Czerwiec z poezją. Poznaj program festiwalu Miłosza
Ponad 50 spotkań pasma głównego, pasma OFF i wydarzeń towarzyszących, 4 koncerty i niemal 100 gości – tak w liczbach przedstawia się tegoroczna edycja krakowskiego święta poezji. W dniach 6-9 czerwca pod hasłem „Zdobycie władzy” odbędzie się Festiwal Miłosza, największe wydarzenie poświęcone współczesnej poezji w tej części Europy. Ale nie o liczby tu chodzi – w Krakowie rządzić będzie słowo!
„Zdobycie władzy, pierwsza powieść Czesława Miłosza, nie opowiada przecież tylko o instalowaniu się w Polsce stalinizmu i nie jest tylko powieścią z personalnym kluczem” – wyjaśnia motyw przewodni 8. edycji wydarzenia Krzysztof Siwczyk, Dyrektor Artystyczny festiwalu. „Nade wszystko mówi o zdobywaniu władzy na poziomie wyobraźni, o zawłaszczeniu duchowych aspiracji człowieka przez określony, uwłaczający tym aspiracjom model narracji o świecie”. Organizatorzy zapraszają do lirycznego oporu – wspólnie będziemy demaskować język opisu rzeczywistości i za pośrednictwem poezji szukać tego, co tkwi pod jego powierzchnią.
Festiwal Miłosza rozpoetyzuje miasto. Najsilniejsze liryczne promieniowanie odczuwalne będzie w centrum festiwalowym, którego rolę pełnić będzie Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej. To tam odbędzie się większość festiwalowych spotkań autorskich z najciekawszymi poetami naszych czasów. Simon Armitage (Wielka Brytania), Svetlana Cârstean (Rumunia), Kholoud Charaf (Syria), Saleh Diab (Syria), Ferida Duraković (Bośnia i Hercegowina), Elena Fanailova (Rosja), Athena Farrokhzad (Szwecja), Denise Riley (Wielka Brytania) i Tomas Venclova (Litwa) – Kraków przez cztery czerwcowe dni będzie ośrodkiem tego, co we współczesnej poezji intrygujące i nowe.
Do poetyckiego wielogłosu dołączy reprezentacja polskiej sceny poetyckiej. Zaproszenie na festiwal przyjęli m.in. Krystyna Dąbrowska, Piotr Florczyk, Magdalena Kicińska, Ewa Lipska, Maciej Melecki, Antoni Pawlak, Uta Przyboś, Alicja Rosé i Tomasz Różycki. W murach Narodowego Starego Teatru odbędą się też dwie festiwalowe debaty: „Władza poezji, władza nad poezją” z udziałem Anny Kałuży, Magdaleny Piotrowskiej-Grot, Pawła Próchniaka i Piotra Śliwińskiego, którzy dyskutować będą o fenomenie silnych, dominujących w polskiej tradycji poetyckiej idiomów, które walczyły z sobą przez lata o władzę nad naszymi czytelniczymi gustami (7.06), oraz debata translatorska, w której Paulina Małochleb porozmawia z Magdą Heydel, Isabelle Macor i Jerzym Jarniewiczem o tłumaczeniu jako mediacji między różnymi literaturami i obcymi sobie kodami kulturowymi (8.06). Przekładowi zostaną poświęcone także warsztaty z języków angielskiego, francuskiego i rosyjskiego prowadzone przez znakomitych polskich tłumaczy: Jerzego Jarniewicza, Agatę Kozak i Leszka Szarugę (6 i 7.06).
Poetyckie promieniowanie w okolicach Placu Szczepańskiego wzmocnią inne festiwalowe lokalizacje.
W pierwszy dzień wydarzenia, 6 czerwca w Sali Miedzianej Pałacu Krzysztofory wysłuchamy Miłosz Lecture – mistrzowskiego wykładu pt. „Rozpacz i łaska”, który wygłosi Tomas Venclova, najwybitniejszy dziś żyjący poeta z Litwy, wymieniany jednym tchem z Josifem Brodskim i Czesławem Miłoszem. Tuż po wykładzie odbędzie się debata zatytułowana „Vita Activa’19” z udziałem Tadeusza Sławka, Karoliny Wigury i Krzysztofa Czyżewskiego, którzy będą poszukiwać odpowiedzi na pytanie, jak „przejąć władzę” na rzecz dobra w czasach konsumpcyjnego hedonizmu, postprawdy i polityki zdegradowanej do walki o dominację.
