„Piosenki o końcu świata” – ogłaszamy 12. edycję Festiwalu Miłosza

Premiery poetyckie, debaty, koncerty, wydarzenia dla dzieci – tegoroczny Festiwal Miłosza rozpocznie się w Krakowie już 5 lipca. Festiwalowe hasło to „Piosenki o końcu świata”. Nieprzypadkowo można tu znaleźć nawiązanie do jednego z najbardziej znanych utworów Czesława Miłosza, którego tytuł zwielokrotniła różnorodność tegorocznej edycji Festiwalu Miłosza. Wydarzenie potrwa 5 dni.

Podczas 5-dniowego święta poezji goście festiwalu będą mogli spotkać mocną reprezentację europejskich poetów i poetek m.in.: Katarynę Babkinę, Kristin Berget, Antoine’a Cassara, Danielę Danz, Anję Kampmann, Jana Wagnera oraz znakomite grono polskich twórców i twórczyń m.in.: Julię Fiedorczuk, Jerzego Jarniewicza, Agnieszkę Wolny-Hamkało, Stanisława Kalinę Jaglarza, Ewą Lipską czy Ryszarda Krynickiego. Wszystkie wydarzenia na festiwalu są bezpłatne, obowiązują wejściówki.

– Początek lipca od lat kojarzy się w Krakowie ze świętem poezji, tak będzie i w tym roku – mówi dyrektorka KBF, Carolina Pietyra – Po raz kolejny do świętowania zaprosiliśmy nie tylko poetki i poetów, ale także organizacje i instytucje, dla których poezja jest czymś istotnym. To z nimi wspólnie tworzymy to wydarzenie, które od lat stanowi trzon działań programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, którego 10-lecie właśnie świętujemy.

– W tym roku spotykamy się po raz kolejny w warunkach trudnych do zaakceptowania. Czy tego chcemy, czy nie, stają się naszą codziennością. Kształtowanie dni powszednich przez koszmar wojny, kryzys klimatyczny czy kryzys wspólnoty bardzo intensywnie odbija się we współczesnej poezji, która jest chyba najuważniejszą obserwatorką świata – mówi Szymon Kloska, kurator Festiwalu Miłosza. Tytułowe piosenki o końcu świata wybrzmią wielością, perspektyw: od tej nieludzkiej, poprzez codzienną, indywidualną, lokalną i ponadnarodową, ale również rozmaitością fraz, poetyk, brzmień.

Podobnie jak w ubiegłym roku kluczowym elementem festiwalu będzie poezja ukraińska, reprezentowana m.in. przez Katerynę Babkinę, która odwiedzi Kraków przy okazji premiery swojego nowego tomu poetyckiego „Nie boli”. Festiwal będzie też wyjątkową okazją, by przyjrzeć się powidokom wojny w polskiej i europejskiej poezji, jak choćby w dojmującym świadectwie Anety Kamińskiej – „Pokój z widokiem na wojnę”. Sprawie ukraińskiej w szerokim historycznym kontekście będzie poświęcona tegoroczna debata festiwalu Miłosza pt. „Środkowoeuropejskie rewizje”, której pomysłodawczynią jest profesor Joanna Zach, szefowa Ośrodka Badań nad Twórczością Miłosza UJ.   

Kolejne spotkanie z poezją europejską to wieczór z udziałem Danieli Danz i Anji Kampann, niemieckimi poetkami, których wiersze znalazły się w antologii współczesnej poezji niemieckiej – „Sąsiadki. 10 poetek niemieckich” przygotowanej przez Tomasza Ososińskiego. Wśród najważniejszych wydarzeń znajdą się też premiera „Eseju o komarach” – pierwszej przetłumaczonej na język polski książki poetyckiej Jana Wagnera, czy premiera poematu Antoine’a Cassara „Paszport”, który rysuje wizję przyszłości bez paszportów i granic nie jako jedną z możliwości, a absolutną konieczność.

