Intensywność. Festiwal Conrada po raz ósmy

Richard Flanagan – autor kultowej powieści „Williama Goulda księga ryb”, słynny za sprawą nagrodzonych Pulitzerem i sfilmowanych „Godzin” Michael Cunningham, najmłodsza w historii laureatka Nagrody Bookera Eleanor Catton, a także Géza Röhrig – wybitny pisarz i aktor znany z głównej roli w oskarowym filmie „Syn Szawła” – ujawniamy pierwsze gwiazdy Festiwalu Conrada, jednego z najważniejszych festiwali literackich w Europie, który rozpocznie się w Krakowie 24 października. Organizatorami festiwalu są Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Fundacja Tygodnika Powszechnego.

„Ósma edycja Festiwalu Conrada przyciągnie do Krakowa prawdziwe gwiazdy literackiego świata” – mówi Izabela Helbin, Dyrektor KBF. „Trwający tydzień festiwal, będzie obfitował w szereg atrakcji, a w programie znajdą się stałe elementy, tak cenione przez naszą publiczność: spotkania z pisarzami, koncerty, pasmo filmowe, wydarzenia adresowane do wszystkich grup wiekowych, w tym do dzieci i seniorów, a także branżowe dyskusje. Jak co roku połączymy siły z jubileuszowymi 20.Targami Książki, by po raz kolejny udowodnić, że Kraków Miasto Literatury UNESCO jest stolicą polskiej literatury. Niezmiennie pamiętamy również o literackich debiutantach, dlatego zwieńczeniem naszego festiwalu będzie druga Gala Nagrody Conrada, w czasie której wyróżnimy autora najlepszej debiutanckiej powieści ubiegłego roku.”

Motywem przewodnim tegorocznej edycji jest intensywność, rozumiana zarówno jako pasja, jak i niesłabnące zaangażowanie we wspólną sprawę kultury. Oznacza to, że autorzy programu kładą wyjątkowy nacisk na postawę: postawę organizatorów, postawę artystów i postawę czytelników. Każdy dzień tegorocznej edycji Festiwalu Conrada będzie przebiegał pod innym hasłem: Języki, Wiary-Niewiary, Emocje, Krajobrazy, Napięcia czy Zmysły. Podobnie jak w ubiegłym roku, 30 października Festiwal zwieńczy Gala Nagrody Conrada, podczas której nagrodzony zostanie najlepszy ubiegłoroczny debiut prozatorski.

„Tegoroczna edycja ma szczególną myśl przewodnią” – mówi Grzegorz Jankowicz, Dyrektor Programowy Festiwalu Conrada. „Chodzi o pojęcie intensywności, z jaką angażujemy się w literaturę, z jaką podejmujemy dyskusję na jej temat, a także z jaką odnosimy się do świata, który percypujemy za pośrednictwem czytanego tekstu. Założenie jest takie: im intensywniej, czyli bardziej przygodowo, z większym zaangażowaniem, z większą atencją, z większym poświęceniem, z większą troską, odniesiemy się do literatury, tym intensywniej (lepiej) będziemy żyć w świecie, między innymi czytelnikami.”

Tę myśl całym swoim życiem i twórczością uosabiają zaproszeni w tym roku goście.

Urodzony na Tasmanii Richard Flanagan, jeden z najwybitniejszych współczesnych pisarzy australijskich, aż 12 lat pracował nad powieścią „Ścieżki północy”, opisującą losy australijskich żołnierzy podczas II Wojny Światowej. Książkę poświęcił ojcu, który jako jeniec wojenny na Syjamie budował birmańską Kolej Śmierci. W 2014 roku otrzymał za nią Man Booker Prize – najbardziej prestiżową nagrodę w świecie literatury anglojęzycznej. Potomek irlandzkich zesłańców, w powieści „Klaśnięcie jednej dłoni” opisał losy pierwszego pokolenia tasmańskich imigrantów z Europy Środkowej. Film, który nakręcił na podstawie własnej książki, był nominowany do Złotego Niedźwiedzia na Festiwalu w Berlinie. Flanagan jest też współautorem scenariusza do filmu „Australia” Baza Luhrmana, w którym wystąpili Hugh Jackman i Nicole Kidman. Za jego najlepszą powieść uchodzi „Williama Goulda księga ryb”, przetłumaczona na wiele języków i nagrodzona prestiżową Commonwealth Writers' Prize.

