Naukowcy zaangażowani w powstanie najnowszego raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) nie mają wątpliwości, że za zmiany klimatyczne odpowiada człowiek i że pozostało niewiele czasu, aby je zatrzymać.
Działalność człowieka od początku ery przemysłowej doprowadziła do ocieplenia klimatu i co za tym idzie – nasilenia ekstremalnych zjawisk pogodowych. Zaliczamy do nich fale upałów, susze, intensywne opady czy cyklony tropikalne w tempie nieznanym w dotychczasowej historii ludzkości. Raport pokazuje, że emisje gazów cieplarnianych spowodowane działalnością człowieka są odpowiedzialne za ocieplenie o około 1,1°C w porównaniu z okresem 1850-1900.
Tylko podejmując globalny wysiłek redukcji emisji gazów cieplarnianych (m.in. dwutlenku węgla i metanu) w obecnej dekadzie, mamy szansę na osiągnięcie stabilizacji temperatury i uniknięcia katastrofy. Raport stwierdza, że jeśli nie nastąpią szybkie i radykalne redukcje emisji gazów cieplarnianych do 2030 r., szanse zatrzymania wzrostu globalnej temperatury na poziomie poniżej 1,5°C lub przynajmniej 2°C, będą już poza naszym zasięgiem. Bez odpowiednich działań, może to nastąpić w ciągu najbliższych 20 lat.
Dramatyczną alternatywą jest przekroczenie tzw. punktów krytycznych, gdzie zmiany będą nieodwracalne. Autorzy raportu przewidują, że w nadchodzących dziesięcioleciach zmiany klimatyczne będą nasilać się we wszystkich regionach. Przy globalnym ociepleniu o 1,5°C będą narastały fale upałów, czekają nas dłuższe ciepłe i krótsze zimne pory roku a przy globalnym ociepleniu o 2°C ekstremalne temperatury częściej będą osiągać krytyczne progi tolerancji dla rolnictwa i zdrowia ludzi.
Naukowcy zauważają zmiany klimatu Ziemi w każdym regionie i całym systemie klimatycznym. W 2019 r. stężenie CO2 w atmosferze było wyższe niż kiedykolwiek w ciągu ostatnich 2 milionów lat. W przypadku metanu i podtlenku azotu zanotowano stężenia najwyższe od 800 tys. lat. Od 40 lat każda kolejna dekada jest cieplejsza od poprzedniej.
Wiele obserwowanych obecnie zmian jest bezprecedensowych na przestrzeni tysięcy lat, a niektóre z nich, jak ciągły i coraz szybszy wzrost poziomu morza są nieodwracalne. Wiemy, że oceany nagrzewają się i ulegają zakwaszeniu, strefy klimatyczne przesuwają się w kierunku biegunów, zmienia się struktura opadów, lodowce się cofają.
Postępujący kryzys klimatyczny nie omija naszego kraju, dlatego powinniśmy się solidarnie włączyć w działania na rzecz ochrony klimatu. Nie możemy już zwlekać z przygotowaniem planu odejścia od spalania węgla do 2030 roku, a nieco tylko później od korzystania z gazu ziemnego. Musimy zadbać o bezpieczną przyszłość dla nas samych, ale też dla przyszłych pokoleń, budując gospodarkę neutralną dla klimatu.
Raport IPCC jest efektem prac międzynarodowego zespołu naukowców: podsumowuje 14 000 badań prowadzonych na całym świecie. Publikację przygotowało 234 autorów z 66 krajów, którzy w trakcie opracowania wyników badań otrzymali ponad 78 tys. komentarzy recenzentów. Jest to obecnie najważniejsze, najbardziej aktualne i kompleksowe źródło wiedzy na temat zmiany klimatu oraz prognoz na przyszłość. Raport w wersji anglojęzycznej jest dostępny tutaj.
Międzyrządowy Zespół ds. Zmiany Klimat to ciało doradcze Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jego zadaniem jest dostarczanie rządzącym aktualnej wiedzy o zmianie klimatu. Przygotowywane przez IPCC reporty stanowią wspólny dla przedstawicieli wszystkich krajów punkt wyjścia w międzynarodowych negocjacjach dotyczących ograniczania wpływu człowieka na klimat, adaptacji do nowych warunków, odszkodowań i pomocy dla państw szczególnie narażonych na skutki globalnego ocieplenia lub potrzebujących wsparcia przy rozbudowie gospodarki w sposób bezpieczny dla przyszłości planety.
Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) został utworzony w 1988 r. przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) i Światową Organizację Meteorologiczną (WMO) w celu dostarczania przywódcom politycznym okresowych ocen naukowych dotyczących zmiany klimatu, jej skutków i zagrożeń, a także przedstawiania strategii adaptacyjnych i łagodzących. Raporty IPCC są zatwierdzane i przyjmowane przez 195 państw tworzących zespół.
Pamiętajmy, jak mówi dr Valérie Masson-Delmotte, współprzewodnicząca pierwszej grupy roboczej IPCC: „Każde pół stopnia ma znaczenie. Każdy rok ma znaczenie. Każdy wybór ma znaczenie”. Więcej na ten temat na portalach branżowych Chrońmy klimat oraz Nauka o klimacie.