Dwa wydarzenia muzyczne tegorocznej edycji to występ zespołu Psie lico, któremu towarzyszyć będzie poezja Stanisława Kaliny Jaglarza nominowanego do tegorocznej nagrody im. Wisławy Szymborskiej, i koncert Wojciecha Brzoski, który do Krakowa przyjedzie również z dwiema najnowszymi książkami. Koncerty te odbędą się w Spółdzielni Ogniwo, w miejscu, gdzie poezja zawsze czuje się dobrze. Inną przestrzenią o nieskończonej poetyckiej wrażliwości jest Otwarta Pracownia, w której w tym roku spotkamy Bohdana Zadurę, Agatę Jabłońską, Martę Podgórnik i Bartłomieja Majzla, a rola gospodarzy przypadnie Joannie Oparek i Krzysztofowi Siwczykowi.

Do najbardziej wyczekiwanych książek tegorocznej edycji festiwalu należą ponad wszelką wątpliwość „Wiersze zebrane” Julii Fiedorczuk i „a gdy się zrobi jasno i będzie fantastycznie” Kristin Berget. Spotkanie z obiema poetkami poprowadzi tłumaczka Justyna Czechowska.

Rok 2023 to Rok Wisławy Szymborskiej, dlatego na festiwalu nie mogło zabraknąć wydarzeń związanych z krakowską noblistką. W programie znalazło się spotkanie z nominowanymi do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej, rozmowa o najnowszej biografii poetki, a także wystawy, w tym wspaniałe fotografie Joanny Helander. Zwieńczeniem świętowania będzie uroczysta Gala wręczenia Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za najlepszą książkę poetycką wydaną w ubiegłym roku i spotkanie z laureatką/laureatem dzień później w pałacu Potockich.

Ostatni dzień festiwalu to również spotkanie z Ewą Lipską wokół jej cyklu próz poetyckich „Wariacje Geldbergowskie”, Joanną Szczęsną, która opowie o rozszerzonym wydaniu „Pamiątkowych rupieci” czy premiera korespondencji Wisławy Szymborskiej z Krystyną i Ryszardem Krynickimi.

Tego dnia czytać swoje wiersze będą też Kārlis Vērdiņš i Ingmāra Balode – jedne z najmocniejszych poetyckich głosów łotewskich, ciągle jeszcze słabo w Polsce rozpoznane. Balode wielokrotnie odwiedzała już Polskę i Kraków w roli tłumaczki, m.in. poezji Adama Zagajewskiego; tym razem będziemy mogli ją poznać jako poetkę.

Na Festiwalu premiery będą też miały pisma poetyckie krakowski „Kontent” i wrocławski „Zakład” . Na osobnym spotkaniu „Kontent” będzie prezentował też nowe książki Marka Owczarskiego i Mateusza Żaboklickiego. Ważnym towarzyszem czasopiśmienniczym tegorocznej edycji Festiwalu będzie „Czas Literatury”, który jak co roku publikuje obszerny materiał towarzyszący festiwalowi.

Najmłodsi wielbiciele poezji również znajdą na festiwalu coś dla siebie. W lipcowy weekend odbędzie się rodzinny piknik poetycki, w ramach którego dzieci będą miały okazję pokolorować wiersze, wziąć udział w slamie poetyckim czy poznać poezję Wisławy Szymborskiej.

Zwieńczeniem festiwalu będzie niedzielne świętowanie urodzin Ryszarda Krynickiego.

Wszystkie wydarzenia są bezpłatne, natomiast obowiązują na nie wejściówki, które będą dostępne dwa tygodnie przed festiwalem na stronie kbfbilety.krakow.pl i za pośrednictwem aplikacji kbf: bilety. Pełen program festiwalu zostanie ogłoszony wkrótce. Siedzibą centrum festiwalowego będzie pałac Potockich (Rynek Główny 20), w którym zaplanowano większość spotkań.

Organizatorami Festiwalu Miłosza są Miasto Kraków i KBF.