Amerykanin Michael Cunningham znany jest przede wszystkim za sprawą bestsellerowej powieści „Godziny”, inspirowanej życiem i twórczością Virginii Woolf. Książka, uznawana za jego najlepsze dzieło, została wyróżniona Nagrodą Pulitzera. W ekranizacji „Godzin” wystąpiła plejada gwiazd, m.in. Meryl Streep, Nicole Kidman, Julianne Moore, a także Ed Harris. Zekranizowano również dwie inne jego powieści: „Dom na krańcu świata” (w obsadzie m.in. Colin Farrell i Robin Wright), a także „Wieczór” (z Meryl Streep i Glenn Close). Cunningham chętnie przepisuje na nowo klasyczne baśnie – jego „Królowa Śniegu” to fabuła Andersena opowiedziana w wersji LGBT. Oprócz Pulitzera ma na koncie m.in. PEN/Faulkner Award oraz Gay, Lesbian, Bisexual, and Transgendered Book Award. Jego opowiadanie „White Angel” zostało w 1989 roku opublikowane na łamach „The New Yorker” i wybrane do antologii najlepszych opowiadań amerykańskich „Best American Short Stories”. Wykłada na Uniwersytecie w Yale, Fine Arts Work Centre w Provincetown i Brooklyn College.

Eleanor Catton, nowozelandzka pisarka kanadyjskiego pochodzenia, dzięki powieści „Wszystko, co lśni” została najmłodszą laureatką Nagrody Bookera w historii. 832-stronicowe dzieło jest najdłuższym zwycięskim utworem w dziejach nagrody. Książka była też nominowana do The Guardian First Book Award i nagrody Dylana Thomasa. Została przetłumaczona na 26 języków i sprzedała się w ilości 560 000 egzemplarzy. Swoją pierwszą powieść pt. „Próba” (ang. „The Rehearsal”) Catton wydała w wieku 22 lat. Pisarka fascynuje się astrologią i psychoanalizą. Jej ulubione seriale to „Rodzina Soprano”, „Prawo ulicy” i „Breaking Bad” – podobno dąży do tego, by jej powieści były literackimi odpowiednikami seriali. W 2015 r. wywołała skandal, oskarżając nowozelandzkie elity polityczne o chciwość i brak zainteresowania kulturą.

Węgierski aktor, pisarz, poeta i śpiewak Géza Röhrig znany jest polskiej publiczności przede wszystkim jako odtwórca głównej roli w głośnym filmie fabularnym „Syn Szawła” (Oskar w 2016 roku w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny i Złoty Glob za Najlepszy Film Zagraniczny). Po śmierci ojca Röhrig osiem lat mieszkał w sierocińcu, dopóki nie został adoptowany przez żydowskich przyjaciół rodziny. W latach 80-tych był muzykiem undergroundowym, frontmanem zakazanego punkowego zespołu Huckleberry, którego koncerty często były przerywane przez władze komunistyczne. Aby je zmylić, zespół koncertował pod różnymi nazwami. Röhrig studiował filologię polską, a potem reżyserię na budapesztańskim Uniwersytecie Filmowym i Teatralnym w klasie Istvána Szabó. Przez jakiś czas mieszkał w Jerozolimie, ale w 2000 roku przeprowadził się do Nowego Jorku, gdzie w Jewish Theological Seminary zdobył dyplom nauczyciela Biblii. Wydał po węgiersku kilka tomików poezji i jedną powieść. W Polsce ukazała się jego książka „Oskubana papuga Rebego. Zmyślone opowieści chasydzkie”.

Już po raz drugi ostatniego dnia Festiwalu Conrada, 30 października, wręczona zostanie Nagroda Conrada za najlepszy debiut prozatorski w 2015 roku. Nagrodzony, oprócz symbolicznej statuetki, otrzyma 30 tysięcy złotych, będzie mógł skorzystać z miesięcznego pobytu rezydencjalnego w Krakowie, a jego twórczość będzie promowana na łamach Tygodnika Powszechnego oraz podczas przyszłorocznego Festiwalu Conrada. Lista pięciu nominowanych pisarzy zostanie ogłoszona we wrześniu, laureata zaś wybierze festiwalowa publiczność w trakcie tegorocznej edycji. W ubiegłym roku nagrodę zdobyła Liliana Hermetz za powieść „Alicyjka”.

Pełen program 8. Festiwalu Conrada ujawniony zostanie przez organizatorów w pierwszej połowie września.