Poprawa komfortu funkcjonowania osób ze specjalnymi potrzebami mieszkających w naszym mieście to główny cel nowych Standardów Dostępności dla Gminy Miejskiej Kraków. Przyjęty zarządzeniem prezydenta dokument jest zbiorem wytycznych ujednolicających rozwiązania techniczne i przestrzenne opracowane z myślą o osobach z niepełnosprawnościami, osobach starszych i opiekunach z dziećmi w wózkach.
Projektowanie przestrzeni miasta tak, by była dostosowana do potrzeb różnych grup użytkowników, jest wyzwaniem dla wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego. Każda przestrzeń oraz obiekt użyteczności publicznej powinny umożliwiać różnym grupom społecznym maksymalnie samodzielne i pełne użytkowanie. Ważne jest zadbanie o mieszkańców, którzy mają w tym zakresie specjalne potrzeby – czyli osoby z niepełnosprawnościami, seniorów czy opiekunów z dziećmi w wózkach.
− Każdego roku podejmujemy kolejne działania, by Kraków stawał się coraz bardziej dostępny i otwarty dla mieszkańców ze szczególnymi potrzebami. Nowe standardy mają na celu ujednolicenie działań różnych podmiotów, które partycypują w kształtowaniu przestrzeni miasta, na przykład w zakresie między innymi dróg, chodników, parków, instytucji kultury czy nowych inwestycji. Za nami pierwszy krok, kolejne będą dużo trudniejsze. Będziemy stać na straży, by standardy były wdrażane przy projektowaniu nowych miejskich przestrzeni. Konieczna jest tu także mentalna zmiana społeczeństwa i wrażliwość na potrzeby osób z niepełnosprawnościami – mówi Andrzej Kulig, zastępca prezydenta Krakowa ds. polityki społecznej i komunalnej.
Założeniem wprowadzonych zarządzeniem prezydenta miasta Standardów Dostępności dla Gminy Miejskiej Kraków jest wskazanie rozwiązań zmierzających do poprawy funkcjonowania osób ze specjalnymi potrzebami. Standardy dostępności, jako zbiór wytycznych technicznych i przestrzennych, zostały opracowane zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego.
Jednymi z inicjatorów powstania dokumentu byli radna Alicja Szczepańska i radny Artur Buszek.
Odnosząc się do obowiązujących przepisów, wskazują najbardziej preferowane rozwiązania mające osobom z niepełnosprawnościami, starszym mieszkańcom i turystom czy opiekunom z dziećmi w wózkach ułatwić funkcjonowanie w przestrzeni Krakowa.
− Kraków należy do tych miast metropolitalnych, gdzie odsetek mieszkańców z niepełnosprawnościami i osób w wieku senioralnym jest największy. Bierzemy to pod uwagę w realizowaniu różnych działań i kształtowaniu polityk miasta, także tych związanych z inwestycjami. Nie działamy w próżni – jest cały szereg aktów prawnych dotyczących kwestii dostępności, ale często mają one rozproszony charakter, czasem znajdziemy w nich sprzeczności. Dlatego chcieliśmy stworzyć nasz wewnętrzny akt, który odnosząc się do obowiązujących przepisów wskaże, co konkretnie należy zrobić, aby trafnie odpowiedzieć na określone potrzeby wynikające z charakteru różnych niepełnosprawności – tłumaczy Bogdan Dąsal, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. osób z niepełnosprawnościami.
Przyjęcie standardów oraz wdrożenie ich do procedur planowania i realizacji inwestycji przez poszczególne wydziały i jednostki miasta pozwoli zwiększać dostępność przestrzeni publicznej oraz obiektów budowlanych dla osób ze szczególnymi potrzebami. W dokumencie znalazły się wytyczne ujednolicające rozwiązania techniczne i przestrzenne. Dotyczą one ciągów pieszych, przystanków komunikacji miejskiej, terenów rekreacyjnych, placów zabaw oraz budynków i ich najbliższego otoczenia.
Wprowadzenie tych rozwiązań stworzy warunki do samodzielnego i niezależnego funkcjonowania osób ze specjalnymi potrzebami, pozwoli zwiększyć aktywność osób z niepełnosprawnościami, ułatwi integrację wszystkich mieszkańców, wpłynie na podniesienie jakości życia. Dokument można znaleźć tutaj.
Równocześnie został powołany Zespół Doradczo-Konsultacyjny ds. Dostępności Architektonicznej Przestrzeni Publicznej oraz Obiektów Budowlanych dla Osób Ze Szczególnymi Potrzebami na czele z Bogdanem Dąsalem, pełnomocnikiem prezydenta Krakowa ds. osób z niepełnosprawnościami i koordynatorem ds. dostępności.
Członkami zespołu, poza reprezentantami miasta, są przedstawiciele instytucji i fundacji działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami oraz integracji. Do ich zadań należy rozpatrywanie i wydawanie opinii dotyczących zastosowanych w przestrzeni publicznej lub obiektach budowlanych rozwiązań alternatywnych zapewniających dostępność architektoniczną dla osób ze szczególnymi potrzebami. Zespół będzie też merytorycznie wspierał wydziały i jednostki miasta w działaniach z tego zakresu.
− Kiedyś budowano drogi pod dorożki, dziś duży samochód zajmuje całą szerokość jezdni, mamy inne potrzeby. Trudno jest dostosować pewne rzeczy do dzisiejszych czasów. Właśnie dlatego zespół zaangażowany w działania związane z wdrożeniem standardów ma proporcje 3:1 – trzech przedstawicieli urzędu miasta i dziewięć osób reprezentujący organizacje pozarządowe zajmujące się różnymi niepełnosprawnościami − podkreśla Paweł Wójtowicz, przewodniczący Powiatowej Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych
Przypomnijmy, że Kraków realizuje szereg działań mających na celu zwiększanie i promowanie rozwiązań z zakresu dostępności oraz integracji – informacje o tych przedsięwzięciach można śledzić na stronie Kraków bez Barier.
Przygotowanie Standardów Dostępności dla Gminy Miejskiej Kraków wynika z przyjętej w czerwcu 2021 r. uchwały nr LX/788/21 Rady Miasta Krakowa w sprawie ustalenia kierunków działania dla Prezydenta Miasta Krakowa w zakresie przystąpienie do sporządzenia miejskich standardów dostępności w przestrzeni publicznej. Standardy zostały przyjęte Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa nr 1163 z dnia 28.04.2023 r.