Od wlepki do integracji – akcja dla młodzieży z Polski i Ukrainy

W drodze do szkoły, na korytarzu, w szatni czy na spacerze – jak zagadać, żeby lepiej się poznać? Polskiej i ukraińskiej młodzieży, która spędza ze sobą sporo czasu nie tylko na lekcjach, ale też w sytuacjach mniej formalnych, z pomocą przychodzi kampania organizacji Save the Children Polska, przewrotnie nazwana „Ściągą z gadania”.

Celem kampanii jest wsparcie integracji uczniów i uczennic z Polski i Ukrainy poprzez ułatwienie im nawiązywania i podtrzymywania relacji rówieśniczych – nie tylko w szkole, ale także poza nią. Akcja ma pokazać, że młodzież obu narodowości więcej łączy, niż dzieli, i wcale nie jest tak trudno złapać wspólny język. Często wystarczy jedno słowo czy jeden zwrot, żeby zagadać, a reszta sama się potoczy. Tym bardziej, że język, którym posługuje się młodzież niezależnie od obszaru kulturowego, rządzi się takimi samymi prawami – jest swobodny, potoczny i bezpośredni.

I na tym właśnie bazują twórcy inicjatywy „Ściąga z gadania”, umieszczając na kolorowych wlepkach krótkie, popularne zwroty, używane przez młodych ludzi w codziennej komunikacji po obu stronach granicy: “Cześć” / Привіт (Prywit), Co u Ciebie?/ Як справи? (Jak sprawy?), Grasz w gałę? / граєш в футбік? (Hrajesz w futbik?). A ponieważ język nastolatków dynamicznie się zmienia, przy tworzeniu „ściąg” ich autorzy sięgnęli po słowa zgłaszane w młodzieżowych plebiscytach, jak to oznaczające stan oderwania od rzeczywistości: polska „odklejka”, której w języku ukraińskim odpowiada „kosmos”.

Dzieciom i młodzieży z Ukrainy, którzy uczęszczają do polskich szkół, w przełamywaniu bariery językowej na lekcjach pomagają asystenci wielokulturowi. Integracja nie ogranicza się jednak tylko do zajęć dydaktycznych i murów szkoły. Ważnym dla niej obszarem jest czas wolny, którzy młodzi ludzie spędzają razem. Dzieje się tak, gdy czują się swobodnie, mogą liczyć na zrozumienie i akceptację rówieśników, a różnice kulturowe i językowe nie stanowią przeszkody w codziennej komunikacji. Tymczasem badania, których współautorem jest organizacja Save the Children Polska, wskazują, że wielu ukraińskich nastolatków wciąż boryka się z podwyższonym poziomem izolacji kulturowej i społecznej, co wpływa na ich dobrostan psychospołeczny. Dotyka to szczególnie tych, którzy nie uczęszczają do polskich szkół – mają oni większe trudności z nawiązywaniem kontaktów społecznych oraz uczeniem się i ćwiczeniem umiejętności językowych. Z raportu „Poza szkołą. Analiza barier systemowych dla nastolatków z Ukrainy przebywających w Polsce (2024)” wynika, że na obszarach wiejskich 48 proc. nastolatków nigdy nie wchodzi w interakcje z polskimi rówieśnikami.

Kampania społeczna „Ściąga z gadania” chce to zmienić – zaprasza do udziału i korzystania ze swoich zasobów: krótkich filmów video i grafik – szerokie środowiska: szkoły, samorządy, organizacje działające na rzecz dzieci i młodzieży.