Tworzenie społeczności energetycznych

Dziś zakończył się cykl szkoleń w ramach programu wsparcia „Możliwości utworzenia społeczności energetycznych w Krakowie”. Program rozpoczął się 19 kwietnia br. konferencją, którą otworzył Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa ds. polityki społecznej i komunalnej Andrzej Kulig. Wdrożenie pilotażowego projektu społeczności energetycznej w Krakowie jest jedną z rekomendacji Krakowskiego Panelu Klimatycznego z 2021 r.

Jako pierwszy krok miasto proponuje program wsparcia, którego częścią są warsztaty przygotowujące do utworzenia społeczności produkujących energię ze źródeł odnawialnych na swoje potrzeby. Celem jest wypracowanie rozwiązań pozwalających na ograniczenie zużycia energii, zmniejszenie opłat za rachunki oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.

W szkoleniach prowadzonych przez Coop Tech Hub wzięli udział przedstawiciele spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, mieszkańcy a także administratorzy budynków użyteczności publicznej, jak: domy pomocy społecznej, centra kultury, żłobki czy szkoły. Uzyskali informacje o tym, jak przeanalizować zapotrzebowanie energetyczne, jakie są uwarunkowania techniczne np. instalacji fotowoltaicznej na dachu; jakie zgody trzeba uzyskać, by ją zrealizować; jakie są możliwości dofinansowania.

Zaprezentowano np. program grantowy OZE BGK (trwa do 30 czerwca 2026 r.), dzięki któremu można sfinansować nawet 50 proc. kosztów (przy czym VAT nie jest kosztem kwalifikowanym). Przedstawiono też działanie oprogramowania AURA do przeprowadzenia analizy techniczno-ekonomicznej oraz model działania przedsiębiorstw usług energetycznych ESCO (Energy Service Company), które mogą pomóc w przedsięwzięciu modernizacyjnym biorąc na siebie też pewną część ryzyka finansowego. Omówiono także zastosowanie pomp ciepła i magazynów energii w budynkach wielolokalowych. Do udziału w ostatnim warsztacie zaproszono uczestników zainteresowanych utworzeniem klastra energetycznego na terenie Krakowa.

W warunkach miejskich może mieć zastosowanie kilka modeli przedsięwzięć energetyki zbiorowej, planowane są też nowe rozwiązania, które mają zachęcać do inwestycji mieszkańców budynków wielolokalowych. Wszystkie modele określa lub będzie określać ustawa o Odnawialnych Źródłach Energii i są to:

- prosument zbiorowy – gdzie jedna instalacja OZE będzie miała wielu odbiorców, a koszt wykonania można rozłożyć na wiele podmiotów. Spółdzielnia mieszkaniowa, która zdecyduje się wybudować instalację fotowoltaiczną na swoim dachu lub gruncie, może przekazywać wyprodukowany prąd poszczególnym mieszkańcom wspólnoty, którzy zawarli umowę prosumencką, a nie tylko wykorzystywać go na potrzeby wspólnoty, np. do oświetlania budynku,

- prosument indywidualny - jako odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z OZE na własne potrzeby (moc instalacji nie przekracza 50kWp), w spółdzielniach i wspólnotach wyłącznie w częściach wspólnych,

- prosument lokatorski - zakłada produkcję energii do wykorzystania w częściach wspólnych w budynkach wielolokalowych, ale rozliczenie nadwyżek energii będzie pieniężne: na wskazane konto wspólnoty lub spółdzielni wartości energii wprowadzonej do sieci określonej na podstawie rynkowej miesięcznej ceny tej energii. Uzyskane środki  będą mogły zostać wykorzystane na cele np. remontowe, co realnie obniży czynsze. Dokładne przepisy dot. tej formy znalazły się w projekcie ustawy o OZE, która ma wejść w życie jesienią br.

- prosument wirtualny (ten model wejdzie w życie w lipcu przyszłego roku) – gdzie instalacja OZE będzie mogła być w innym miejscu niż miejsce dostarczania energii elektrycznej do odbiorcy.

Po cyklu szkoleń program wsparcia będzie kontynuowany w formie indywidualnego doradztwa, a także raportu. Raport będzie wynikiem spotkań stacjonarnych i przewodnikiem do tworzenia społeczności energetycznych na terenie Krakowa.

Produkcja własnej energii ze źródeł odnawialnych to wymierne korzyści: tańsza energia, odporność wspólnoty lokalnej na sytuacje kryzysowe, stabilność i bezpieczeństwo, uniezależnienie od energii pochodzącej z paliw kopalnych importowanych z autorytarnych reżimów i pozytywny wpływ na klimat oraz środowisko.

Aby osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku konieczne jest zaangażowanie jak największej liczby podmiotów, również odbiorców energii, dlatego tak ważne jest promowanie tej idei i szukanie rozwiązań na lokalnym rynku dla energetyki społecznej.

Zadanie realizowane jest w ramach projektu ATELIER „AmsTErdam and BiLbao cItizen drivEn smaRt cities” finansowanego ze środków programu ramowego Unii Europejskiej w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020” oraz projektu LIFE-IP EkoMAŁOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii dla województwa małopolskiego”.