Przed Dniem Głuchych przypominamy, jak komunikować się z niesłyszącymi

Z okazji przypadającego 29 września Międzynarodowego Dnia Głuchych w naszym mieście już teraz odbywa się szereg wydarzeń organizowanych przez małopolski oddział Polskiego Związku Głuchych. To także dobra okazja, żeby przypomnieć o miejskiej kampanii społecznej „Różni, ale Równi”, w której miasto uwrażliwiało krakowianki i krakowian na potrzeby osób z niepełnosprawnościami. W jednej z odsłon kampanii można znaleźć podpowiedzi, jak komunikować się osobami głuchymi.

29 września obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Głuchych. Z tej okazji Polski Związek Głuchych Oddział Małopolski w Krakowie we współpracy z partnerami przygotował bogaty program wydarzeń.

We wtorek, 24 września, w teatrze Barakah zaprezentowano spektakl „Misery” z tłumaczeniem na Polski Język Migowy – PJM. W środę, 25 września w Klubie Głuchego Seniora odbyło się spotkanie z udziałem Bogdana Dąsala, pełnomocnika prezydenta Krakowa ds. osób z niepełnosprawnościami, a w czwartek, 26 września w Muzeum Etnograficznym zostanie zorganizowane oprowadzanie z tłumaczeniem na PJM. Nie zabraknie też spotkań i wydarzeń integracyjnych organizowanych w trakcie weekendu – szczegóły na profilu krakowskiego oddziału Polskiego Związku Głuchych.

Międzynarodowy Dzień Głuchych to także dobra okazja, żeby przypomnieć zrealizowaną przez miasto kampanię społeczną „Różni, ale Równi. Zobacz człowieka”. Jedna z jej odsłon była poświęcona komunikacji z osobami głuchymi. Przypomnijmy od razu, że używanie sformułowania „głuchoniemy”, dla osób niesłyszących jest pejoratywne. Używając go, nazywamy osobę głuchą jednocześnie niemą, a przecież osoby niesłyszące mają swój język – język migowy, mogą się swobodnie komunikować. Znacznie lepiej jest więc mówić: osoba niesłysząca lub osoba głucha.

W tej miejskiej kampanii społecznej poświęconej osobom niesłyszącym zostały zebrane podpowiedzi, które mogą okazać się bardzo przydatne w komunikacji z osobami głuchymi lub słabosłyszącymi. Przypominamy te porady.

Jak nawiązać komunikację?

Możesz machnąć ręką – wyciągnij rękę przed siebie tak, żeby osoba głucha spojrzała na osobę machającą, możesz też tę osobę klepnąć lekko w ramię.

Włącz/wyłącz światło – tę metodę stosujemy, gdy wchodzimy do pomieszczenia, w którym osoby głuche nie mogą nas od razu zobaczyć (światło gasimy i zapalamy kilka razy, aż osoba głucha zwróci na nas uwagę).

Uderz w stół/tupnij − również w ten sposób można nawiązać kontakt z osobą głuchą. Drganie podłoża powinno zwrócić uwagę osoby głuchej. Tu ciekawostka: dwukrotne stuknięcie dłonią w stół oznacza: „smacznego!”.

Jak się komunikować?

Mów – ustaw się przodem do rozmówcy, tak by usta były dobrze widoczne. Nie odwracaj się. Podczas rozmowy z osobą głuchą lub słabosłyszącą ważne jest też, by nie tracić kontaktu wzrokowego. Komunikację utrudnia wypowiadanie szybkich lub niewyraźnych słów. Nie oznacza to, że powinniśmy mówić wolno, czy dzielić wyrazy. Rozmawiajmy w normalnym tempie. Pamiętajmy przy tym, że nie każda osoba głucha potrafi czytać z ruchu ust.

Nie stawaj pod światło − szczególnie mocne, rażące światło może ograniczyć konwersację, utrudniając osobie głuchej odczytanie mowy ciała.

Użyj kartki i długopisu albo telefonu – to często przyspiesza komunikację. Ważne, żeby formułować krótkie, proste zdania bez rozpisywania się.

Nie krzycz – to nie pomaga, a nawet może prowadzić do nieporozumień.

Praktyczne porady

Nie przechodź między migającymi głuchymi − w komunikacji osób głuchych kontakt wzrokowy ma fundamentalne znaczenie. Nie należy przechodzić pomiędzy rozmawiającymi osobami głuchymi, bo jest to traktowane jak nieuprzejme przerwanie rozmowy. Nawet jeżeli odstęp między rozmawiającymi jest znaczny np. 2 lub 3 metry, zdecydowanie lepiej przejść obok.

Nie zasłaniaj tłumacza − odnosi się to szczególnie do organizowanych wydarzeń czy imprez z udziałem tłumacza języka migowego i nie rozmawiaj z tłumaczem, tylko z osobą głuchą – kiedy zwracasz się do osoby towarzyszącej, zamiast do osoby ze szczególnymi potrzebami, zachowujesz się niegrzecznie. Możesz urazić adresata wypowiedzi, który może poczuć się ignorowany i pominięty.

Nie patrz na dłonie, ale w oczy − jeśli rozmawiasz z osobą głuchą, patrz jej w oczy − ta osoba może migać albo mówić i migać jednocześnie. Część osób wzmacnia w ten sposób przekaz werbalny. Gdy podczas rozmowy patrzysz na dłonie osoby głuchej, możesz rozpraszać swojego rozmówcę, utrudniając w ten sposób konwersację.

Dodatkowe informacje o poszczególnych odsłonach kampanii, a także działaniach miasta skierowanych przede wszystkim do osób z niepełnosprawnościami można znaleźć na stronie Kraków Bez Barier.