Budujemy miasto równych praw

O programach równościowych, walce z przemocą, projekcie „Krakowianki” oraz zmianach w języku z Niną Gabryś, pełnomocniczką prezydenta Krakowa ds. polityki równościowej, rozmawia Ryszard Kozik.

Od dwóch lat jesteś pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Krakowa ds. polityki równościowej, czy może jednak pełnomocniczką?

Nina Gabryś: Zdecydowanie pełnomocniczką. Wierzę, że język zmienia naszą rzeczywistość, buduje obraz społeczny, a pomijanie kobiet w codziennej opowieści sprawia, że pozostają niewidoczne. Wspaniałe naukowczynie, polityczki, artystki, architektki, urzędniczki, a przede wszystkim mieszkanki zasługują, by dostrzec ich ogromne sukcesy, zaangażowanie i wpływ. Jeśli chcemy budować miasto równych praw, musimy zauważać potrzeby kobiet. Język jest pierwszym krokiem budowania takiej wrażliwości.

Co w tym czasie zmieniło się w Krakowie?

„Kraków dla równości” to nie tylko hasło, ale i realne działania na rzecz praw człowieka w naszym mieście. Budujemy wieloletni program równościowy, właśnie opublikowaliśmy szczegółową diagnozę grup narażonych na wykluczenie pod hasłem „Kraków – w kierunku miasta praw człowieka”. Za nami intensywne dwa lata rozbudowywania działań w tym obszarze, ale też trzy lata działania Rady Równego Traktowania w Krakowie. W sierpniu ubiegłego roku Kraków oficjalnie przyjął „Plan równości płci w Urzędzie Miasta Krakowa i miejskich jednostkach organizacyjnych”. To wewnętrzna strategia działań, które mają na celu promowanie równości płci i przeciwdziałanie dyskryminacji. Kraków przystąpił w ostatnim czasie także do grona sygnatariuszy Karty Różnorodności i Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym. Rozwijamy działania mające na celu przeciwdziałanie mowie nienawiści. Zbudowaliśmy też pierwszy miejski portal dot. przeciwdziałania przemocy domowej, a w tym roku ruszy trzecia edycja Festiwalu „Maj Równości”.

Lista podejmowanych działań równościowych jest jednak zdecydowanie dłuższa.

Ostatni rok to w ogromnej mierze rozwój projektu „Krakowianki”; to parasolowe przedsięwzięcie obejmuje działania skierowane do kobiet w obszarze zdrowia, rynku pracy, kultury i edukacji. „Przedsiębiorcze krakowianki” mają wzmacniać kobiety na rynku pracy. Przeprowadziliśmy badania, a teraz organizujemy warsztaty, szkolenia i mentoring. Poprzez projekt „Mistrzynie – kobiety w sporcie”, adresowany do krakowskich sportowczyń, chcemy pokazać moc kobiet, by walczyć ze stereotypami i niesprawiedliwym traktowaniem.

Organizowaliśmy Międzynarodowy Dzień Dziewczynki oraz wzięliśmy udział w kampanii „16 dni przeciw przemocy ze względu na płeć”. Powstał również Szlak Krakowianek, na którym jest już dziś ponad 70 nazwisk, powstają specjalne spacerowniki, organizujemy wycieczki. W każdej krakowskiej szkole uczennice znajdą różową skrzyneczkę, która zabezpiecza dostęp do darmowych środków higienicznych dla kobiet. Rozwija się program dofinansowania in vitro oraz program szczepień HPV dla dziewczynek.

Jest też Marzec Krakowianek, który zostanie zwieńczony wręczeniem drugich już Nagród im. Kazimiery Bujwidowej.

Miesiąc Krakowianek, który trwa przez cały marzec, to niezwykła przestrzeń do rozmowy o prawach kobiet i herstorii w naszym mieście. Pod hasłem „Krakowianki siłą miasta” celebrujemy wpływ kobiet na losy Krakowa, wczoraj i dziś. I właśnie zwieńczeniem tego jest przeznaczona dla wyjątkowych kobiet Nagroda im. Kazimiery Bujwidowej, którą w tym roku wręczymy 3 kwietnia podczas uroczystej gali w MOCAK-u. Nagroda z jednej strony upamiętnia postać absolutnie niezwykłą, matkę krakowskiej emancypacji, której zawdzięczamy możliwość studiowania na uniwersytetach, a z drugiej honoruje kobiety, które zmieniają współcześnie naszą miejską rzeczywistość i których postawa oraz działania są inspiracją dla innych.