Koniec czerwca to jak co roku okres, w którym radni podejmują uchwały w sprawie wykonania budżetu za rok 2022 oraz decydują o udzieleniu bądź nieudzieleniu absolutorium Prezydentowi Miasta Krakowa. Jak wykonanie budżetu oceniają: Przewodniczący Rady Miasta Krakowa, przewodniczący klubów oraz Przewodniczący Komisji Rewizyjnej? Odpowiedzi poniżej.
Rafał Komarewicz, przewodniczący Rady Miasta Krakowa
Projektowanie, a także wykonywanie budżetu w ostatnich latach to dla Gminy Miejskiej Kraków zadanie szczególnie trudne. Ogromna inflacja, gwałtowny wzrost cen energii i paliw, kryzys gospodarczy związany z pandemią oraz wojną w Ukrainie, a także radykalne ubytki z tytułu udziałów w podatku PIT czy programu Polski Ład. Dlatego w tym roku, jak i w poprzednich dwóch latach, prezydent Jacek Majchrowski nie miał łatwego zadania. Wydatki budżetu Miasta Krakowa w 2022 zostały zrealizowane w prawie 97 proc. planu. Natomiast wydatki związane z inwestycjami, czyli nowymi drogami, parkami, działaniami podnoszącymi komfort życia krakowian, to prawie 86 proc. planu. Poziom wykonania zadań inwestycyjnych był wyższy procentowo niż w zeszłym roku, co uznaję za pozytywną informację i postęp. Biorąc pod uwagę realia gospodarcze, polityczne i geopolityczne, uważam realizację ubiegłorocznego budżetu za dobrze wykonaną pracę.
Wojciech Krzysztonek, przewodniczący Komisji Rewizyjnej
Gdybyśmy na wykonanie budżetu w 2022 r. spojrzeli jedynie przez pryzmat dochodów i wydatków, moglibyśmy mówić o dobrym roku. Dochody zrealizowano na poziomie 100,47 proc. (7,188 mld zł), wydatki w 96,54 proc. (ponad 8,54 mld zł). Byłby to jednak obraz jedynie częściowy. Nie można bowiem pominąć stopnia wykonania inwestycji, nadwyżki budżetowej czy skumulowanego zadłużenia. Te trzy wskaźniki rzucają alarmistyczny cień na ten obraz. Inwestycje zostały wykonane na poziomie 85,5 proc. I choć złożyło się na to wiele czynników obiektywnych, to wydaje się, że wskaźnik ten mógłby być lepszy. Szczególnie w mieście, które chce stać inwestycjami. Niepokoić może niska nadwyżka operacyjna (różnica między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi), która osiągnęła poziom ok. 14 mln zł i była o ponad 663 mln zł niższa niż w roku ubiegłym. Wskaźnik ten jest przez wielu uważany za najbardziej miarodajny przy ocenie kondycji finansowej jednostki. Niepokoić musi natomiast stopień, w jakim Miasto jest zadłużone. Na koniec 2022 r. dług wyniósł 4 mld 692 zł i był o 502 mln wyższy niż na koniec roku 2021. Obawy budzi kwota długu, ale również dynamika jego wzrostu. Trzeba pamiętać, że pieniądze nie tylko trzeba będzie oddać, ale co roku kilkaset milionów płacimy za samą obsługę zadłużenia. To wszystko sprawia, że choć wykonanie budżetu za 2022 r. należy uznać za przyzwoite, to jednak sytuacja finansowa Miasta jest niepokojąca i powinna skłaniać do refleksji głębszej niż obecna.
Andrzej Hawranek, przewodniczący Klubu Radnych Platforma. Koalicja Obywatelska, przewodniczący Komisji Budżetowej
Wykonanie budżetu za 2022 r., sądząc po wskaźnikach, jest nieco lepsze niż za rok 2021. Zadowalające jest wykonanie dochodów, dochody ogólne zostały wykonane w prawie 100 proc., a dochody bieżące przekroczyły 100 proc planu. Niepokojące natomiast jest dosyć niskie wykonanie dochodów majątkowych, w okolicach 80 proc. planu. Wykonanie wydatków ogółem oscylowało wokół 100 proc. Niepokojące było natomiast wykonanie wydatków majątkowych, wyższe co prawda niż w roku 2021, ale nieprzekraczające 90 proc. Martwić może również zwiększające się zadłużenie Miasta, a także obniżająca się nadwyżka operacyjna. Pozytywnym sygnałem z kolei jest to, że deficyt budżetowy był o prawie 250 mln zł mniejszy niż zakładany w czasie uchwalania budżetu. Podsumowując, budżet został trochę lepiej wykonany niż w roku 2021, jeśli chodzi o wydatki i dochody majątkowe, i ciut lepiej, jeśli chodzi o wydatki inwestycyjne. Natomiast nie są to wartości idealne.
