceń służb ratowniczych,
• jedź do pierwszego zamieszkanego budynku i postępuj według poniżej zamieszczonych wskazówek – przeznaczonych dla osób przebywających poza budynkiem.

Jeżeli jesteś w budynku:

• nie wychodź z niego,
• wpuść szukające schronienia osoby z zewnątrz,
• poinformuj innych mieszkańców o zagrożeniu,
• zamknij drzwi i okna,
• wyłącz klimatyzację i wentylatory, pozalepiaj otwory wentylacyjne, pozamykaj wywietrzniki w ramach okiennych,
• znajdź pomieszczenia bez okien,
• unikaj przebywania w piwnicach i innych nisko położonych częściach budynku,
• unikaj niepotrzebnego zużycia tlenu,
• włącz radio lub telewizor (najlepiej stację lokalną).

Jeżeli jesteś poza budynkiem:

• znajdź najbliższy zamieszkany budynek,
• w miarę możliwości poruszaj się prostopadle do kierunku wiatru, chroń drogi oddechowe (np. oddychaj przez chusteczkę do nosa),
• umyj dokładnie twarz, włosy i ręce, oczyść oczy i uszy,
• w przypadku kontaktu z niebezpiecznymi substancjami, zostaw odzież wierzchnią i obuwie przed domem.

Jeżeli doszło do skażenia:

• nie dotykaj i nie wąchaj podejrzanych przedmiotów, nie sprzątaj proszku, nie wycieraj cieczy,
• aby zapobiec rozprzestrzenianiu się skażonej substancji, przykryj ją np. kocem,
• pozamykaj okna i drzwi, wyłącz klimatyzację, nie dopuść do przeciągów,
• opuść pomieszczenie i nie wpuszczaj do niego innych osób,
• umyj dokładnie ręce wodą i mydłem,
• zdejmij ubranie, które miało kontakt z podejrzaną substancją i włóż do plastikowego worka,
• umyj się pod prysznicem,
• nie jedz, nie pij i nie pal jeśli miałeś kontakt z podejrzanymi substancjami,
• wszystkie osoby, które miały kontakt z podejrzaną substancją albo znalazły się w odległości ok. 5 m od niej, powinny się zgłosić na policję.

Jeżeli doszło do skażenia pomieszczeń aerozolami:

• wyłącz wentylatory i klimatyzację w budynku i okolicy,
• zamknij okna i drzwi, opuść pomieszczenie,
• sporządź listę wszystkich obecnych osób i udostępnij ją policji.

 

JAK POSTĘPOWAĆ W PRZYPADKU ZNALEZIENIA SIĘ W GRUPIE ZAKŁADNIKÓW

Rób, co ci każą napastnicy. Nie staraj się być bohaterem i nie stawiaj oporu. Wdawanie się w dyskusję z napastnikami lub stawianie oporu mogą tylko pogorszyć sytuację. Twoim zadaniem powinno być przetrwanie. Czekaj na akcję wyspecjalizowanej jednostki ratowniczej.

Jako zakładnik:

• staraj się zwrócić uwagę napastników na fakt, że mają do czynienia z ludźmi (personifikowanie siebie i innych),
• rób wszystko, aby zachować spokój – bądź naturalny, utrzymuj postawę pośrednią między agresją a pasywnością i uległością,
• nie bądź „utrapieniem” dla napastników (bunt, dyskutowanie, silne reakcje emocjonalne),
• pamiętaj, że sytuacja może trwać długo – staraj się utrzymać w sobie potrzebę przetrwania,
• nie rób gestów zwracających uwagę porywaczy,
• nie zadawaj pytań, nie patrz w oczy terrorystom, bądź im posłuszny, nie dyskutuj, siedź spokojnie,
• pytaj zawsze o pozwolenie, np. gdy chcesz wstać lub otworzyć torbę,
• na żądanie terrorystów oddaj im przedmioty osobiste,
• usuń (wyrzuć) wszelkie oznaki sprawowanej władzy, zajmowania ważnej pozycji itp.,
• zapamiętaj szczegóły dotyczące porywaczy i otoczenia – może to pomóc służbom uwolnić pozostałych zakładników oraz zidentyfikować porywaczy przy aresztowaniu.

 

JAK POSTĘPOWAĆ W TRAKCIE OPERACJI ANTYTERRORYSTYCZNYCH

Staraj się uspokoić, taka akcja zawsze wywołuje zamieszanie i panikę, ludzie są w szoku:

• nie uciekaj, połóż się na podłodze i spróbuj znaleźć jakąś osłonę, trzymaj ręce na głowie do końca operacji,
• słuchaj rozkazów i instrukcji grupy antyterrorystycznej i nie marnuj czasu na zadawanie zbędnych pytań,
• nie trzyj oczu w wypadku użycia gazów łzawiących,
• w razie strzelaniny połóż się na ziemi lub schowaj za jakimś przedmiotem,
• nie uciekaj z obiektu dopóki nie zostanie wydany rozkaz wyjścia – możesz zostać uznany za terrorystę,
• w chwili wyzwolenia wychodź jak najszybciej, nie zatrzymuj się, aby zabrać rzeczy osobiste – zawsze istnieje ryzyko wybuchu lub pożaru,
• spróbuj się przedstawić (zidentyfikować) ekipie ratunkowej, bądź jednak przygotowany na ostre traktowanie – dopóki nie zostaniesz formalnie uznany za jednego z zakładników, jesteś potencjalnie jednym z porywaczy.