W samym sercu festiwalowych wydarzeń znajdzie się główna księgarnia festiwalowa, działająca pod szyldem Księgarni Młodej. Na poziomie -1 w przestrzeni MICET Starego Teatru będzie można zakupić między innymi premierowe książki poetyckie gości festiwalowych w przekładzie na język polski, wydane specjalnie z okazji festiwalu. Obok tomów poetyckich Simona Armitage’a (tłum. Jacek Gutorow i Jerzy Jarniewicz), Saleha Diaba (tłum. Agata Kozak), Feridy Duraković (tłum. Magdalena Koch), Eleny Fanailovej (tłum. Leszek Szaruga) i Denise Riley (tłum. Jerzy Jarniewicz) w trakcie festiwalu swoją premierę będzie mieć wybór wierszy Hansa Magnusa Enzensbergera pt. Spotkanie innego rodzaju. Autorem tego wyboru i przekładu jest Ryszard Krynicki, który w rozmowie z Justyną Sobolewską opowie o pracy nad tomem niemieckiego poety (6.06).
W paśmie głównym tegorocznego Festiwalu Miłosza czekają nas dwa wyjątkowe koncerty. 7 czerwca w Narodowym Starym Teatrze wystąpi jazzowe trio Michała Górczyńskiego, które wykona materiał z poświęconej twórczości Williama Blake’a płyty William’s Things. W sobotni wieczór festiwalu, 8 czerwca, w murach Barbakanu zagra Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego w towarzystwie jednego z najbardziej uznanych saksofonistów awangardowego jazzu, Mikołaja Trzaski. Bilety na oba wydarzenia można kupić na stronie eventim.pl, w punktach InfoKraków i wybranych sklepach muzycznych. Muzyka będzie również obecna w trakcie wyjątkowego wieczoru z udziałem wszystkich poetek i poetów zaproszonych na festiwal. Wielojęzycznej poetyckiej nocy prowadzonej przez Olgę Brzezińską i Michała Nogasia towarzyszyć będzie Hubert Zemler, znakomity warszawski perkusista. Na to wydarzenie zapraszamy wspólnie z Festiwalem Unsound (6.06).
Nie są to jedyne wydarzenia muzyczne zapowiadane przez organizatorów: kolejne dwa koncerty odbędą się w ramach pasma OFF. W tym stałym punkcie programu krakowskiego festiwalu liczy się zwłaszcza głos młodego pokolenia poetek i poetów, a także eksperymentalne podejście do poetyckiej formy. Perfomanse Jakuba Kornhausera i Jurija Zawadskiego, a także prezentacja twórczości Atheny Farrokhzad (Szewcja), Tatev Chakhian (Armenia) i Koraly Dimitriadis (Australia) spotkają się z odważnymi wypowiedziami koncertowymi.
W Klubie Alchemia w sobotni wieczór będzie głośno za sprawą punkowo-lirycznej SIKSY, która do dźwięków dudniącego basu wykrzyczy, nie uznając słownych kompromisów, co ją złości w otaczającej rzeczywistości. Zaraz po niej wystąpi duet Landschaft: Grigory Semenchuk (Ukraina) i Ulrike Almut Sandig (Niemcy) zaproponują słuchaczom międzygatunkowy miks: połączenie własnej twórczości poetyckiej z muzyką hiphopową, elektropunkiem i popem.
Kolejny ukraiński wątek pasma OFF na Festiwalu Miłosza pojawi się 8 czerwca w sobotę w De Revolutionibus Books&Cafe: w dyskusji o kondycji poezji naszych wschodnich sąsiadów udział wezmą Jurij Zawadski, Grigory Semenchuk i Aneta Kamińska. To nie wszystko, co OFF przygotował na Festiwalu Miłosza: pasmo zaprasza także na konkursy slamu poetyckiego i premierę nowego numeru magazynu literackiego KONTENT.
Jak co roku na zakończenie Festiwalu Miłosza poznamy laureata lub laureatkę Nagrody im. Wisławy Szymborskiej przyznawanej za tom poetycki wydany w 2018 roku. Finałowa gala siódmej edycji konkursu odbędzie się w niedzielę 9 czerwca w Centrum Kongresowym ICE Kraków. W przeddzień wręczenia nagrody spotkamy się z nominowanymi twórczyniami i twórcami: Kamilą Janiak, Piotrem Janickim, Marzanną Bogumiłą Kielar, Robertem Królem i Martą Podgórnik. Głównym organizatorem wydarzenia jest Fundacja Wisławy Szymborskiej.
Pełen program wydarzenia na stronie www.miloszfestival.pl/program.
Organizatorami Festiwalu Miłosza są: Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Fundacja Miasto Literatury.