Mariusz Kękuś, wiceprzewodniczący Klubu Radnych Prawo i Sprawiedliwość
W sprawozdaniu z wykonania budżetu Miasta Krakowa za rok 2022 w części dochodowej praktycznie nie ma już śladu po kryzysie związanym z covid-19. Szczególnie jest to widoczne w pozycji „dochody własne”, gdzie rok do roku odnotowujemy wzrost o ponad 300 mln zł. Na samej sprzedaży biletów komunikacji miejskiej Miasto zyskało rok do roku ponad 90 mln zł. Kolejny rok z rzędu martwić może niskie wykonanie inwestycji, szczególnie tych o charakterze strategicznym. Pierwotny plan zakładał, że na najważniejsze projekty przeznaczona zostanie kwota ponad 634 mln zł, w trakcie roku zredukowano liczbę zadań i kwotę na nie przeznaczoną do poziomu ok. 513,5 mln zł, ale ostatecznie udało się zrealizować z tego zaledwie 84 proc. To oznacza, że znowu przesuwa się w czasie realizację zadań, które są kluczowe z punktu widzenia funkcjonowania miasta i jego mieszkańców. Niestety Kraków w 2022 r. zanotował kolejny deficyt budżetowy, tym razem rekordowy, przekraczający 832 mln zł. W konsekwencji zadłużamy się nadmiernie, moim zdaniem nieadekwatnie do faktycznych potrzeb pożyczkowych gminy, zadłużenie wynosi już blisko 4,7 mld zł. W 2023 roku będziemy musieli zapłacić od tego długu odsetki w kwocie prawie 360 mln zł.
Jacek Bednarz, przewodniczący Klubu Radnych Przyjazny Kraków
Wykonanie budżetu za 2022 r. oceniam pozytywnie. Potwierdzają to analizy danych oraz wszystkie sprawozdania. Liczby i procenty nie pokazują jednak tego, jak trudny był ten rok. Jeszcze nie zapomnieliśmy o pandemii i jej skutkach, a już nowe wydarzenie – agresja Rosji na Ukrainę – spowodowało dużą niepewność, w tym ekonomiczną. Fakty te miały ogromny wpływ m.in. na ceny materiałów, ich dostępność, częściowo na zawirowania na rynku pracy oraz wysoką inflację, co odbiło się na realizacji zaplanowanych inwestycji i bieżącym funkcjonowaniu Miasta. Sytuację zilustruję przykładami. Otóż, aby przetarg na budowę szkoły podstawowej w Płaszowie przy ul. Grochowej mógł zostać rozstrzygnięty, trzeba było zwiększyć planowaną kwotę o 5 490 000 zł. Zmiana ta umożliwiła zawarcie umowy z wykonawcą na kwotę 48 389 137 zł i zapewniła finansowanie pełnego zakresu rzeczowego przedsięwzięcia wraz z prawem opcji. Z wnioskami o zwiększenie planowanej kwoty – jej waloryzację – występowali także wykonawcy już zawartych kontraktów. Przykładem jest tu budowa linii tramwajowej do Górki Narodowej. Mimo obiektywnych trudności udało nam się w ubiegłym roku zrealizować wiele inwestycji. Jako przewodniczący Komisji Infrastruktury Rady Miasta Krakowa mam dużą satysfakcję, gdyż w ramach budżetu Miasta Krakowa na 2022 r. zrealizowano za kwotę ponad 127 mln zł wiele zadań w ramach programu modernizacji dróg i chodników. Było to możliwe m.in. dzięki środkom z dotacji na przygotowanie do III Igrzysk Europejskich.
Łukasz Gibała, przewodniczący Klubu Radnych Kraków dla Mieszkańców
Dzięki uporowi mieszkańców udało się zrealizować kilka ważnych inwestycji. Na uwagę zasługuje dokończenie wreszcie przebudowy ul. Łokietka, a także wyczekiwany park Bednarskiego oraz park im. Wisławy Szymborskiej przy ul. Karmelickiej. Niestety, równocześnie z budżetu wycofano m.in. tramwaj Cichy Kącik – Azory czy budowę przystanku SKA Prądnik Czerwony, przez co straciliśmy 27 mln zł unijnego dofinansowania. Patrząc całościowo, rok 2022 był dla Krakowa pod wieloma względami rekordowy, niestety nie w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Budżet zamknięty został z największym do tej pory deficytem – w wysokości 832 mln zł (w 2021 r. były to 262 mln). Rekordowy był też koszt obsługi długu. Za niezrównoważoną politykę budżetową zapłaciliśmy wszyscy w zeszłym roku 192 mln zł. A to nie wszystko. Rekordowe jest także zadłużenie naszego Miasta, które sięga już prawie 4,7 mld zł. Trudno zrozumieć, że Jacek Majchrowski, wiedząc o tym, że te długi będzie trzeba w przyszłości spłacić, jednocześnie zadecydował o wydaniu aż 52 mln na spółkę Kraków5020, która zasłynęła uruchomieniem drugiej urzędowej telewizji.
Michał Starobrat, przewodniczący Klubu Radnych Nowoczesny Kraków
Analizując sprawozdanie z wykonania budżetu za 2022 rok, dostrzega się przede wszystkim gigantyczny poziom zadłużenia Miasta, wynoszący ok. 4,7 mld zł. To wzrost o 12 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. Zwiększył się również poziom deficytu w budżecie z planowanych na 1 stycznia 2022 r. 782 mln zł do 832 mln zł (wykonanie budżetu). Budżet w trakcie roku był kilkanaście razy poprawiany, co sprawiło, że wskaźnikowo wykonanie jest na wysokim poziomie. Martwić powinno to, że niektóre zadania inwestycyjne zostały z budżetu całkowicie wykreślone, co uniemożliwia obiektywną ocenę poziomu wykonania zadań inwestycyjnych. Na duży plus wykonania budżetu za 2022 r. zaliczyć należy minimalną, ale jednak nadwyżkę operacyjną, mimo planowanego deficytu operacyjnego. Zwracam również uwagę na skokowy wzrost wydatków bieżących, który w przyszłym roku – jeśli nie wdroży się programu oszczędnościowego i nie zrezygnuje z wielu niepotrzebnych wydatków – może doprowadzić do drastycznego cięcia wydatków inwestycyjnych.