Komisje tematyczne ZMP, których działa obecnie 20 to gremia doradcze, w których pracuje ponad 600 pracowników samorządowych z miast członkowskich. Do zakresu działania komisji należy m.in.: opiniowanie i przygotowanie stanowisk i wniosków dotyczących projektów aktów prawnych, wymiana doświadczeń, a także analizowanie stanu danej dziedziny. Stanowiska komisji są prezentowane na posiedzeniach Zarządu, który na ich podstawie przyjmuje niektóre stanowiska Związku.
Komisja została powołana z inicjatywy Prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego, który jest jej formalnym opiekunem. Przewodniczącą Komisji została Ewa Całus, Pełnomocniczka Prezydenta Krakowa ds. edukacji klimatycznej.
Podczas pierwszego spotkania Komisji w czerwcu 2022 roku członkowie komisji zdecydowali o planach działań, w tym o podjęciu tematów: ubóstwa energetycznego, źródeł energii odnawialnej w miastach, gospodarki wodą, strategii zazieleniania miast, pozyskiwania środków na realizację projektów przyjaznych dla klimatu.
Miasta uczestniczące w pracach Komisji chcą uczyć się od siebie, podejmować wspólne inicjatywy i działać na rzecz zmian prawnych pozwalających na budowanie proklimatycznych polityk miejskich i promowania rozwiązań systemowych.
Do zadań stałych komisji ZMP należy opracowywanie projektów stanowisk Związku, wymiana doświadczeń w zarządzaniu miastami, podejmowanie spraw i problemów z zakresu działania komisji. Komisja powinna odbywać spotkania kwartalne. Skład komisji jest otwarty, chętne miasta mogą cały czas do niej dołączyć.
Wstępnymi założeniami prac komisji, zaproponowanymi przez Ewę Całus są: