Co skrywają mury zajezdni?
Obecnie mamy ich pięć – dwie zajezdnie tramwajowe i trzy autobusowe. Ale w przyszłości z pewnością będą musiały powstać nowe, bo flota Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie ciągle się powiększa i trzeba o nią należycie dbać. I nie chodzi tu tylko o to, by pojazdy można było bezpiecznie parkować, ale także o to, by właściwie je przygotować do wyjazdu na trasy.
Najstarszą zajezdnią jest ta w Podgórzu – otwarto ją w 1939 r., kiedy do eksploatacji wprowadzano wagony produkcji Sanockiej Fabryki Wagonów. Z kolei największe zajezdnie to te w Nowej Hucie (tramwajowa) i na Woli Duchackiej (autobusowa).
Zajezdnie tramwajowe i autobusowe to nie tylko „sypialnie” dla pojazdów komunikacji zbiorowej, ale też miejsca niezwykle ważne dla jej sprawnego funkcjonowania. W zajezdniach światło nigdy nie gaśnie – coś dzieje się tam przez całą dobę, siedem dni w tygodniu, także w święta. A pracy przy prawie 650 autobusach i 363 tramwajach mało nie jest.
Czyste i bezpieczne
– W zajezdniach pojazdy przechodzą codzienne przeglądy. Wszystkie są wtedy myte i sprzątane. Odbywa się to każdej nocy, bez wyjątku, również w dni wolne i świąteczne. Tabor MPK narażony jest na przeróżne zabrudzenia, co ma bezpośredni związek z jego intensywną eksploatacją – wyjaśnia Lilianna Jakiel z krakowskiego MPK i dodaje, że sprzątanie pojazdów obejmuje czyszczenie takich elementów jak siedzenia, podłogi, poręcze i uchwyty. Przed wyjazdem na linię motorniczy/kierowca autobusu sprawdza też ogólny stan pojazdu, zwracając uwagę na wszelkie uszkodzenia, wycieki czy też inne nieprawidłowości. Kontroluje także oświetlenie zewnętrzne i wewnętrzne oraz sprawdza hamulce. – Przegląd techniczny tramwaju czy autobusu oraz codzienna obsługa na stacji są procesami kluczowymi dla bezpieczeństwa i sprawności taboru – dodaje Jakiel. Dbają o to mistrzowie: blacharze, mechanicy napraw pojazdów, diagności samochodowi, elektromechanicy pojazdów i elektronicy. Zajezdnie pracują na okrągło również dlatego, by w przypadku awarii pojazdu znajdującego się na trasie móc na polecenie Głównej Dyspozytorni Ruchu MPK wysłać pojazd rezerwowy. Podobne procedury stosowane są w razie wykolejenia się tramwaju lub wypadku, gdy wysyłane są również dźwig tramwajowy lub pogotowie autobusowe.
Duże zakupy
W 2024 r. krakowskie MPK ogłosiło przetarg na dostawę w formie leasingu 200 nowych autobusów wyposażonych w silniki spalinowe spełniające najwyższe normy ochrony środowiska. To pozwoli na wycofanie z ruchu najstarszych autobusów spalinowych krakowskiego przewoźnika, w tym wszystkich z silnikami spełniającymi jedynie normę Euro 5. Kiedy więc zamówienie zostanie zrealizowane, mieszkańców Krakowa będą przewozić tylko autobusy elektryczne, hybrydowe i te spełniające wymogi normy Euro 6.
Do tego dochodzą jeszcze zakupy tramwajowe. W sierpniu 2024 r. ogłoszono trzy przetargi na dostawę łącznie 90 nowych pojazdów. – Bardzo zależy nam na realizacji tego zamówienia, bo po dostawie tych wagonów z ruchu zostaną wycofane wszystkie tramwaje bez niskiej podłogi – dodaje Lilianna Jakiel.
Potrzebne zajezdnie
Czy nowe pojazdy pomieszczą się w istniejących zajezdniach? W najbliższym czasie planowane są prace w zajezdni tramwajowej w Podgórzu. Obejmą one budowę myjni w budynku stacji obsługi tramwajów, magazynu do składowania wózków jezdnych, akumulatorowni i garażu dla pogotowia technicznego, zbiornika przeciwpożarowego, a także przebudowę istniejącego budynku biurowo-warsztatowego oraz układu torowego i różnych sieci na terenie zajezdni. Zmieści się tam do 110 miejsc postojowych. – Została wykonana dokumentacja projektowa, wydano też prawomocną decyzję o pozwoleniu na budowę. – W propozycji planów inwestycyjnych na 2025 r. jest uwzględniony pierwszy etap, tj. budowa podstacji trakcyjnej. Szacunkowy koszt przebudowy całego obszaru to ok. 190 mln zł netto – podkreśla przedstawicielka przewoźnika. Ponieważ Miasto planuje budowę kolejnych linii i połączeń tramwajowych, nie kończy to tematu miejsca w zajezdniach. W Podgórzu i Nowej Hucie zajmowane tereny mają swoje granice i zostały już maksymalnie zagospodarowane. Aby sprostać wyzwaniom komunikacyjnym, konieczny będzie zatem dalszy rozwój infrastruktury i budowa nowych zajezdni tramwajowych.
Kiedy zwiedzanie?
Dzieci mogą zwiedzać zajezdnie tramwajowe dwa razy w miesiącu w ramach Akademii Młodego Krakowianina, a także z okazji Dnia Dziecka czy parady pojazdów. Z kolei zajezdnie autobusowe można obejrzeć przy okazji dostaw nowo zakupionych pojazdów czy w ramach dni otwartych zajezdni.