Rusza pierwsza edycja Kongresu Książki na Festiwalu Conrada

Jakie są obecnie największe problemy rynku wydawniczego? Jak negocjować korzystne umowy dla twórców? Jak promować czytelnictwo wśród dzieci i młodzieży, wspierając przy tym księgarnie kameralne i małe wydawnictwa? Te i inne kwestie poruszymy podczas Kongresu Książki, którego pierwsza edycja odbędzie się w dniach 19-23 października w ramach Festiwalu Conrada.

Kongres Książki wyrasta z potrzeby dialogu między środowiskami twórczym i wydawniczym, w których ścierają się różne potrzeby i interesy, gdzie literatura czasami ustępuje miejsca biznesowi, biznes uzależniony jest od strategii promocyjnych dużych i małych wydawców, a być albo nie być książki i twórcy zależy od jednej dotacji. Za ogromną machiną wydawniczo-handlowo-promocyjną stoją jednak zwykli ludzie, właściciele małych oficyn, pisarze i pisarki, tłumacze i tłumaczki, ale także zespoły specjalistów od sprzedaży i promocji dużych podmiotów wydawniczych. Kongres Książki ma stać się miejscem, w którym wszyscy zaangażowani na tym polu mogą się spotkać i porozmawiać o tym, co funkcjonuje dobrze, a co należy usprawnić.

Literatura zaczyna się od autorów, którzy niekiedy w swojej pracy mierzą się z rozmaitymi trudnościami natury prawnej. Z myślą o nich, na zlecenie zespołu Krakowa – Miasta Literatury UNESCO we współpracy ze Stowarzyszeniem Unia Literacka, Kancelaria Radców Prawnych Markiewicz & Sroczyński przygotowała umowy modelowe dla twórców (na książkę, tekst autorski, adaptację i spotkanie autorskie), które zostaną udostępnione wszystkim zainteresowanym stronom podczas tygodnia festiwalowego w ramach wolnego dostępu.

Podczas transmisji „Prawo dla literatury” w poniedziałek, 19 października, o godz. 12.00 autor dokumentów dr Michał Markiewicz omówi z Zygmuntem Miłoszewskim najbardziej powszechne błędy, które popełniają początkujący twórcy podczas zawierania umów. Następnego dnia członkowie stowarzyszeń literackich – Stowarzyszenia Unia Literacka, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury oraz IBBY – opowiedzą o przyświecających im celach oraz ideach. Krótkie wideowizytówki zostaną zaprezentowane publiczności festiwalowej we wtorek, 20 października, o godz. 13.00 na Facebooku Festiwalu Conrada.

Co za chwilę pojawi się na półkach księgarń? O jakich tytułach będzie głośno? Jakie książki przydadzą się do działań z dziećmi, także organizowanych w trybie zdalnym? O swoich nowościach i planach wydawniczych na najbliższe miesiące opowiedzą przedstawiciele i przedstawicielki wydawnictw: Babaryba, Dwie Siostry, Poławiacze Pereł, Widnokrąg, Wolno, Ezop, Druganoga, Hokus-Pokus, Muchomor i Zakamarki podczas dyskusji moderowanej przez Kingę Kowalską. Dwudniowe spotkanie online adresowane jest do księgarzy, bibliotekarzy, nauczycieli, blogerów i animatorów czytelnictwa. Zapisy trwają do 16 października pod adresem e-mail: kinga@wydawnictwodwiesiostry.pl. Warsztaty odbędą się 20 i 21 października w godzinach 10.00-11.30.

Na co może liczyć twórca współpracujący z miastem przynależącym do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO? Kraków od siedmiu lat posiada tytuł Miasta Literatury UNESCO, jest więc szczególnym miejscem, które ma dla pisarzy wiele atrakcyjnych propozycji, jak warsztaty, nagrody, stypendia, rezydencje... O tym, co miasto może zaoferować twórcom, opowiedzą w czwartek, 22 października, o godz. 11.00 członkowie zespołu Krakowa – Miasta Literatury UNESCO na platformie PLAY KRAKÓW i Facebooku Festiwalu Conrada.