 

JAK PRZYGOTOWAĆ FIRMĘ DO NAGŁEGO ZDARZENIA

Na akty terrorystyczne narażone są również firmy, właściciele powinni więc wprowadzić i przećwiczyć procedury awaryjne na wypadek zagrożeń. Od tego zależy nie tylko bezpieczeństwo pracowników, ale także przetrwanie samej firmy. Pracownicy muszą wiedzieć, jak postępować w przypadku niebezpieczeństwa.

Co należy zrobić:

• sporządzić listy numerów kontaktowych pracowników, aby można było nawiązać z nimi lub z ich rodzinami szybki kontakt,
• umieścić w ogólnodostępnym miejscu plan bezpiecznej ewakuacji,
• ćwiczyć procedury z pracownikami,
• regularnie kopiować dane z komputerów i przechowywać je poza siecią komputerową,
• ubezpieczyć się w celu minimalizacji strat personelu i klientów,
• stworzyć procedury postępowania w firmie w przypadku nagłego niebezpieczeństwa.

 

MINIPORADNIK REANIMACJI

Pięć minut bezdechu i zatrzymanej pracy serca wystarczy, aby w mózgu zaszły nieodwracalne zmiany. W takich przypadkach czas jest więc bezcenny. W Polsce na przyjazd karetki czeka się 10–20 minut, dlatego tak ważne jest, by świadkowie zdarzenia umieli udzielić pierwszej pomocy. W sytuacji świadka może znaleźć się każdy.

 

Sprawdź przytomność:

• delikatnie potrząśnij za ramiona,
• zadaj jakieś pytanie, np. Co się Pani/Panu stało?
• sprawdź reakcję, np. na klepnięcie w policzek lub ból,
• sprawdź, czy występuje silne krwawienie.

 

Sprawdź oddech:

• słuchaj oddechu przy ustach ratowanego,
• staraj się wyczuć wydychane powietrze na policzku (grzbiecie dłoni),
• obserwuj ruchy oddechowe klatki piersiowej lub brzucha.

 

Sprawdź krążenie:

• zbadaj tętno na tętnicy szyjnej (do 10 sekund): opuszki dwóch palców (wskazujący i środkowy) przyłóż z lekkim uciskiem do zagłębienia między chrząstkami krtani a mięśniem szyi,
• sprawdź po obu stronach.

 

 Jeżeli poszkodowany nie oddycha:

• odegnij mu głowę do tyłu (nie wolno tego robić w przypadku podejrzenia urazu szyi!),
• wysuń żuchwę do przodu.

 

Rozpocznij sztuczną wentylację:

• ułóż poszkodowanego na plecach i usuń ciała obce z jego ust,
• zaciśnij palce jednej ręki na nosie ratowanego, mocno przyciśnij usta do jego ust i wykonaj powolny, zdecydowany wydech.

 

Jeżeli nie ma krążenia, rozpocznij masaż zewnętrzny serca:

• odsłoń klatkę piersiową poszkodowanego,
• znajdź punkt ucisku: znajduje się on w odległości ok. dwóch szerokości palca od „dolnego” końca mostka,
• połóż w tym punkcie nadgarstek jednej ręki, na nim nadgarstek drugiej, spleć palce rąk,
• wyprostuj ramiona – uciśnięcia wykonuj wykorzystując ciężar własnego ciała,
• ucisk powinien powodować ugięcie mostka na 3–5 cm,
• uciskaj rytmicznie z częstotliwością 100 uciśnięć mostka na minutę.

 

Gdy jednocześnie udrażniasz oddech i prowadzisz wentylację:

• utrzymuj sekwencję 30 uciśnięć mostka na 2 oddechy.

Jeżeli jesteś sam i nie radzisz sobie, zrób tylko masaż.

 

Jak zatamować krwawienie:

Krew żylna jest ciemnoczerwona, wypływa jednostajną strużką. Krew tętnicza jest jasna, wypływa rytmicznie, pulsująco:

• lekkie krwawienie z reguły ustaje samoistnie,
• w przypadku mocnego krwawienia spróbuj ucisnąć tętnicę doprowadzającą krew, podnieś krwawiącą kończynę powyżej serca.

 

Załóż opatrunek uciskowy:

• nakryj ranę jałową gazą,
• wzmocnij ją kilkoma okrążeniami opaski (prowizorycznie możesz użyć paska, krawata itp.),
• na gazę nałóż „poduszeczkę”, np. z nierozwiniętego bandaża lub innego, dowolnego materiału,
• całość owiń mocno opaską,
• tylko w wyjątkowych sytuacjach (np. amputacja kończyny, duże ciało obce utkwione w ranie) możesz zastosować opaskę uciskową, która całkowicie odcina dopływ krwi do rany.