Muzeum Nowej Huty z dofinansowaniem z programu FEnIKS

Muzeum Nowej Huty – oddział Muzeum Krakowa, funkcjonuje w kinie „Światowid” od 2019 r. Dzięki wpisaniu Nowej Huty na listę Pomników Historii, instytucja mogła starać się o środki finansowe z programu „Fundusze europejskie na infrastrukturę, klimat, środowisko” (FEnIKS).

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało o przyznaniu dofinansowania w kwocie ponad 76 mln zł. Środki zostaną przeznaczone na modernizację i rozbudowę oraz realizację wystawy w Muzeum Nowej Huty.

Muzeum zlokalizowane jest w dawnym kinie „Światowid”, mieszczącym się na os. Centrum E1. Powstało w 2019 r. przez połączenie Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (prowadzącego na os. Słonecznym 16 oddział „Dzieje Nowej Huty”) oraz Muzeum PRL-u w jedną instytucję kultury. To efekt długotrwałych zabiegów i pracy wielu osób zaangażowanych w badanie, dokumentowanie i opisywanie przeszłości dzielnicy. Muzeum mieści się w budynku wymagającym generalnego remontu.

Od 2020 r. Nowa Huta jest chroniona zapisami uchwały o utworzeniu na terenie dzielnicy parku kulturowego. W 2023 r. zespół architektoniczny i urbanistyczny dzielnicy Nowa Huta został wpisany przez prezydenta kraju na listę Pomników Historii. Otworzyło to drogę do starań o dodatkowe finansowanie działalności, skoncentrowanej na trosce o zachowanie i zabezpieczanie unikatowych walorów tego miejsca.

6 marca Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało o przyznaniu Muzeum Nowej Huty dofinansowania w ramach program „Fundusze europejskie na infrastrukturę, klimat, środowisko” (FEnIKS). Program ma na celu rozwój kraju przez budowę infrastruktury technicznej i społecznej, zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju. Umożliwia wsparcie w obszarze kultury i ochrony zdrowia, a także dofinansowanie kluczowych projektów środowiskowych, energetycznych oraz transportowych.

− Mogliśmy starać się o to dofinansowanie dzięki temu, że wcześniej Nowa Huta została wpisana na listę Pomników Historii oraz objęta ochroną wynikającą z zapisów uchwały o parku kulturowym. To efekt różnych, skoordynowanych starań, w które zaangażowało się miasto, mieszkańcy dzielnicy, eksperci, osoby i instytucje, którym zależy na tym, by chronić i informować o wyjątkowości krajobrazu kulturowego Nowej Huty. Przyznane środki umożliwią potrzebne inwestycje – modernizację i rozbudowę dawnego kina „Światowid” oraz realizację wystawy. Generalny remont jest konieczny w miejscu, w którym działa dziś Muzeum Nowej Huty, które opowiada o ważnym rozdziale w historii i przyciąga mieszkańców dzielnicy, całego Krakowa i gości. O zainteresowaniu i potrzebie rozszerzania działalności instytucji świadczy chociażby rekord frekwencyjny niedawnej wystawy „Trzepaki, Reksio, Atari” czy popularność aktualnie trwającej ekspozycji „Bunt w systemie” – mówi Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa.

Stworzenie nowoczesnego muzeum

Dzięki środkom przyznanych w ramach programu FEnIKS, w wysokości 76 466 590,90 zł, zostaną przeprowadzone prace, które umożliwią stworzenie w dawnym kinie nowoczesnego muzeum, atrakcyjnego dla zwiedzających i mieszkańców. Zadanie przewidziane jest na lata 2024–2028. Muzeum posiada prawomocne pozwolenie budowlane oraz scenariusz wystawy stałej, projekty budowlane oraz aranżacyjne. Całkowita wartość projektu szacowana jest na 99 mln, wymagany jest wkład własny miasta w wysokości 23 mln – uchwała w tym zakresie zostanie przedłożona Radzie Miasta Krakowa.

W ramach projektu przewidziano przebudowę, rozbudowę i zmianę sposobu użytkowania budynku kina „Światowid” na potrzeby muzeum. Obecnie powierzchnia użytkowa to 1 575 m kw, po zakończeniu wyniesie prawie 4400 m kw. Powstanie nowoczesna wystawa stała oraz przestrzenie na wystawy czasowe, sale edukacyjne czy spotkania mieszkańców. Projekt zakłada także osobne wejście do nadbudowy, w której będzie taras widokowy i kino letnie. Kompleksowa rewitalizacja budynku obejmie także fasadę z rekonstrukcją neonu oraz najbliższą okolicę.

Zlikwidowane też zostaną bariery architektoniczne przez montaż wind i podjazdów dla wózków. Powstanie ścieżka zwiedzania dla osób z niepełnosprawnością wzroku, będzie też dostępna aplikacja z audiodeskrypcją. Natomiast dla osób z dysfunkcją słuchu przygotowana zostanie ścieżka w polskim języku migowym. Będzie też można skorzystać ze ścieżki zwiedzania z językiem prostym dla osób z niepełnosprawnością intelektualną czy problemami komunikacyjnymi.

Muzeum Nowej Huty − centrum wiedzy i dokumentacji historii dzielnicy

Program Muzeum Nowej Huty powstał w wyniku konsultacji społecznych. Muzeum ma być centrum wiedzy i dokumentacji historii Nowej Huty, zarówno w skali całej dzielnicy, jak i poszczególnych mikrohistorii miejsc i osób. Ma skupiać sieć podmiotów zajmujących się dziedzictwem Nowej Huty i tworzyć przestrzeń do współpracy z mieszkańcami. Celem muzeum jest także dokumentowanie dziedzictwa tej części Krakowa. Muzeum Nowej Huty ma także pełnić funkcję ponadlokalną − opowiadać o historii PRL oraz odniesieniach do innych miejsc związanych z upamiętnieniem historii XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem socjalizmu w Europie Środkowej i Wschodniej.