Kraków jako pierwsze miasto w Polsce zamierza objąć obszar Starego Miasta Parkiem Kulturowym. Chce w ten sposób lepiej chronić dziedzictwo kulturowe i krajobraz historycznego układu urbanistycznego Krakowa w granicach Starego Miasta i Plant oraz Wzgórza Wawelskiego. Projekt uchwały w tej sprawie przygotował i skierował pod obrady Rady Miasta Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
W serwisie www.krakow.pl trwa sonda, w której internauci odpowiadają na pytanie czy obowiązujące w Polsce przepisy dotyczące estetyki centrum miasta, są wystarczające. Do tej pory aż 74% głosujących jest zdania, że trzeba wprowadzić znaczące zmiany, które oczyszczą centrum miasta zarówno z niedozwolonych stoisk, jak i reklam oraz ułatwią nadzór nad wyglądem zabytkowych kamienic. Naprzeciw takim oczekiwaniom wychodzi przygotowany przez Prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego projekt uchwały w sprawie objęcia Starego Miasta Parkiem Kulturowym.
„Do tej pory nie było regulacji prawnych umożliwiających miastu skuteczną walkę z elementami szpecącymi zabytkowe centrum. Objęcie obszaru Starego Miasta Parkiem Kulturowym da nam realne narzędzia do egzekwowania dbałości o estetykę tego obszaru” – mówi Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
Granica Parku Kulturowego przebiegać będzie ulicami: Straszewskiego, Podwale, Dunajewskiego, Basztową, Westerplatte, Św. Gertrudy, Bernardyńską, fragmentem Bulwaru Wisły do ulicy Podzamcze łączącej się z ulicą Straszewskiego.
Realizacji ochrony będzie służyć uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Parku, uchwalenie Planu ochrony oraz powołanie Zespołu ds. Parku Kulturowego Stare Miasto - opiniująco-doradczego.
Projekt uchwały w sprawie utworzenia Parku Kulturowego jest spójny z równolegle sporządzanym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Stare Miasto”, który w najbliższym czasie będzie przedmiotem obrad Rady Miasta.
Klimat historycznego krajobrazu to nie tylko uroda zabytków, ważne są wszystkie elementy tworzące przestrzeń w centrum miasta. Z tego powodu na obszarze Parku Kulturowego mają obowiązywać zakazy i ograniczenia zarówno w zakresie prowadzenia robót budowlanych jak też w odniesieniu do działalności usługowej, umieszczania nośników reklamowych i nośników informacji wizualnej oraz składowania i magazynowania odpadów.
W zakresie robót budowlanych projekt zakłada m. in. zakaz prac prowadzących do zmian wystroju elewacji budynków frontowych, w tym zmiany kształtu dachów i wysokości kalenicy. Nie będzie dozwolona budowa, rozbudowa, nadbudowa oficyn o wysokości wyższej niż budynek frontowy na danej posesji. Powyższe ustalenia nie będą obowiązywać, gdy zezwoli na to miejscowy plan zagospodarowania lub uwarunkowania historyczne.
Roboty budowlane prowadzone na elewacji budynku, w tym zmiana kolorystyki, będzie wymagała pozytywnej opinii Zespołu. Wszelkie roboty budowlane w zakresie adaptacji poddaszy trzeba będzie poprzedzić wykonaniem analiz widokowych oraz uzyskaniem pozytywnej opinii Zespołu.
Ustalono zakaz lokalizacji anten, masztów oraz innych urządzeń technicznych na dachach budynków frontowych w miejscach widocznych z poziomu przechodnia od strony przestrzeni publicznej. Lokalizacja wspomnianych instalacji będzie możliwa wyłącznie na dachach nieruchomości niebędących budynkami frontowymi. W takim wypadku instalacje te nie mogą jednak przekraczać wysokości budynku frontowego.
Wprowadzony zostanie zakaz lokalizacji stałych obiektów usługowych takich jak kiosk, za wyjątkiem jednego - jako historycznej rekonstrukcji - na terenie „Ogrodu Florianka”, od strony ulicy św. Tomasza. Możliwe będzie natomiast stawianie kiosków na przystankach komunikacji miejskiej. Projekty takich kiosków wymagać będą uzyskania pozytywnej opinii Zespołu.
Na czas trwania imprezy, po uzyskaniu pozytywnej opinii Zespołu, dozwolona będzie lokalizacja tymczasowych obiektów, takich jak np. kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej, pawilony wystawowe.
