Spółki miejskie o dostosowaniu do zmian klimatycznych

Działania Gminy Miejskiej Kraków na rzecz dostosowania do zmian klimatycznych – to temat drugiego z cyklu seminarium dla członków zarządów spółek miejskich, odbywającego się w dniach 13-14 czerwca w Krynicy Zdroju.

– Uczestnicy spotkania rozmawiają o kwestiach dotyczących projektów związanych z adaptacją miasta do zmian klimatu. Wśród tematów wiodących są między innymi zagadnienia związane z poprawą jakości powietrza, ograniczeniem emisji CO₂ do atmosfery, tworzeniem oaz zieleni, ograniczeniem niekorzystnych skutków nawalnych deszczy, oszczędnością wody pitnej a także wykorzystaniem jej w obiegu zamkniętym – podsumowuje Tadeusz Trzmiel, prezes zarządu Krakowskiego Holdingu Komunalnego SA w Krakowie.

Warto zaznaczyć, że miasta niewątpliwie są miejscem koncentracji ludzi, produkcji, usług, potencjału naukowego i kulturowego. Są również miejscem, w którym występuje największa emisja gazów cieplarnianych i największa wrażliwość na zmiany klimatu. Globalne ocieplenie skutkuje zwiększoną częstotliwością i nasileniem ekstremalnych zjawisk pogodowych.

Z inicjatywy Ministerstwa Środowiska zostały wykonane plany adaptacji 44 największych miast Polski. W Krakowie jako najbardziej istotne zostały określone zagadnienia związane z wzrastającą temperaturą (fale upałów) potęgowane przez zjawisko miejskiej wyspy ciepła. W drugiej kolejności wzrastająca dywersyfikacja opadów, w której okresy suszy przeplatają się z deszczami nawalnymi powodującymi lokalne podtopienia, a nawet powodzie. Kolejnym, istotnym zagrożeniem jest zanieczyszczenie powietrza głównie w okresie zimowym oraz ozonem w okresie letnim.

Jak zaznaczał podczas seminarium Andrzej Łazęcki, zastępca dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Krakowa, spektrum działań adaptacyjnych jest niezwykle szerokie. W uproszczeniu można je przedstawić za pomocą kilku haseł: więcej zieleni w mieście w różnej postaci (parki, parki kieszonkowe, parki rzeczne, parki leśne itp.), więcej wody w mieście (infrastruktura błękitno-zielona, czyli połączenie wody z zielenią, wodne place zabaw, fontanny, pitniki miejskie, kurtyny wodne), zrównoważony transport, ochrona grup wrażliwych i udogodnienia dla mieszkańców.

Adaptacja do zmian klimatu powinna być rozumiana jako szansa na lepsze urządzenie miasta – miasta oszczędnego, wykorzystującego swoje zasoby i minimalizującego koszty niwelowania skutków, miasta odpornego i miasta, które jest wygodne do życia i przyjazne dla mieszkańców.

Spotkanie osób zarządzających spółkami miejskimi to okazja do wymiany pomysłów i doświadczeń w wielu dziedzinach. Warto podkreślić, że projekty realizowane przez spółki świadczą o wzorcowej roli administracji samorządowej, projekty demonstracyjne pokazują, że warto je realizować, a dobre praktyki mogą być inspiracją dla podmiotów działających we wszystkich aspektach życia w mieście.

Efektem prowadzonych dyskusji będzie wdrożenie do realizacji omawianych zadań mających na celu ograniczenie skutków zmian klimatycznych, z którymi na co dzień zmaga się Kraków i jego mieszkańcy.

Zagadnienia omawiane podczas spotkania:

• gospodarka wodno-ściekowa, zabezpieczenie miasta przed zalewaniem i podtopieniami, inteligentne zarządzanie sieciami wodno-kanalizacyjnymi i ciepłowniczymi; poprawa funkcjonowania, inwentaryzacja i modelowanie kanalizacji deszczowej, zrównoważone gospodarowanie wodami opadowymi, ich retencją i wykorzystaniem, zabezpieczenie ciśnienia wody w porze suchej, wykorzystanie wody poprocesowej z oczyszczalni ścieków do mycia ulic;
• budowa oferty dostawy ciepła do odbiorców rozproszonych, położonych poza zasięgiem sieci ciepłowniczej z wykorzystaniem energii odnawialnej, przy użyciu pomp ciepła, budową oferty dostawy chłodu dla potrzeb klimatyzacji, innowacyjne wykorzystanie instalacji fotowoltaicznych;
• budowa zbiorników retencyjnych w zajezdni w Nowej Hucie zabezpieczających przed podtopieniem zajezdni, instalacje fotowoltaiczne na dachach zajezdni i dachach autobusów elektrycznych, wymiana taboru na niskoemisyjny, zakup tramwajów zasilanych z superkondensatorów - bez przewodu trakcyjnego;
• obsadzenie drzewami Centrum Ekologicznego Barycz (16 ha zieleni) oraz bazy przy ul. Nowohuckiej (1,4 ha zieleni) – ograniczenie ubytków powierzchni biologicznie czynnych i terenów retencji naturalnej; zarządzanie wodami opadowymi – wykorzystanie ich do zmywania ulic; ograniczenie emisji wtórnej poprzez zmywanie i czyszczenie ulic; wymiana sprzętu na niskoemisyjny, recykling odpadów surowcowych (42%);
• realizacja projektu „Wyspa Energetyczna Arena Kraków” - koncepcja utworzenia mikrosieci w obiekcie TAURON Arena Kraków, spełniającej następujące założenia: zapewnienie zasilania w okresach normalnego funkcjonowania, zaimplementowanie źródeł fotowoltaicznych, możliwość pracy wyspowej, optymalna efektywność energetyczna układów zasilania, magazynowanie energii;
• budowa parkingów P&R, ograniczanie ruchu samochodowego w centrum miasta, Strefa Płatnego Parkowania.