Festiwal Miłosza 2024

Cynthia Haven, Yang Lian, Monika Herceg, Katja Gorečan, Dmitrij Strocew, Yolanda Castaño i Hinemoana Baker – to wybrani poeci i poetki, którzy pojawią się na Festiwalu Miłosza. Wydarzenie rozpoczęło się 30 czerwca, w rocznicę urodzin swojego patrona. W programie krakowskiego święta poezji, którego hasłem tym razem jest „Ocalenie”, znajdziemy spotkania autorskie, debaty, czytania performatywne, dyskusje wokół twórczości Czesława Miłosza, Anny Świrszczyńskiej, Adama Zagajewskiego czy Andrzeja Sosnowskiego, a także rozmowy z licznymi polskimi poetami młodego pokolenia. To najważniejsze wydarzenie Roku Czesława Miłosza!

– Festiwal Miłosza i potrwa wyjątkowo długo, bo aż do 7 lipca – mówi kurator Szymon Kloska. Jak co roku wydarzenie będzie interdyscyplinarnym świętem poezji. Po raz kolejny wśród festiwalowych wątków pojawią się wojna i przemoc. „Ocalenie” to książka, która zbiera najważniejsze teksty poetyckie Miłosza napisane w czasie okupacji. W tych tekstach, oskarżycielskich i bezwzględnych, znajdujemy pytania o postawę świadków przemocy, bierność i możliwości przeciwstawienia się złu.

O książce „Czesław Miłosz: A California Life”, której premiera polskiego wydania odbyła się na festiwalu, opowiedziała jej autorka Cynthia Haven. Uznana badaczka zabrała głos nie tylko podczas spotkania wokół kalifornijskiego okresu życia Czesława Miłosza, lecz także wygłosiła wykład mistrzowski.

Z chorwacką autorką Moniką Herceg, tegoroczną laureatką Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności, porozmawialiśmy o tomie „Okres ochronny”. Ta najczęściej wyróżniana chorwacka twórczyni młodego pokolenia w swoich wierszach snuje opowieść o osobistym doświadczeniu wojny i uchodźstwa. Oprócz poezji pisze dramaty, jest również redaktorką i scenarzystką.

Swoją twórczość przybliży publiczności Yang Lian, jeden z najważniejszych autorów współczesnej chińskiej poezji, znany działacz na rzecz wolności słowa. Ostatnio został uhonorowany Międzynarodową Nagrodą Literacką im. Zbigniewa Herberta. – To ogromna wizja, poezja tak gęsta i bogata, że budzi poczucie obcości. To cenne uczucie i wyzwanie, spotkać się z obcą wrażliwością, zanurzyć się w nowy świat – tak o jego twórczości mówiła poetka Krystyna Dąbrowska, członkini jury nagrody.

Podczas ośmiodniowego święta poezji w samym sercu Krakowa uczestnicy spotykali się z twórcami z różnych kręgów kulturowych: z syryjską poetką Rashę Habbal (która opowiedziała o premierowej książce „Czego jeszcze nie zaczęliśmy”), słoweńską autorką Katją Gorečan, białoruskim twórcą Dmitrijem Strocewem, a także łotewską poetką Ingą Gaile oraz łotewskim poetą i tłumaczem utworów Czesława Miłosza – Mārisą Salējsą. Na festiwalu pojawiła się również hiszpańska autorka Yolanda Castaño, Hinemoana Baker z Nowej Zelandii, urodzony w Rydze Siemion Chanin oraz niemieckie twórczynie Birgit Kreipe i Nadja Küchenmeister. W ramach pasma „Bilans Krytyczny” spotkaliśmy się z klasyczkami i klasykami polskiej poezji, którzy opowiedzieli o swoich ostatnich tomach i dotychczasowej drodze twórczej. Wśród nich znajdą się między innymi Joanna Oparek, Marcin Sendecki czy Marcin Baran. Festiwal to również czas na spotkanie z najnowszymi książkami poetyckimi. Wśród festiwalowych premier znalazły się tomiki Agaty Puwalskiej, Anny Matysiak, Mariusza Grzebalskiego, Marcina Podlaskiego, Pawła Stasiewicza, Marcina Meleckiego i innych.

W 2024 roku przypada czterdziestolecie śmierci jednej z najważniejszych polskich poetek XX wieku – Anny Świrszczyńskiej. Ta rocznica stanowi idealną okazję do przyjrzenia się ponownie twórczości tej znakomitej autorki, intensywnie promowanej przez samego Czesława Miłosza zarówno w Polsce, jaki i w anglojęzycznym świecie. Warto zwrócić uwagę na to, że jej poezja przeżywa obecnie renesans, o czym porozmawialiśmy z Katarzyną Szopą, autorką monografii „Wybuch wyobraźni. Poezja Anny Świrszczyńskiej wobec reprodukcji życia społecznego”.

Ważne miejsce w programie wydarzenia zajęła poezja Andrzeja Sosnowskiego. Jego wiersze odczytali Joanna Łępicka, Agata Puwalska, Przemek Suchanecki, Agnieszka Wolny-Hamkało i Radosław Jurczak, a sam poeta rozmawiał o swojej twórczości z Joanna Orską i Radosławem Jurczakiem.

Poetyckie premiery

Na uczestników Festiwalu Miłosza czekają liczne premiery książkowe, nie tylko poetyckie. „Ziemia Urlo i Ocalanie”, wznowione przez wydawnictwo Znak, to prawdziwe perełki dla wielbicieli poezji Czesława Miłosza. Czytelnicy sięgną też po zbiór korespondencji patrona festiwalu i poety Tymoteusza Karpowicza z lat 1965–2003. Do rąk odbiorców trafiły tomy zagranicznych autorów, w tym Hinemoany Baker, Natalii Belchenko, Lawrence’a Ferlinghettiego, Louise Glück, Katji Gorečan, Rashy Habal, Dmitrija Strocewa i Pabla Nerudy. Swoje premiery miały również publikacje polskich twórców: Marcina Barana, Zygmunta Ficka, Wojciecha Kopcia, Joanny Oparek, Agaty Puwalskiej, Marcina Podlaskiego, Marcina Sendeckiego, Andrzeja Sosnowskiego, Pawła Stasiewicza i Adama Zagajewskiego.

Wszystkie wydarzenia są bezpłatne, ale obowiązują na nie wejściówki, które są dostępne na stronie kbfbilety.krakow.pl i za pośrednictwem aplikacji KBF: PLUS. Pełny program wydarzenia dostępny jest na stronie miloszfestival.pl. Siedzibą centrum festiwalowego jest pałac Potockich.

Organizatorami Festiwalu Miłosza są: Miasto Kraków i Krakowskie Biuro Festiwalowe, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.