Regulacje dotyczące prowadzenia działalności usługowej w ogródkach gastronomicznych będą polegać m.in. na zakazie sytuowania ogródków kawiarnianych z parasolami na przebiegu tzw. Drogi Królewskiej (w ciągu ulic Floriańska, Grodzka, Kanonicza) z wyłączeniem Rynku Głównego. Na płycie Rynku będą mogły działać wyłącznie ogródki związane tradycyjnie z istniejącymi tam kawiarniami, znajdującymi się w piwnicach Wieży Ratuszowej oraz w Sukiennicach.
Napisy i inne elementy plastyczne na parasolach w ogródkach mogą dotyczyć wyłącznie znaków firmowych lokalu, prowadzonej działalności lub informacji o danym lokalu (z wyłączeniem reklam wyrobów).
Najistotniejsze zapisy dotyczące działalności usługowej i handlowej to zakaz ich prowadzenia w bramach, przejściach i przejazdach do budynków, za wyjątkiem istniejących wydzielonych pomieszczeń. Zakazano również wystawiania i oferowania do sprzedaży towarów przed budynkami oraz na elewacjach. Zakaz nie dotyczy sprzedaży obrazów przy historycznych murach obronnych w rejonie Bramy Floriańskiej na ul. Pijarskiej.
Ustalono także zakazy i ograniczenia dotyczące instalowania urządzeń na elewacjach budynków oraz oświetlenia: zakaz stosowania markiz zasłaniających detale architektoniczne, widoki na zabytki, czy przesłaniających osie widokowe. Nie będzie wolno umieszczać od strony przestrzeni publicznych urządzeń nagłaśniających i klimatyzujących. Wykluczono stosowanie światła kolorowego w iluminacji obiektów budowlanych.
W projekcie uchwały zawarto istotne - z punktu widzenia estetyki Miasta – zapisy dotyczące reklam i nośników informacji wizualnej. Na terenie Parku obowiązywać będzie zakaz lokalizacji, obwożenia i obnoszenia nośników reklamowych. Wyjątek stanowić będą reklamy towarzyszące imprezom na czas ich trwania, nieoświetlone reklamy umieszczone na czas remontu elewacji, nie dłużej niż na 12 miesięcy, słupy ogłoszeniowe ( handlowe) – tzw. Okrąglaki.
Nie będzie możliwe umieszczanie więcej niż jednego szyldu informującego o podmiocie i prowadzonej działalności na elewacji budynku, w którym działalność jest prowadzona, a także umieszczanie takich szyldów na innych budynkach.
Zakazane będą nośniki informacji wizualnej o jaskrawej kolorystyce, odbijające światło, odblaskowe, projekcje świetlne, elementów ruchome, neony oraz światła o zmieniającym się natężeniu, błyskowe lub pulsujące.
Na elewacji budynków nie będzie można umieszczać znaków towarowych, za wyjątkiem oznaczenia sklepów firmowych mieszczących się w danym budynku.
Nie będzie możliwe również zawieszanie chorągwi, chorągiewek, proporczyków i banerów oraz innych nośników informacji handlowej i wizualnej. Wyjątkiem będą budynki i instytucje, na których jest to dopuszczalne na podstawie przepisów odrębnych oraz w trakcie trwania imprez.
Właściciele, zarządcy nieruchomości, użytkownicy obiektów i elementów zagospodarowania przestrzeni, położonych na terenie Parku, zobowiązani będą do dostosowania się do przepisów uchwały w terminie 12 miesięcy od daty wejścia jej w życie poprzez:
1) demontaż obiektów, o których mowa w niniejszej uchwale, zlokalizowanych niezgodnie z jej zapisami,
2) dokonanie zmiany formy nośników informacji wizualnej, nośników reklamowych, stoisk handlowych i innych elementów zagospodarowania przestrzeni, o których mowa w niniejszej uchwale,
3) uzyskanie niezbędnych zezwoleń, pozwoleń i opinii.
W przypadku naruszania niniejszej uchwały Prezydent Miasta Krakowa, po bezskutecznym wezwaniu do doprowadzenia do stanu zgodnego z obowiązującym prawem, podejmie czynności mające na celu ukaranie osób w trybie odpowiednich przepisów o ochronie zabytków.
Projekt uchwały dostępny jest w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Krakowa pod adresem www.bip.krakow.pl (KS).