Simon Armitage, Saleh Diab, Ferida Duraković, Hans Magnus Enzensberger, Elena Fanailova i Denise Riley – to jedne z najważniejszych nazwisk współczesnej poezji, które wybrzmią podczas 8. edycji Festiwalu Miłosza w Krakowie. Wspomnianych poetów łączy coś jeszcze: tomy ich wierszy ukażą się premierowo w przekładzie na język polski specjalnie z okazji festiwalu. Od 6 czerwca będzie można nabyć je w księgarni w Centrum Festiwalowym, Księgarni Młodej w Kamienicy Szołayskich (plac Szczepański 9), w księgarniach partnerskich festiwalu oraz w dobrych księgarniach na terenie całego kraju.
„Zdobycie władzy”, czyli hasło przewodnie tegorocznego Festiwalu Miłosza, odnosi się do walki o narrację opisującą świat, tworzącą ramy zrozumienia zachodzących w nim zjawisk. Poezja cywilizuje walkę o symboliczną władzę nad językiem. Poszerzając go, sprawia, że kultura wzbogaca się i zmienia. Istotną rolą odgrywa w tym procesie komunikacja międzykulturowa – w tym przekład literacki, o czym przekonuje Krzysztof Siwczyk, Dyrektor Artystyczny Festiwalu Miłosza: „Pod Wawel zjadą poetki i poeci z różnych obszarów językowych i kulturowych. Wezmą udział w spotkaniach z publicznością podczas prezentacji indywidualnych i zbiorowych, a przekłady ich książek znajdą szybką drogę do polskiego odbiorcy. Marka Festiwalu Miłosza czyni bowiem z tych książek materialny i trwały komponent wzbogacający kulturę narodową”. Jakie w tym roku publikacje festiwalowe przygotowali organizatorzy we współpracy z wydawnictwami?
„Mało brakowało” to zbiór wybranych wierszy bodaj najpopularniejszego brytyjskiego poety współczesnego, Simona Armitage’a, który ukaże się w przekładzie Jacka Gutorowa i Jerzego Jarniewicza nakładem wrocławskiego Wydawnictwa J. „Poezja Armitage'a odsłania dziwność codziennego życia, jego cudowność i grozę, posługując się melodyjnym, klarownym, nieraz skrótowym językiem” – napisała o tomiku Julia Fiedorczuk.
Wydawnictwo Lokator opublikuje tom poezji Saleha Diaba: „Odległy dzień” będzie na wyciągnięcie ręki polskiego czytelnika dzięki tłumaczeniu z francuskiego Agaty Kozak. Urodzony w Aleppo i mieszkający we Francji Diab jest jednym z najgłośniejszych nazwisk poezji syryjskiej. W jego twórczości wyczuwalne jest otwarcie na wpływy wielkiej tradycji poezji francuskiej, między innymi twórczości Arthura Rimbauda.
Najgłośniejszy tom wierszy pochodzącej z Sarajewa Feridy Duraković nosi tytuł „Serce ciemności”. Swoją premierę w przekładzie na język polski autorstwa Magdaleny Koch będzie miał w trakcie 8. edycji Festiwalu Miłosza dzięki współpracy z Wydawnictwem Pogranicze. Oblężenie Sarajewa i obrazy konfliktu zbrojnego, feministyczny przekaz o pozycji kobiety wprzęgniętej w nieczułe tryby machiny wojennej – w jej wierszach i esejach materializuje się to, o czym wiele jej rodaczek wolałoby zapomnieć. Ciemność historyczna jaśnieje jednak na horyzoncie tej twórczości.
W tym wyjątkowym projekcie wydawniczym znajdziemy też premierowe tłumaczenie poezji Eleny Fanailovej. Wiersze rosyjskiej poetki w wyborze i przekładzie Leszka Szarugi ukażą się nakładem Instytutu Mikołowskiego pod tytułem „Szybki numerek w hotelu Europa”. To narracyjna, zaczepna i demaskująca mechanizmy życia społecznego poezja, w której Fanailova snuje rozgałęzione znaczeniowo opowieści. Sięgająca nierzadko do wątków autobiograficznych poetka sprawia, że czytelnik jej twórczości może poczuć się jak wścibski podglądacz cudzego życia.
„Na czuły rebus, który dają nam do rozwiązywania Riley i Jarniewicz, składają się wyrazy żalu i gniewu, wyrazy niezgody i rezygnacji, bardzo wiele wyrazów miłości. A wszystkie one razem i wcale się wzajemnie nie znoszą. Raczej obijają się w sobie, a ich odbicia uważnie przyglądają się temu, kto je czyta” – pisze o tomie Denise Riley Barbara Klicka. Twórczość poetki związanej z nurtem angielskiej poezji eksperymentalnej inspirowanym myślą feministyczną i współczesną filozofią języka przybliżą polskim czytelnikom przekłady Jerzego Jarniewicza. Wybór wierszy Denise Riley pod tytułem „Szantung” ukaże się nakładem Domu Literatury w Łodzi.
Wśród autorów zapowiadanych tomów jest również jeden, który tym razem nie zagości w Krakowie, ale którego twórczość niejednokrotnie powraca w corocznych dyskusjach i spotkaniach podczas czerwcowych dni poezji. „Spotkanie innego rodzaju”, nowy wybór wierszy Hansa Magnusa Enzensbergera – bo o nim mowa – jest zarówno próbą przypomnienia jego twórczości tym, którzy już się z nią zetknęli, jak i przedstawienia jej nowemu pokoleniu czytelników. Wyboru i przekładu wierszy niemieckiego klasyka dokonał Ryszard Krynicki, który na festiwalu opowie o przygotowaniu premierowego tomu pod szyldem Wydawnictwa a5.
Już za miesiąc ukaże się także wspólna książka kolejnych poetek, które przyjęły zaproszenie na Festiwal Miłosza. Emocjonalna i żartobliwa poezja Svetlany Cârstean tłumaczona z rumuńskiego przez Joannę Kornaś-Warwas oraz pełna złości i żalu twórczość Atheny Farrokhzad przekładana z języka szwedzkiego przez Justynę Czechowską spotkają się w tomiku „Trado” pod redakcją Marty Eloy Cichockiej. Książka ukaże się nakładem Wydawnictwa Lokator.
Festiwal Miłosza to również gościnne miejsce dla premier książkowych, więc już dzisiaj zapraszamy m.in. na promocję najnowszego tomu Ewy Lipskiej „Miłość w trybie awaryjnym”, spotkanie poświęcone zbiorowi „W cieniu totalitaryzmów” Czesława Miłosza (obie książki wydane przez Wydawnictwo Literackie), czytanie „Mojej dzikiej kozy. Antologii poetek jidysz” (Wydawnictwo Austeria), prezentację debiutanckiego tomu Pauliny Pidzik (fundacja KONTENT), czy premierę książki Kholoud Charaf „Odwrócone niebo” (Wydawnictwo Znak), będącą efektem międzynarodowego programu ICORN dla pisarzy uchodźców.
Po więcej informacji na temat Festiwalu Miłosza (Kraków, 6-9 czerwca) zapraszamy na stronę miloszfestival.pl
Organizatorami Festiwalu Miłosza są: Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Fundacja Miasto Literatury.