W ostatnich latach południową Polskę trzykrotnie nawiedziły wielkie powodzie. Wydarzenia z lat 1997, 2001 i 2010 uświadomiły nam, jak niepokornym żywiołem jest woda. Powodzi, podobnie jak innych kataklizmów, nie da się niestety uniknąć. Można natomiast zwiększyć swoje bezpieczeństwo i zmniejszyć straty wywołane wielka wodą. Trzeba tylko wiedzieć, jak zachować się w krytycznym momencie.
Na powódź należy być odpowiednio przygotowanym. W tym celu powinniśmy regularnie śledzić prognozy meteorologiczne, a w przypadku złych prognoz - przystąpić bezzwłocznie do prac zabezpieczających nieruchomość. Należy sprawdzić drożność pobliskich rowów, a w razie ich niedrożności – usunąć problem lub zgłosić taką potrzebę do Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu.
Przede wszystkim jednak należy zadbać o bezpieczeństwo dzieci i osób starszych, wywożąc je z zagrożonych terenów.
W razie zagrożenia powodzią należy mieć ze sobą:
- dokumenty (dowód osobisty, legitymację rencisty, paszport),
- pieniądze,
- radioodbiornik na baterie wraz z zapasem baterii,
- latarki, świece i zapałki,
- wodę na 3 dni (przynajmniej 1 litr na osobę na dzień),
- zapas żywności o przedłużonej trwałości,
- środki czystości,
- apteczkę z lekami podstawowymi i specjalistycznymi,
- ciepłą odzież, buty gumowe, koce, śpiwory,
- miskę do mycia, wiadro z pokrywką lub toaletę turystyczną,
- kuchenkę spirytusową, benzynową lub na butlę gazową.
Przed powodzią należy odpowiednio zabezpieczyć budynek. A więc:
- wyłączyć dopływ energii elektrycznej,
- odciąć dopływ gazu do wewnętrznej instalacji gazowej,
- odciąć źródło zasilania w wodę,
- zamontować na stałe zawór zwrotny na wylocie rury kanalizacyjnej odprowadzającej ścieki z budynku, np. w studzience ściekowej; sprawdzić działanie klap burzowych; workami z piaskiem i folią zabezpieczyć włazy studzienek kanalizacyjnych i kraty ściekowe kanalizacji deszczowej przed tzw. cofką,
- zabezpieczyć okna i drzwi na niższych kondygnacjach folią i workami z piaskiem,
- wynieść cenne przedmioty na wyższe kondygnacje budynku,
- uporządkować teren wokół budynku, aby woda niczego nie porwała,
- opróżnić śmietnik i inne zbiorniki nieczystości,
- zabezpieczyć substancje trujące i toksyczne, by uniknąć skażenia domu i otoczenia,
W zależności od ukształtowania terenu istnieje możliwość zabezpieczenia domu barierami z worków z piaskiem. Warto uzgodnić takie rozwiązanie z lokalnymi służbami powodziowymi i dowiedzieć się jak to zabezpieczenie wykonać.
Gdy powódź trwa, najważniejsze jest życie i zdrowie ludzi. Należy przede wszystkim zachować rozsądek i stosować się do zaleceń służb ratunkowych. Warto pamiętać, że ewakuacja jest ostatecznością i jest ogłaszana tylko w przypadku, gdy życie ludzi jest naprawdę zagrożone. Nie należy z nią zwlekać. Natychmiastowa reakcja może uchronić nas, naszych bliskich oraz ratowników, którzy przyjdą nam z pomocą.
Gdy nadejdzie powódź, należy:
- ustawić radio na lokalną stację i postępować zgodnie z zaleceniami miejscowych służb powodziowych,
- jeżeli ratownicy zadecydują o ewakuacji, bezwzględnie stosować się do ich poleceń,
- bezpośrednio przed ewakuacją włożyć odzież ochronną i gumowe obuwie, wziąć apteczkę i najpotrzebniejsze rzeczy oraz zamknąć dom,
- ewakuować się wyznaczoną drogą, nie używając skrótów , które mogą być niedostępne lub niebezpieczne,
- ewakuując się samochodem, nie przejeżdżać drogami zalanymi wodą,
Koniec powodzi, nie oznacza końca problemów. Gdy woda wylewa z koryta rzeki, fala zabiera ze sobą wiele szkodliwych substancji. Dochodzi do wypłukiwania przydomowych zbiorników i oczyszczalni ścieków. Woda porywa śmieci z wysypisk, butwiejące rośliny, martwe zwierzęta, a często także wypłukuje silnie toksyczne substancje z fabryk i przedsiębiorstw przemysłowych. Dlatego po opadnięciu fali powodziowej zalane budynki uważane są za skażone. Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac należy zaopatrzyć się w rękawice i maski ochronne, a także chlorek bielący (wapno chlorowane) lub dostępne w sklepach środki myjąco – dezynfekujące do odkażania domu.
Gdy woda opadnie, należy:
- sprawdzić czy budynek jest bezpieczny: upewnić się, że wcześniej została odłączona energia elektryczna i gaz oraz przewietrzyć pomieszczenia; dokonać oględzin budynku sprawdzając, czy woda nie wypłukała gruntu przy fundamentach, nie ma spękań i odkształceń; w przypadku wątpliwości wezwać eksperta, który fachowo oceni stan budynku,
- warto udokumentować stan budynku na zdjęciach, niezależnie od tego, czy był on ubezpieczony,
- jeśli w piwnicy jest woda: nie wolno jej usuwać, dopóki teren wokół budynku ciągle jest zalany, żeby nie doprowadzić do ponownego zalania lub katastrofy budowlanej; nie wolno obniżać poziomu wody szybciej, niż 2-3 cm na godzinę,
- prace w budynku należy zacząć od usunięcia całej wody (także z przestrzeni zamkniętych znajdujących się w ścianach i stropach), mułu, błota i innych osadów,
- wyrzucić wszystkie przedmioty, sprzęty oraz elementy wykończenia wnętrz, jeśli uległy zanieczyszczeniu brudnymi wodami.
- zmyć i zdezynfekować wszystkie skażone powierzchnie w budynku, by nie pojawiła się pleśń; stosowane do odkażania substancje są silnie trujące, dlatego należy stosowa się do zaleceń na opakowaniach; odkażone miejsca zmyć po 24 godzinach ciepłą wodą
- osuszyć budynek: najlepiej suszyć naturalnie, szeroko otwierając drzwi i okna, lub za pomocą wentylatorów, pieców, dmuchaw i nagrzewnic; nie należy nagrzewać pomieszczeń powyżej 35 st. C
Szczegółowe informacje i porady dotyczące sposobu przywracania budynku do użytku po powodzi można uzyskać w Powiatowym Centrum Zarządzania Kryzysowego.
Ważne telefony w razie zagrożenia powodzią
· Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego: Tel. (12) 616 59 99
· Straż Pożarna: tel. 998
· Policja: tel. 997
· Straż Miejska, tel. 986
· Pogotowie Ratunkowe: tel. 999
· Pogotowie Gazowe: tel. 992. (MS).