Szczególnie istotną rolą promotorów czytelnictwa jest dbanie o nowe pokolenie czytelników. Mając to na uwadze, w programie kongresu uwzględniliśmy wydarzenia zaadresowane nie tylko do pisarzy, lecz także pracowników szkolnych bibliotek oraz rodziców. Podczas spotkania Księgarnie kameralne dla szkół krakowscy księgarze i księgarki zaprezentują swoją ofertę i przedstawią pomysły na korzystną współpracę. Wydarzenie na żywo odbywające się w czwartek, 22 października, o godz. 13.00 poprowadzi Barbara Balmas z Głównej Księgarni Naukowej. Zapisy trwają do 16 października pod adresem e-mail: krzysztof.zwirski@kbf.krakow.pl.

Przygotowując program, nie zapomnieliśmy o wydarzeniach skierowanych do najmłodszych. W ramach realizowanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne kampanii edukacyjnej „Jesteś twórcą – masz prawo” odbędą się warsztaty z dr. hab. Grzegorzem Manią, który nie tylko nauczy dzieci, jak odpowiedzialnie korzystać z dzieł innych, ale też zachęci je do samodzielnego tworzenia. Po spotkaniu zostaną udostępnione scenariusze lekcji dla nauczycieli dotyczące prawa autorskiego.

Kongres zakończy się w piątek, 23 października intensywnymi całodziennymi spotkaniami branżowymi, czyli okrągłymi stołami, w ramach których przedstawiciele swoich środowisk porozmawiają o tym, co działa jak dobrze naoliwiona maszyna, a co wciąż zgrzyta, trzeszczy i nie chce wskoczyć na wyższy bieg.

Autorzy oraz wydawcy, m.in. Zygmunt Miłoszewski, Magdalena Grzebałkowska, Magdalena Kłos i Sonia Draga, omówią perspektywy satysfakcjonującej współpracy w procesie publikacji. Ilustratorzy i przedstawiciele wydawców – Marcin Podolec, Szymon Holcman i Paweł Pawlak – porozmawiają o kondycji polskiej ilustracji książkowej oraz o specyfice rynków książki dla dzieci i dorosłych.

Odbędzie się również dyskusja pomiędzy prawnikami oraz twórcami, m.in. Magdą Heydel, radcą prawnym Michałem Markiewiczem i Izą Michalewicz, dotycząca plagiatu, zagadnień związanych z oryginalnością, a także ograniczeniami swobody twórczej.

Z kolei w ramach dyskusji „Z czego żyje tłumacz” przedstawiciele Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, tj. Rafał Lisowski, Maciej Świerkocki czy Katarzyna Okrasko, będą mieli okazję omówić z wydawcami – m.in. Magdaleną Budzińską z Wydawnictwa Czarne oraz Małgorzatą Szczurek z Wydawnictwa Karakter – prawne i finansowe aspekty pracy nad przekładami. Wreszcie zostanie poruszona kwestia promocji literatury: Jak zwiększyć obecność książki w sferze publicznej? Jak ograniczyć praktyki nierównej czy nieuczciwej konkurencji? Na tymi kwestiami zastanowią się przedstawiciele wydawnictw oraz krytycy i krytyczki, m.in. Adam Szaja (smakksiazki.pl), Izabela Sadowska (Lubimyczytać) czy Katarzyna Domańska (IBBY).

Przekład i plagiat, promocja czytelnictwa, prawo i swoboda twórcza – lista tematów jest długa, ale perspektywa dialogu daje nadzieję na wypracowanie konkretnych rozwiązań. Dlatego po zakończeniu kongresu zostanie opublikowana Karta dobrych praktyk, w której znajdą się wnioski z branżowych spotkań, wzory umów dla twórców, wideo ze spotkań, scenariusze lekcyjne dla nauczycieli dotyczące prawa autorskiego oraz prezentacje stowarzyszeń. Znajdziemy ją w listopadzie na stronie Festiwalu Conrada i Krakowa – Miasta Literatury UNESCO.

Kongres jest inicjatywą Krakowa – Miasta Literatury UNESCO. Jego pierwsza edycja powstaje we współpracy z Stowarzyszeniem Unia Literacka, Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury, Stowarzyszeniem Pisarzy Polskich oraz IBBY. Stanowi on kontynuację istniejącego od 2015 roku pasma branżowego Przemysły Książki podczas Festiwalu Conrada. Należy do niego także Word2Picture, wydarzenie łączące branżę filmową i wydawniczą mające na celu zapoznanie środowiska filmowego z tytułami mającymi potencjał na ekranizacje.