Wystawy „Kaplica Sykstyńska. Dziedzictwo” w Krakowie

6 marca, oczy całego świata kultury, jak co roku zwrócą się w kierunku Kaplicy Sykstyńskiej, by kontemplować dzieła Michała Anioła z okazji 549 rocznicy jego urodzin. Jedyna taka na świecie multimedialno-immersyjna Kaplica Sykstyńska, która swoje podwoje otworzyła w Warszawie jeszcze w listopadzie 2023 roku, ogłasza przedsprzedaż 549 biletów na planowaną w maju krakowską odsłonę. Po spektakularnym sukcesie w stolicy, Kaplica Sykstyńska przybędzie do Krakowa, by zachwycić dziedzictwem tego renesansowego artysty i innych niemniej zdolnych malarzy XV wiecznych, których freski zdobią Kaplicę Sykstyńską.

Michelangelo (znany jako Michał Anioł) Buonarroti, geniusz renesansowy, pozostawił niezatarte piętno na kartach historii sztuki. Jego talent objawił się w różnych dziedzinach, ale to jego monumentalne dzieło w Kaplicy Sykstyńskiej jest jednym z najbardziej zachwycających punktów w historii sztuki. Ten wybitny człowiek urodził się 6 marca 1475 roku w Caprese, w Toskanii. Już we wczesnym dzieciństwie jego zdolności artystyczne były tak zauważalne, że skłoniło to rodzinę do wysłania go do Florencji, gdzie mógł rozwijać swój talent pod opieką lokalnych mistrzów. Szybko ujawniły się jego rzeźbiarskie zdolności, a dzieła takie jak Dawid czy Pieta stały się arcydziełami wszechczasów rzeźby renesansowej. Fascynacja anatomią i umiejętność oddawania realistycznych detali sprawiły, że Michał Anioł zyskał uznanie, jako genialny rzeźbiarz. Jednak jego ambicje sięgały również innych dziedzin sztuki, szczególnie zależało mu na zdobyciu uznania jako malarz. Był to artysta tak ambitny, że pomimo, iż bardziej identyfikował się jako rzeźbiarz, zgodził się podjąć wyzwanie od Papieża Juliuszea II, by ozdobić sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej freskami, których techniki jeszcze nie opanował. Jak mawiają kroniki tamtych czasów, chciał tym sposobem udowodnić tworzącemu tuż obok, w komnacie zwanej Stanza della Segnatura, Rafaelowi Santi (Raffaello Sanzio da Urbino), że jest równie zdolny jak on. Ta rywalizacja dwóch młodych artystów: Rafaela i Michała Anioła zaowocowała jednymi z najbardziej spektakularnych dzieł sztuki. W Kaplicy Sykstyńskiej, freskami przedstawiającymi Biblijną Księgę Rodzaju autorstwa Michała Anioła, a w Apostolskim Pałacu Watykańskim, malowidłem freskowym „Szkoła Ateńska” autorstwa Rafaela Santi.

Sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej

Sufit Kaplicy Sykstyńskiej stał się polem do popisu młodego Michała Anioła. Freski takie jak choćby „Stworzenie Adama”, od zawsze fascynują zwiedzających. Dynamiczne postacie, mistrzowskie użycie kolorów i głębokie przekazy symbolizują geniusz artysty. To właśnie on jako pierwszy artysta w dziejach, odważył się na tak nowatorskie, jak na tamte czasy, ukazanie boskiego dzieła. Jego poprzednicy malowali zwykle rękę Boga wyłaniającą się z chmur, by następnie stworzyć człowieka. W scenie „Grzechu Pierworodnego” Ewa nigdy wcześniej nie została przedstawiona jako leworęczna kobieta, kuszona przez diabła w osobie istoty płci żeńskiej, by nakarmić Adama zakazanym owocem z „drzewa poznania dobra i zła”, jakie Michał Anioł widział w figowcu.

Sąd Ostateczny

Również Sąd Ostateczny, namalowany na ścianie ołtarzowej Kaplicy Sykstyńskiej przez Michała Anioła, dojrzałego już artystę, który po latach powrócił do kaplicy, różni się znacząco od dzieł jego poprzedników. W przeciwieństwie do wcześniejszych przedstawień skupionych na zbawieniu chrześcijan, artysta uwzględnił różnorodność kulturową i historyczną. W jego dziele pojawiają się postacie z różnych epok i kręgów kulturowych, reprezentujące różne stany społeczne i klasy. Są także postacie biblijne. Wszystkie te pełne ekspresji ciała wyginają się pod wpływem różnych uczuć i emocji. Ta anatomiczna precyzja i realizm postaci były absolutnie przełomowe. Każda postać ma unikalne rysy, co wyróżnia dzieło artysty spośród wcześniejszych przedstawień bardziej idealizowanych postaci. Interpretacja taka sprawiła, że taki obraz Sądu Ostatecznego stał się jednym z najbardziej kontrowersyjnych i przełomowych dzieł sztuki renesansowej, przynosząc nowe spojrzenie na jego tradycyjny motyw. Michał Anioł zdefiniował również standardy dla przyszłych artystów, wprowadzając nowatorskie koncepcje w przedstawianiu tematyki religijnej.

Ostatnie Lata i Dziedzictwo

Michał Anioł żył niemal dziewięćdziesiąt lat, a jego życie było pełne pasji, konfliktów i głębokich refleksji. Mimo, że był bogatym człowiekiem, zawsze żył skromnie, skupiając się na swej pracy artystycznej. Jego ostatnie lata były czasem uznania, a Papież Pius IV obdarzył go szlachectwem. Zmarł 18 lutego 1564 roku, ale jego dziedzictwo trwa nadal. Tym największym jest dziedzictwo pozostawione w Kapicy Sykstyńskiej, które pozostawiło nieśmiertelny ślad w historii sztuki. Swój autograf malarz pozostawił w dziele Sądu Ostatecznego, malując swój autoportret w skórze zdartej ze Świętego Bartłomieja. Niektórzy interpretują to jako wyraz śmiertelnego wręcz zmęczenia artysty, mozolną pracą i długim życiem.

Multimedialna i Immersyjna Kaplica Sykstyńska w Krakowie

Wszystkie te szczegóły w całym rozmachu oglądać można od listopada w Warszawie w Kaplicy multimedialno-immersyjnej, która dodaje jeszcze większą głębię i perspektywę dzieła. Multimedialna Kaplica Sykstyńska powstała pod auspicjami Muzeów Watykańskich i wiernie odzwierciedla tę w Watykanie. Jej innowacyjny pokaz trwający łącznie 1,5 godziny, sprawia, że szczególnie Sąd Ostateczny staje się bardziej trójwymiarowy i angażujący dla widza.

6 marca, z okazji 549 rocznicy urodzin Michała Anioła, Multimedialna i Immersyjna Kaplica Sykstyńska ogłosiła przedsprzedaż 549 biletów na planowaną już wkrótce krakowską odsłonę wystawy. Po spektakularnym sukcesie w Warszawie, Kaplica Sykstyńska pojedzie do Krakowa, by zdobyć serca jego mieszkańców i turystów. Więcej w osobnym komunikacie.