Wieczór wernisaży w MOCAK-u

Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK zaprasza na otwarcie wystaw "Krajobraz po Zagładzie", "Polska ↔ Izrael" oraz prezentację dzieł z kolekcji MOCAK-u znajdujących się w przestrzeni publicznej wokół muzeum. Wszystkie te wydarzenia odbędą się w czwartek 29 czerwca o godz. 18:00 na ul. Lipowej 4. Wstęp wolny.

W galerii Beta odbędzie się wernisaż prac Jonasza Sterna pt. "Krajobraz po Zagładzie". Stern swoim życiem i twórczością odcisnął się na historii sztuki polskiej XX wieku. Przed wojną był członkiem I Grupy Krakowskiej, a w 1957 roku współzałożycielem II Grupy Krakowskiej, do której należeli między innymi Maria Jarema i Tadeusz Kantor. Były to dwie najważniejsze formacje artystyczne w Polsce.

Grupa przedwojenna eksperymentowała z formą i manifestowała swoje lewicowe poglądy. Większość członków należała do Komunistycznej Partii Polski. Jonasz Stern był za swe przekonania przetrzymywany w obozie dla więźniów w Berezie Kartuskiej.

Po wybuchu II wojny światowej Stern uciekł z Krakowa do Lwowa. Obrazy pozostawione w pracowni zaginęły. Z ważnych zachował się jedynie Akt z 1935 roku, znajdujący się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Po zajęciu Lwowa przez Niemców Jonasz Stern – jako Polak pochodzenia żydowskiego – został zamknięty w getcie. 1 czerwca 1943 roku znalazł się w grupie przeznaczonej na rozstrzelanie. Udało mu się uniknąć kuli i w nocy zbiec z miejsca egzekucji.

Dramatyczne doświadczenia wojenne odcisnęły piętno na jego myśleniu i sztuce. Ale nie było w nim cienia nienawiści czy goryczy. Stał się filozofem życia, przemijania i godności. W swoich asamblażach wyrażał to za pomocą prostych symboli: pomiętej tkaniny, szkieletów zwierząt, zwłaszcza ryb, piasku, kamieni, siatek i – wyjątkowo – fotografii. Dramatyzm jego obrazów jest całkowicie wolny od patosu. Stworzył świat abstrakcyjnych pejzaży pozostałych po świecie unicestwionym. Jednak te kompozycje nie są wyrazem rozpaczy za tym co utracone. Jest w nich natomiast przesłanie dla żyjących, zobowiązujące do bardziej czujnego człowieczeństwa. Jonasz Stern ukazuje w swojej sztuce krajobraz po Zagładzie, którego potencjał estetyczny jest wyrazem nadziei na odrodzenie się wartości.

Z kolei w galerii Re zaprezentowana zostanie wystawa "Polska ↔ Izrael", która została zrealizowana we współpracy z dr Miri Segal – dyrektorem studiów magisterskich na Wydziale Sztuki Hamidrasha Beit Berl College w Kefar Sawa w Izraelu – w ramach programu tych studiów.

W trakcie trwających pół roku zajęć o charakterze warsztatowym ich uczestnicy pracowali nad projektem dla MOCAK-u z wybranym przez Miri Segal kuratorem, Maayan Sheleff. Ograniczenia budżetowe oraz odległość geograficzna dzieląca Polskę i Izrael spowodowały, że przywiezienie do Krakowa większych obiektów czy przyjazd studentów do MOCAK-u nie byłyby możliwe. W rezultacie postanowili oni zaprezentować swoje dzieła w formie filmu, zatytułowanego "Zdalny podgląd", będącego jednocześnie dokumentacją z montażu wymyślonej wystawy, która nie mogła powstać. W wideo, zrealizowanym i reżyserowanym przez Miri Segal, pokazali obrazy, fotografie, tkaninę artystyczną, teatrzyk kukiełkowy, animacje i performanse. Projekcję uzupełniono o lekkie, łatwe do przewiezienia obiekty i w ten sposób każdy artysta, lub duet artystyczny, reprezentowany w filmie pokazuje w Krakowie jeden przedmiot.

Prace można podzielić na dwie, bardzo odmienne grupy tematyczne. Dla pierwszej punkt odniesienia stanowi kontekst społeczny, w którym funkcjonuje artysta, druga to dzieła związane z historią Izraela oraz kontekstem geopolitycznym tego kraju. Istotnym źródłem inspiracji były w tym przypadku dzieje budynku mieszczącego obecnie galerię Re. W czasie II wojny światowej był on portiernią Fabryki Schindlera – miejscem, przez które więźniowie przechodzili dwa razy dziennie: rano, w drodze do pracy, i wieczorem, gdy wracali do obozu w Płaszowie.

Wszystkie pokazywane prace można odczytać jako nawiązanie do jednej z funkcji galerii Re, która jest jednocześnie przestrzenią promocji wybranych dzieł studentów kierunków artystycznych i świadkiem historii.

W czwartek 29 czerwca zaprezentowane zostaną także dzieła z kolekcji MOCAK-u, znajdujące się w przestrzeni publicznej wokół muzeum. Są to: "Surrogate City Bike Station" Leopolda Kesslera, "Fontanna" Leszka Lewandowskiego, "Dar Gdańska dla Krakowa" Doroty Nieznalskiej, "Berlin-Birkenau" Łukasza Surowca.

W sali audiowizualnej muzeum zaprezentowany zostanie film Doroty Nieznalskiej "Zaczęło się w Gdańsku" (2017 r.), który stanowi dopełnienie pracy "Dar Gdańska dla Krakowa".