Malarz i rysownik. Ceniony nauczyciel i profesor. Uprawiał malarstwo sztalugowe i monumentalne, rysunek i grafikę. Zajmował także się teorią sztuki.
Urodził się 26 listopada 1928 roku w Częstochowie. Zmarł w Krakowie 15 czerwca 1998 roku. W latach 1948-1954 studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie w pracowniach wybitnych profesorów - Hanny Rudzkiej-Cybisowej, Zbigniewa Pronaszki, Andrzeja Jurkiewicza. Dyplom uzyskał w 1954 roku w pracowni Hanny Rudzkiej-Cybisowej. W 1955 roku podjął pracę pedagogiczną, początkowo jako asystent Hanny Rudzkiej-Cybisowej, krótko Tadeusza Kantora, następnie jako samodzielny nauczyciel na Wydziale Architektury Wnętrz i Wydziale Malarstwa. Tytuł profesora uzyskał w 1988 roku.
W latach 1987-1993 pełnił funkcję dziekana Wydziału Malarstwa ASP w Krakowie.
Zainicjował wydanie jubileuszowej publikacji w związku z 175-leciem tej uczelni.
Jako współzałożyciel grupy międzyśrodowiskowej "Krąg" zrealizował z tą grupą wiele projektów polichromii, sgrafitto, mozaik oraz kilkanaście rzeźb.
Wystawiał swoje prace od roku 1955, kiedy to wziął udział w słynnym pokazie w Warszawskim Arsenale. Jego dzieła wystawiane były na ok. 150 wystawach krajowych i 35 zagranicznych. Miał 31 wystaw indywidualnych, w tym w 2000 roku w Pałacu Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie odbyła się duża wystawa, będąca retrospektywą jego prac.
Artysta wielokrotnie był nagradzany i wyróżniany. Wiele nagród przyniosły mu rysunki sportowe i krajobrazy, w których Ząbkowski, ekspresyjny wizjoner, jest wnikliwym obserwatorem ludzi i drzew, hokeistów i bokserów, niezwykłych chmur, wywracających się w momencie kraksy rowerzystów i wzlatującego w przestrzeń Ikara. Jego prace znajdują się w zbiorach krajowych ( m.in. Muzeum Narodowego w Krakowie, Warszawie, Gdańsku czy Szczecinie ) oraz w prywatnych kolekcjach w kraju i zagranicą.
Jan Pamuła napisał, że „Twórczość Józefa Lucjana Ząbkowskiego, szczególnie malarska, ta związana z malarstwem sztalugowym, wymaga uważnej analizy i odkrycia na nowo wielu zawartych w niej znaczeń, będących rezultatem zarówno instynktownego, jak i intelektualnego, świadomego działania twórcy o bardzo złożonej i bogatej osobowości, niezwykłej wrażliwości wizualnej...".