Gospodarka obiegu zamkniętego

Kierunki dla rozwoju strategii gospodarki w obiegu zamkniętym (GOZ) nakreśla dokument MAPA DROGOWA Transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, przyjęty przez Radę Ministrów w 2019 roku. Jest on obligatoryjnym zakresem działań na poziomie krajowym i jednym z kluczowych projektów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, który wpisuje się w całościową wizję rozwoju kraju.

Gospodarka o obiegu zamkniętym to model produkcji i konsumpcji, który polega na dzieleniu się, pożyczaniu, ponownym użyciu, naprawie, odnawianiu i recyklingu istniejących materiałów i produktów tak długo, jak to możliwe. W ten sposób wydłuża się cykl życia produktów. W praktyce oznacza to ograniczenie odpadów do minimum. Kiedy cykl życia produktu dobiega końca, surowce i odpady, które z niego pochodzą, powinny zostać w gospodarce. Można je wykorzystać ponownie, tworząc w ten sposób dodatkową wartość.

Wdrożenie takiego właśnie modelu jest konieczne ze względu na fakt szybkiego wyczerpywania się zasobów surowców nieodnawialnych, wzrostu ich cen i rosnącej zależności naszego kraju od dostaw z zagranicy. Brak dostępu do surowców stanowi realne ryzyko dla rozwoju gospodarki. Dbałość o racjonalne wykorzystywanie dostępnych zasobów jest także niezwykle istotna dla ochrony środowiska. Transformacja w tym kierunku jest niezbędna do stworzenia niskoemisyjnej, innowacyjnej i konkurencyjnej  gospodarki.

Wymaga ona podjęcia działań na wszystkich etapach, zaczynając od projektowania produktów, przez pozyskanie surowca, przetwórstwo, produkcję, konsumpcję, zbieranie odpadów aż po ich zagospodarowanie.

Celem Mapy DROGOWEJ Transformacji jest wskazanie działań, dotyczących jak największego wycinka życia społeczno-gospodarczego oraz określenie priorytetowych obszarów, których rozwój umożliwi wykorzystanie istniejących szans i będzie stanowić odpowiedź na realne lub potencjalne zagrożenia.

Krajowe priorytety w zakresie GOZ to:

1. innowacyjność, wzmocnienie współpracy pomiędzy przemysłem i sektorem nauki, a w efekcie wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w gospodarce;

2. stworzenie europejskiego rynku na surowce wtórne;

3. zapewnienie wysokiej jakości surowców wtórnych;

4. rozwój sektora usług.

Mapa bazuje na powszechnie stosowanym w UE modelu GOZ, zakładającym istnienie dwóch cykli: biologicznego (obejmującego surowce odnawialne) i technicznego (obejmującego surowce nieodnawialne).

• Rozdział I „Zrównoważona produkcja przemysłowa” (str. 10-14) został poświęcony strategicznej roli przemysłu dla krajowej gospodarki i możliwościom jego rozwoju.
• W rozdziale II „Zrównoważona konsumpcja” (str. 14-19) wskazano na konieczność podjęcia działań, zmierzających do podniesienia świadomości społecznej w zakresie wpływu konsumpcji na stan środowiska naturalnego.
• Rozdział III „Biogospodarka” (str. 20-24) dotyczy gospodarowania surowcami odnawialnymi.
• Rozdział IV „Nowe modele biznesowe” (str.25-28) wskazuje możliwości przeorganizowania sposobów funkcjonowania różnych uczestników rynku w oparciu o ideę GOZ.
• Rozdział V (str. 29-30) dotyczy wdrażania, monitorowania i finansowania GOZ.

Indywidualny plan wdrożenia modelu Gospodarki w obiegu zamkniętym w naszym mieście pn. Cyrkularna strategia dla Krakowa powstał w ramach ogólnopolskiego programu Circular Cities, do którego przystąpiły także Gdańsk i Lublin.  Można się z nim zapoznać tutaj