Wiemy, jaka będzie ekospalarnia

Znamy wyniki konkursu na koncepcję architektoniczno-urbanistyczną Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów. Zwycięzcą rywalizacji okazała się pracownia Manufaktura nr 1 z Wrocławia. Wyniki ogłoszono w piątek, 5 listopada. Prace uczestniczące w konkursie można oglądać przez dwa tygodnie w Muzeum Inżynierii Miejskiej przy ul. św. Wawrzyńca 15.

Zakończył się konkurs studialny na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów przy ul. J. Giedroycia w Krakowie. Jury, po wielogodzinnej debacie, za najlepszą uznało pracę nadesłaną przez pracownię Manufaktura nr 1 z Wrocławia. „Decyzja była trudna z uwagi na wysoką jakość projektów, które brały udział w konkursie" – podkreślał prof. Andrzej Wyżykowski, Główny Architekt Miasta, przewodniczący Sądu Konkursowego. Pod uwagę wzięto kształt bryły ekospalarni i wkomponowanie jej w otoczenie. „Zwycięska praca stanowi nowatorską interpretację jedności krajobrazu naturalnego z organizmem miasta. Forma budynku niejako wyrasta z terenu i jest bardzo dobrą odpowiedzią na możliwe skrajne warunki klimatyczne" – uzasadniał wybór prof. Wyżykowski. Zwycięzcy zaproponowali między innymi przeszkloną, frontową ścianę ekospalarni. „Może ona stanowić tablicę informacyjną eksponującą aktualne dane dotyczące emisji, co będzie dodatkowym walorem edukacyjnym, podobnie jak ciekawie zaproponowana ścieżka edukacyjna" – wskazywał przewodniczący jury.

„Kraków jest jedynym spośród polskich miasta planujących budowę spalarni, które ogłosiło taki konkurs. Liczę, że po realizacji, obiekt zaproponowany przez zwycięzców stanie się wizytówką ekologicznego Krakowa, miasta, w którym system gospodarki odpadami oparty jest na sprawdzonych, europejskich rozwiązaniach" – mówił Zastępca Prezydenta Wiesław Starowicz.

Przypomnijmy, że konkurs studialny na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów ogłoszono 6 września. Do złożenia prac zaproszono 33 pracownie projektowe. Ostatecznie wpłynęło 15 propozycji – jedna z przyczyn formalnych została odrzucona.

W jury konkursowym zasiadali przedstawiciele Miasta, SARP oraz reprezentanci Dzielnicy XVIII, a także członkowie organizacji i stowarzyszeń nowohuckich, które uczestniczyły w konsultacjach społecznych w sprawie budowy zakładu.

Organizatorami konkursu byli: Krakowski Holding Komunalny SA i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Środki na jego organizację pochodziły z Funduszu Spójności. Zwycięzca rywalizacji otrzymał nagrodę pieniężną w wysokości 25 tys. EURO.

Przypomnijmy, że Kraków od kilkunastu lat przymierzał się do budowy zakładu termicznego przekształcania odpadów. Jednak przełomowa dla projektu okazała się druga kadencja Prezydenta Jacka Majchrowskiego.

W lutym 2009 roku, po przeprowadzeniu analizy wielokryterialnej, Prezydent Krakowa ogłosił decyzję o lokalizacji ZTPO przy ulicy Giedroycia na terenie Dzielnicy XVIII Nowa Huta w Krakowie. 17 czerwca 2009 roku Prezydent Jacek Majchrowski, wiceprzewodniczący Rady Miasta Bogusław Kośmider, prezes Krakowskiego Holdingu Komunalnego SA Marek Jaglarz, prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji S.A. w Krakowie Ryszard Langer oraz Rada Dzielnicy XVIII Nowa Huta, która reprezentuje społeczność lokalną w obecności przedstawicieli stowarzyszeń lokalnych podpisali umowę społeczną w formie deklaracji stron dotyczącą realizacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych oraz wykonywania zadań kompensacyjnych na terenie Dzielnicy XVIII w Krakowie

Był to pierwszy taki przypadek w naszym kraju, kiedy samorząd zobowiązywał się do wykonania konkretnych przedsięwzięć w zamian za zgodę społeczności lokalnej na realizację kontrowersyjnej inwestycji. Wspólnie z przedstawicielami mieszkańców dzielnicy XVIII opracowany został wykaz przedsięwzięć inwestycyjnych, które towarzyszą budowie ekospalarni. Ich realizacja jest monitorowana przez Zespół Zadaniowy powołany przez Prezydenta Krakowa, w skład, którego wchodzą w równej liczbie przedstawiciele Gminy Miejskiej Kraków i Rady Dzielnicy XVIII

Mimo że rozpoczęcie budowy ekospalarni planowane jest na przyszły rok, część z zadań dla Nowej Huty już została zrealizowana. W ubiegłym roku na zadania kompensacyjne dla Nowej Huty Miasto wydało łącznie 16 milionów złotych.

Są szanse, że w kolejnych latach modernizacja gospodarki odpadami nadal będzie współfinansowna ze środków UE. Po uzyskaniu decyzji środowiskowej dla krakowskiej ekospalarni latem tego roku, Krakowski Holding Komunalny SA złożył wniosek na wsparcie projektu „Program gospodarki odpadami komunalnymi w Krakowie" o wartości ok. 780, 00 mln zł i spodziewanym dofinansowaniu ze środków UE ok. 396,50 mln zł. Oprócz budowy zakładu termicznego przekształcania odpadów, w ramach „Programu gospodarki odpadami komunalnymi w Krakowie" zakupionych zostanie 400 kompletów pojemników do selektywnej zbiórki odpadów. Przewidziano też prowadzenie działalności promocyjnej i edukacyjnej.

Nowoczesna ekospalarnia będzie miała wydajność w wysokości 220 tys. ton śmieci rocznie. O powstaniu takiego zakładu mówią liczne uchwały Rady Miasta Krakowa począwszy od 1992 roku oraz wojewódzki i krajowy plan gospodarki odpadami, zalecający budowę spalarni w miastach powyżej 300 tys. mieszkańców. Zakład będzie ostatnim elementem krakowskiego systemu gospodarki odpadami, a trafią tam jedynie te śmieci, których nie da się powtórnie wykorzystać. Planuje się, że instalacja do termicznej utylizacji odpadów rozpocznie działalność w 2014 roku. (M)